Γιώργος Λιλλήκας: Δεν θέλουμε μνημόνιο αλά Ελληνικά

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟ

Η πολιτική θερμοκρασία ανεβαίνει και πάλι στην Κύπρο, ενόψει των προεδρικών του 2013, αλλά και με τη χώρα να διαπραγματεύεται και αυτή το … μνημόνιό της, την ίδια στιγμή που η Μέση Ανατολή φλέγεται. Ο «Δημοκρατικός Συναγερμός» του Νίκου Αναστασιάδη επιχειρεί να πάρει τη ρεβάνς από το ΑΚΕΛ του Χριστόφια, αλλά η «ρεβάνς» αυτή κινδυνεύει να είναι και μια ρεβάνς απέναντι στις δυνάμεις του «’Οχι» στο σχέδιο Ανάν, που απέσπασε το 76% στο δημοψήφισμα του 2004, με δεδομένο ότι ο Αναστασιάδης υπήρξε ο πρωτεργάτης του «Ναι» στο σχέδιο. Τη δυσαρέσκεια των πολιτών απέναντι και στα δύο μεγάλα κυπριακά κόμματα, αλλά και μια μαχητικότερη στάση στο εθνικό θέμα επιχειρεί να εκφράσει από την πλευρά του ο Γιώργος Λιλλήκας, πρώην Υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου, που μίλησε στην «Ελλάδα αύριο» για τα πολιτικά του σχέδια

Κύριε Λιλλήκα, τι σας διαφοροποιεί από τους υποψηφίους των δύο μεγάλων κομμάτων;

Η πρώτη και ουσιαστικότερη διαφοροποίηση μου από τους άλλους ανθυποψηφίους μου είναι στο εθνικό θέμα. Τόσο στη μορφή λύσης του Κυπριακού, όσο και στην πολιτική και στην στρατηγική επίτευξης του στόχου της λύσης. Όσον αφορά τη λύση, είναι γνωστό ότι και οι δύο ανθυποψήφιοι μου είχαν υποστηρίξει το Σχέδιο Ανάν το 2004, σε αντίθεση με εμένα που είχα πρωτοστατήσει στην απόρριψη του Σχεδίου Ανάν.

Όσον αφορά τη στρατηγική και οι δύο ανθυποψηφίου μου είναι υπέρ της πολιτικής του καλού παιδιού με την οποία ελπίζουν ότι μετά από 38 χρόνια μονομερών υποχωρήσεων θα εξευμενίσουν την Τουρκία για να συμβιβαστεί. Η δική μου προσέγγιση είναι ότι είναι ώρα επιτέλους να αποσύρουμε όλες τις διαχρονικές μας υποχωρήσεις που μας έχουν φέρει στο σημείο όπου η υπό διαπραγμάτευση λύση δεν είναι βιώσιμη. Τουναντίον είναι διχοτομική σε πρώτο στάδιο και επιτρέπει στην Τουρκία να εκτουρκίσει με νόμιμο εποικισμό την Κύπρο. Μέσα από μια διεκδικητική πολιτική να στοχεύσουμε στον εξαναγκασμό της Τουρκίας να εγκαταλείψει την πολιτική της και να εγκαταλείψει τους επεκτατικούς της στόχους έναντι της Κύπρου. Αυτή είναι η ουσιώδης διαφοροποίηση μου από τους άλλους δύο υποψηφίους.

Ασφαλώς διαφορές υπάρχουν και στα ζητήματα της κοινωνικοοικονομικής πολιτικής και ιδίως στο πως θα ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση. Από τη μια έχουμε ένα υποψήφιο της νεοφιλελεύθερης σχολής που πιστεύει στους νόμους της αγοράς και στον περιορισμό του παρεμβατικού ρόλου του κράτους. Από την άλλη έχουμε ένα άλλο υποψήφιο που μετέχει σε ένα Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο φέρει ευθύνες για την τραγική κατάσταση της Κύπρου. Η δική μας προσέγγιση σε αυτό το ζήτημα είναι ότι θα πρέπει να αποτρέψουμε ένα Μνημόνιο του τύπου που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, και το οποίο οδήγησε σε βαθύτερη ύφεση. Εμείς εστιάζουμε σε ζητήματα οικονομικής ανάπτυξης για να δώσουμε ξανά την ελπίδα στους χιλιάδες νέους μας που σήμερα είναι άνεργοι.

