Αναρχικοί από την Εύβοια
17 Αυγούστου 2021
Το χρονικό της τεράστιας πυρκαγιάς και της κινητοποίησης των ντόπιων.
Αυτές τις μέρες η Εύβοια βίωσε μία ανείπωτη καταστροφή, σχεδόν όλο το βόρειο τμήμα της το κατάπιε η φωτιά καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά της. Η χρονολογική αφήγηση των γεγονότων μπορεί να σκιαγραφήσει εν μέρει την αγριότητα που βιώσαμε τις τελευταίες εβδομάδες και να βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τις ταραχώδεις εποχές που ζούμε.
24 Ιουνίου. Χορηγείται άδεια από τη ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) στην ΤΕΡΝΑ για τη δημιουργία τριών αιολικών πάρκων στον Δήμο Λίμνης απ’ τον οποίο ξεκίνησε η πυρκαγιά. Το ένα βρίσκεται βόρεια τις οροσειράς Καντήλι και τα άλλα δύο στην οροσειρά του Πυξαριά. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται στην Κεντρική Εύβοια κοντά στο χωριό Προκόπι.
22 Ιουλίου. Το δημοτικό συμβούλιο εκφράζει την αντίθεσή του στην απόφαση της ΡΑΕ.
3 Αυγούστου. Το απόγευμα αρχίζει πυρκαγιά στον Ρετσινόλακο μία περιοχή κοντά στην κωμόπολη της Λίμνης. Η περιοχή αυτή είναι πιο κοντά στο Βόρειο τμήμα της Εύβοιας κι όχι στο Κεντρικό, απέχει δηλαδή από τα σημεία που δόθηκαν οι άδειες περίπου 12 και 27 χιλιόμετρα αντίστοιχα σε ευθεία γραμμή, ενώ μεταξύ του σημείου που άρχισε η φωτιά και των αδειοδοτημένων περιοχών παρεμβάλλονται πεδινές εκτάσεις και χωριά που ενδεχομένως να αναχαίτιζαν κάποια πιθανή πυρκαγιά. Η περιοχή της πυρκαγιάς ήταν πευκόφυτη και η φωτιά αποτυπώνεται στις δορυφορικές εικόνες [1] με δεκάδες μικρές εστίες οι οποίες απέχουν μεταξύ τους περίπου 800 μέτρα, μία μάλιστα απέχει 3 χιλιόμετρα από τις υπόλοιπες. Την ίδια ημέρα έχει ξεσπάσει και η πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη, η πυροσβεστική έχει ρίξει όλο το βάρος των δυνάμεών της στην Αττική και στην Εύβοια οι πυροσβέστες είναι ολιγάριθμοί δίχως να μπορούν να κάνουν κατάσβεση, απλά καλούν στην εκκένωση δύο οικισμών. Εναέρια μέσα στην Εύβοια δεν επιχειρούν καθόλου κι αφήνουν τη φωτιά να κινηθεί προς το δασόφυτο βουνό.
4 Αυγούστου. Δεν υπάρχει κανένα οργανωμένο πλάνο κατάσβεσης της πυρκαγιάς, τα εναέρια μέσα είναι ελάχιστα κι επιχειρούν μόνο για λίγες ώρες ενώ τα άλλα τμήματα της πυροσβεστικής παραμένουν δίχως ενισχύσεις. Η πυρκαγιά έχει πλέον γιγαντωθεί κινούμενη προς κάθε κατεύθυνση, εκκενώνονται 12 χωριά. Όλα τα τριγύρω βουνά είναι δασόφυτα με πεύκα. Οι κάτοικοι υπακούουν στις εντολές και φεύγουν από τα σπίτια αναθέτοντας τη σωτηρία του τόπου τους στο κράτος και την πυροσβεστική. Τα εκκενωμένα χωριά δεν τα υπερασπίζεται κανείς και ήδη από τη δεύτερη μέρα έχουν καεί πολλά σπίτια κι ο κόσμος έχει πανικοβληθεί. Οι πυροσβέστες κάθονται και παρακολουθούν τη φωτιά να εξαπλώνεται στα βουνά ενώ προσπαθούν να σώσουν μόνο τα οικήματα στις λίγες περιπτώσει που μπορούν.