Ποια ανάγκη έρχεται να εξυπηρετήσει η υποψηφιότητα σας;

Η υποψηφιότητα μου, έρχεται να εξυπηρετήσει πρώτον τους πολίτες. Σε αντίθεση με τις άλλες δυο υποψηφιότητες που πηγάζουν ή επιβάλλονται από τα κόμματα στην κοινωνία εκ των άνω προς τα κάτω, η δική μου υποψηφιότητα, πηγάζει από την κοινωνία. Για αυτό δεν θα είμαι υπόλογος σε οποιοδήποτε κόμμα. Είμαι υπόλογος στους πολίτες.

Με την υποψηφιότητα μου, θέλω να διευρύνω τις δημοκρατικές διαδικασίες, να δώσω ουσιαστικό ρόλο στους πολίτες. Γι ΄ αυτό και κατέθεσα την πρόταση για το δικαίωμα των πολιτών να ανακαλούν τον πρόεδρο στο μέσο της θητείας του με δημοκρατικές διαδικασίες. Άρα η υποψηφιότητα μου εξυπηρετεί και επιχειρεί να δώσει περιεχόμενο σε αυτό που αποκαλούμε όλοι συμμετοχική δημοκρατία. Η οποία τουλάχιστον στο κυπριακό πολιτικό σύστημα σήμερα, είναι άγνωστη έννοια.

2. Πως εξελίσσεται η υπόθεση του μνημονίου; Τι πρέπει να κάνει κατά τη γνώμη σας η κυβέρνηση Χριστόφια; Υπάρχουν άλλες λύσεις πλην των μνημονίων; Μήπως θα πρέπει τελικά να αφεθούν οι τράπεζες να χρεωκοπήσουν, αντί να χρεωκοπούν τα κράτη για να μη χρεωκοπήσουν οι τράπεζες;

Δυστυχώς, η ανικανότητα της κυβέρνησης να λάβει έγκαιρα μέτρα, μας οδήγησε στην Τρόικα και μας έφερε προ του μνημονίου. Εμείς είχαμε προτείνει πριν από την κάθοδο της Τρόικα, όπως η κυβέρνηση προβεί σε δύο σημαντικές κινήσεις: Πρώτον, ετοιμάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενεργειακή υποδομή της Κύπρου, για αξιοποίηση των υδρογοναθράκων μας. Έπειτα να υποβάλλει αίτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση αυτού του τόσο σημαντικού έργου που θα είναι της τάξης των 14 δισεκατομμυρίων. Αν το έκανε δεν θα μπορούσε να το παραβλέψει η Τρόικα.

Δεύτερο, είχαμε καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση για άμεση αξιοποίηση του μεριδίου που αναλογεί στην Κυπριακή Δημοκρατία από το οικόπεδο 12 ή αλλιώς Αφροδίτη, με την έκδοση εταιρικών ομολόγων, από μια κρατική εταιρία και με προοπτικές άντλησης από τη διεθνή αγορά, κεφαλαίων ύψους 25 δισεκατομμυρίων. Με αυτά τα κεφάλαια, η Κυπριακή Δημοκρατία, θα μπορούσε να επιλύσει δυο βασικά προβλήματα που ταλανίζουν σήμερα την κυπριακή οικονομία και που παρεμποδίζουν την ανάπτυξη. Πρώτον το πρόβλημα έλλειψης ρευστότητας των τραπεζών για χρηματοδότηση νέων αναπτυξιακών έργων. Δεύτερο το πρόβλημα των πάρα πολύ ψηλών δανειστικών επιτοκίων που στην Κύπρο ξεπερνούν το 10% σε πολλές περιπτώσεις.