Εντωμεταξύ στην Αττική οι εμπρησμοί είναι συνεχείς και σχεδόν όλες οι πυροσβεστικές δυνάμεις βρίσκονται εκεί επιχειρώντας να θέσουν τη κατάσταση υπό έλεγχο. Τα μέσα μαζικής αποβλάκωσης αποκρύπτουν την κατάσταση που επικρατεί στην Εύβοια, παρουσιάζουν την πυρκαγιά σα να είναι μια φωτιά στο τζάκι, δίχως να δίνουν στοιχεία για το μέγεθος της καταστροφής ή την αδράνεια της πυροσβεστικής. Δεν θέλουν να γίνει κατανοητό ότι το κράτος επέλεξε να θυσιάσει μια περιοχή.
5 Αυγούστου. Η πυρκαγιά μεγαλώνει κι άλλο αποτελώντας ήδη από την τρίτη ημέρα μία μνημειώδη καταστροφή. Εκκενώνονται κι άλλα χωριά δίχως κανένας να τα υπερασπίζεται και δεκάδες σπίτια εξακολουθούν να καίγονται, τα εναέρια μέσα που εναγωνίως περίμεναν οι κάτοικοι τελικά επιχειρούν μόνο για δύο ώρες και η πυρκαγιά συνεχίζει ανενόχλητη να κατακαίει οτιδήποτε βρίσκει πάνω στα βουνά ώσπου φτάνει στην άλλη άκρη του νησιού στο Αιγαίο. Όλοι έχουν καταλάβει πλέον ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο κατάσβεσης και το μόνο που κάνει η πυροσβεστική είναι να περιμένει να φτάσει η φωτιά στη θάλασσα ή σε άλλα φυσικά εμπόδια και να σβήσει μόνη της.
Ταυτόχρονα, νέες εστίες εμφανίζονται ανεξάρτητα στην περιοχή του Ταξιάρχη και της Καστανιώτισσας, πάνω από τα βόρεια όρια του πύρινου μετώπου και οι οποίες μέχρι την επόμενη ημέρα έχουν σβήσει. Οι συγκεκριμένες περιοχές δεν είναι δασώδεις, έχουν σχετικά χαμηλό υψόμετρο κι ως επί το πλείστον αποτελούνται από χωράφια που είναι ήδη οικήσιμα.
6 Αυγούστου. Το βορειοδυτικό τμήμα του μετώπου βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Τελέθριο, το βουνό αυτό είναι δασόφυτο με βελανιδιές που καίγονται πολύ δύσκολα. Περίπου δέκα ανεξάρτητες εστίες εντοπίζονται από τις δορυφορικές εικόνες μέσα στο Τελέθριο, ακριβώς μπροστά από το μέτωπο για να το προωθήσουν, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ένα με δύο χιλιόμετρα. Το μέτωπο ωστόσο δεν καταφέρνει να διεισδύσει μέσα στο πυκνό δάσος των βελανιδιών βρίσκοντας ένα φυσικό φράγμα.
Το βορειοανατολικό μέτωπο κινείται με εξαιρετική ταχύτητα στα πευκόφυτα βουνά κατακαίοντας τα και κερδίζοντας πολύ χώρο. Η πυροσβεστική που όλες αυτές τις μέρες ισχυριζόταν ότι κάνει αντιπυρική ζώνη στο Μέγα Ρέμα εντέλει αποτυγχάνει να κρατήσει άμυνα και το μέτωπο προχωράει στο χωριό της Κοκκινομηλιάς. Οι κάτοικοι το εκκενώνουν και η φωτιά καίει ακόμη και την κεντρική του εκκλησία. Το νότιο μέτωπο προχωράει νοτιοανατολικά καίγοντας τα βουνά και πολλοί κάτοικοι εγκλωβίζονται σε χωριά και παραλίες από τα οποία φεύγουν με ferry boat και καΐκια των ντόπιων.
Η πυροσβεστική έχει ορισμένες μικρές ενισχύσεις που και πάλι είναι εντελώς ανεπαρκείς ειδικά αυτή τη στιγμή που η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Τα εναέρια μέσα είναι για άλλη μια φορά άφαντα καθώς η πυροσβεστική στέλνει τις δυνάμεις της στην Αρχαία Ολυμπία και στην καινούρια φωτιά στην Αττική με αποτέλεσμα η Εύβοια να θυσιαστεί και πάλι. Τα μέσα αποβλάκωσης έχουν αρχίσει να χαλαρώνουν τη λογοκρισία καθώς η κατάσταση έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που είναι δύσκολο να κρυφτεί.