Το ζήτημα με τις τράπεζες είναι μεγάλο. Ασφαλώς και υπάρχουν ευθύνες και πρέπει να αποδοθούν σε αυτούς που με την κακοδιαχείριση τους ή τις λανθασμένες αποφάσεις τους οδήγησαν τις τράπεζες σε αυτό το σημείο. Απ΄την άλλη όμως αν αφήσουμε να χρεοκοπήσουν οι τράπεζες, με τον τρόπο που λειτουργεί το οικονομικό μας σύστημα, θα χρεοκοπήσουν μαζί και πάρα πολλές κυπριακές εταιρείες. Η στήριξη των τραπεζών δεν πρέπει να γίνει άνευ όρων, αλλά με όρους διαφάνειας και με εξυγίανση.

Ασφαλώς ευθύνη φέρουν και όλοι εκείνοι οι πολιτικοί με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που δεν επέτρεψαν τον αυστηρό έλεγχο του κράτους ή των κρατικών αρχών πάνω στις τράπεζες.

3. Ακούμε εδώ και δύο χρόνια για τεράστια κοιτάσματα ανοιχτά της Κύπρου. Αν είναι έτσι, γιατί η Λευκωσία δυσκολεύεται τόσο πολύ να συνάψει ένα μικρό για τα διεθνή δεδομένα δάνειο που χρειάζεται; Πως το ερμηνεύετε εσείς;

Η Κύπρος δυσκολεύεται να συνάψει δάνειο ως κράτος γιατί δεν έχει κάνει τον αναγκαίο σχεδιασμό, μέσα σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, για την υποδομή εξόρυξης, μεταφοράς και εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, αλλά ούτε και έχει σχεδιάσει τον τρόπο χρηματοδότησης της αναγκαίας υποδομής. Με τις παραινέσεις κάποιων ξένων κέντρων αποφάσεων , η κυβέρνηση ολιγώρησε για να μην πω ότι οδήγησε την Noble Energy σε καθυστέρηση, υπό τον φόβο ότι θα προκαλούσε την αντίδραση της Τουρκίας. Πρέπει να πω ότι παρόμοια επιχειρήματα είχαν υποβληθεί και σε εμένα και στον αείμνηστο Τάσσο Παπαδόπουλο από τους Βρετανούς όταν προχωρούσαμε στις πρώτες έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ και όταν εξαγγέλλαμε τον πρώτο διεθνή διαγωνισμό αδειοδότησης. Εμείς τότε δεν εισακούσαμε και προχωρήσαμε στην στρατηγική που είχαμε σχεδιάσει και φέραμε τα πράγματα εδώ που είναι σήμερα, κλείνοντας τα αφτιά μας στις σειρήνες και στα φοβικά σύνδρομα.

4. Βλέπουμε σήμερα την Κύπρο και το Ισραήλ να αναπτύσσουν οικονομική και στρατιωτική συνεργασία πιο προχωρημένη από την συνεργασία Κύπρου και Ελλάδας. Πως το βλέπετε αυτό; Γιατί έχει απονεκρωθεί το ενιαίο αμυντικό δόγμα; Πως βλέπετε την εμπλοκή της Κύπρου σε ενδεχόμενο μεγάλο πόλεμο κατά του Ιράν;

Δεν γνωρίζω και δεν πιστεύω ότι η συνεργασία Κύπρου-Ισραήλ έχει μπει σε οποιαδήποτε οικονομική ή στρατιωτική βάση. Γίνεται ένας μακρύς διάλογος αλλά διαπιστώνω από πλευράς της κυπριακής κυβέρνησης μια διστακτικότητα στο να πάρει τις αποφάσεις εκείνες που απαιτούνται για να υπάρξει περιεχόμενο στη συνεργασία. Δυστυχώς ούτε η συνεργασία Κύπρου-Ελλάδας τα τελευταία χρόνια είναι στο επίπεδο που θα έπρεπε να είναι. Αυτό οφείλεται σε κάποιες λανθασμένες πολιτικές εκτιμήσεις από πλευράς της κυπριακής κυβέρνησης . ΟΙ σχέσεις Κύπρου-Ελλάδας πρέπει να διαφυλαχτούν ως κόρη οφθαλμού. Ένας μεγάλος πόλεμος στο Ιράν, ασφαλώς θα έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις στην Κύπρο. Φοβάμαι ακόμη ότι η Μεγάλη Βρετανία θα χρησιμοποιήσει και τις Βρετανικές Βάσεις που διαθέτει στην Κύπρο. Οπωσδήποτε σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει η κυβέρνηση να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να μην επιτρέψει στη Βρετανία να τις χρησιμοποιήσει με οποιοδήποτε τρόπο.

5. Η στενότερη δυνατή συνεργασία με το Ισραήλ βρίσκει σύμφωνες σχεδόν όλες τις κυπριακές πολιτικές δυνάμεις. Υπάρχουν και ποιά ακριβώς είναι τα κέρδη για την Κύπρο; Γιατί δεν βλέπουμε τίποτα συγκρίσιμο στις σχέσεις της Κύπρου με τη Ρωσία, τη Γαλλία και την Κίνα, χώρες που υποστήριξαν επί δεκαετίες την Κυπριακή Δημοκρατία;

Άποψη μου είναι ότι τους υδρογονάνθρακες της Κύπρου πρέπει να τους αξιοποιήσουμε και για οικονομικούς αλλά και για γεωστρατηγικούς σκοπούς. Θα πρέπει να συγκλίνουμε τα ενεργειακά και οικονομικά μας συμφέροντα που πηγάζουν από τους υδρογονάνθρακες με τα συμφέροντα και του Ισραήλ αλλά και της Ρωσίας και της Γαλλίας και της Κίνας. Προσθέτω και των Ηνωμένων Πολιτειών. Γνωρίζω ότι κάποιοι έχουν ενστάσεις για συνεργασία με τη Ρωσία αλλά η άποψη μου είναι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μια χώρα που διαχρονικά είναι σταθερά φίλος και υποστηρικτής των κυπριακών συμφερόντων και στην οποία προσφεύγουμε πολύ συχνά για να ασκήσει το βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας και να μας προστατεύσει από Βρετανικές μεθοδεύσεις. Το ίδιο κάνουμε και με την Γαλλία.

6. Πριν από οκτώ χρόνια, ο κυπριακός λαός ενωμένος αντιμετώπισε ισχυρότατες διεθνείς πιέσεις να διαλύσει το κράτος του με το σχέδιο Ανάν. Γιατί σήμερα είναι διάσπαρτες οι πολιτικές δυνάμεις που είπαν τότε το ‘Οχι; Αντιμετωπίζετε το ενδεχόμενο κοινού μετώπου στον δεύτερο γύρο εναντίον του υποψηφίου του Ναι, του Νίκου Αναστασιάδη;

Δυστυχώς οι δυνάμεις του Όχι, οι δυνάμεις που αντιστάθηκαν στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 2004, δεν πέτυχαν την σύμπτυξη ενός κοινού μετώπου. Και αυτό γιατί κάποιες ηγεσίες πάνω και πέρα από το Εθνικό συμφέρον έθεταν μικροκομματικές και άλλες σκοπιμότητες. Και αυτό ούτε στον δεύτερο γύρο διαβλέπω δυνατότητες σύμπτυξης ενός μετώπου απέναντι στην υποψηφιότητα του κυρίου Αναστασιάδη που εκφράζει που θα εκφράζει το Ναι στον δεύτερο γύρο.

Από πλευράς όμως πολιτών και στον πρώτο γύρο θα υπάρξει συσπείρωση κοινωνικών δυνάμεων γύρο από την υποψηφιότητα μου πάνω στην κοινή γραμμή εθνικής αντίστασης που εκφράστηκε το 2004 αλλά και στο δεύτερο γύρο προβλέπω οι κοινωνικές αυτές δυνάμεις του Όχι να διευρυνθούν στην υποστήριξη της δικής μου υποψηφιότητας.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η Ελλάδα αύριο» της 1.10.2012