7 Αυγούστου. Αφού τα μέσα αποβλάκωσης μιλάνε για την πυρκαγιά αρχίζει να υπάρχει ανησυχία σε όλη την Ελλάδα για την εξέλιξη της κατάστασης. Οι κάτοικοι της Β. Εύβοιας πλέον έχουν απελπιστεί και δεν έχουν καμία πίστη στην πυροσβεστική, ξεκινούν πλέον να κινητοποιούνται όπως μπορούν και δίχως καμία εμπειρία από αυτοοργάνωση προσπαθώντας να σώσουν τον τόπο τους και τα μικρά χωριά τους. Το πύρινο μέτωπο προχωράει κι άλλο προς τα βόρεια και σταδιακά κατεβαίνει από το βουνό κινούμενο προς τις πεδινές περιοχές όπου βρίσκονται οι μεγαλύτερες κωμοπόλεις της περιοχής, η Ιστιαία (5000 κάτοικοι) και η Αιδηψός (2500 κάτοικοι), ώσπου φτάνει στα χωριά Βουτά και Μηλιές. Οι περιοχές στους πρόποδες των βουνών έχουν κυρίως καλλιέργειες και το οδικό δίκτυο είναι καλύτερο με αποτέλεσμα να μην καίγονται τόσο εύκολα. Οι ντόπιοι και πρωτίστως οι κάτοικοι των χωριών που απειλούνται άμεσα, δείχνουν ανυπακοή απέναντι στις κρατικές διαταγές και δεν εκκενώνουν τα χωριά τους, μένουν πίσω να παλέψουν με τις φλόγες με τα ελάχιστα μέσα που διαθέτουν. Με τρακτέρ και αλυσοπρίονα προσπαθούν να ανοίξουν αντιπυρικές ζώνες ενώ με λάστιχα, κλαριά και ψεκαστικά, να σβήσουν τις φλόγες που μπαίνουν στις αυλές τους. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στο νότιο μέτωπο το οποίο είναι ισχυρό αλλά γίνεται προσπάθεια να περιοριστεί με αντιπυρικές ζώνες. Το βορειοανατολικό κομμάτι του μετώπου προωθείται κι άλλο πάνω στο δασόφυτο βουνό κι αφού το κάψει συνεχίζει μέχρι τα παραλιακά χωριά όπου πολλοί κάτοικοι είναι απρόθυμοι να εγκαταλείψουν. Μπροστά από το μέτωπο εντοπίζονται από τις δορυφορικές εικόνες δεκάδες μικρές εστίες οι οποίες ενώνονται τελικά με το κυρίως μέτωπο και το κάνουν να κινείται εξαιρετικά γρήγορα, οι άνεμοι επίσης προωθούν τη φωτιά προς τις μη καμένες περιοχές. Μία τεράστια έκταση καίγεται.
Η πυροσβεστική παραμένει γελοιωδώς ανεπαρκής ενώ όλο το βάρος των δυνάμεων της βρίσκονται στην Αττική. Οι δυνάμεις που έχουν κινητοποιήσει στην Β. Εύβοια είναι ελάχιστες και δεν μπορούν να κάνουν κατάσβεση, εναέρια μέσα δεν υπάρχουν και η στάση που εξακολουθεί να κρατάει είναι να προστατεύει όσο μπορεί τους οικισμούς και όλα τα άλλα να τα αφήνει να καούν.
8 Αυγούστου. Στα χωριά που οι κάτοικοι έμειναν να τα υπερασπιστούν σώθηκαν τα περισσότερα σπίτια. Το νέο αυτό τονώνει το ηθικό των ντόπιων και τους δείχνει έναν τρόπο για να αγωνιστούν. Το βορειοδυτικό μέτωπο έχει κατέβει στους πρόποδες του βουνού αλλά οι κινητοποιημένοι κάτοικοι με τους ελάχιστους πυροσβέστες καταφέρνουν να το φρενάρουν στη γραμμή Βουτάς-Καματριάδες. Πολυάριθμοι εμπρησμοί γίνονται βορειότερα του μετώπου πέρα από τη γραμμή άμυνας των ντόπιων, προσπαθώντας να κάνουν το μέτωπο να προωθηθεί και στα πεδινά. Όλοι οι εμπρησμοί κατασβήνονται από κινητοποιημένους κατοίκους και πυροσβέστες πριν προλάβουν να επεκταθούν. Το νότιο μέτωπο αρχίζει να περιορίζεται αλλά το βορειοανατολικό κομμάτι του μετώπου εξακολουθεί να κινείται ταχύτατα πάνω στα δάση με το ίδιο μοτίβο των εστιών που περιγράφτηκε προηγουμένως. Βγαίνουν διαταγές για εκκενώσεις κι άλλων χωριών αλλά οι κάτοικοι που θεωρούν ότι μπορούν να αναμετρηθούν με τις φλόγες μένουν πίσω.
Η πυροσβεστική στην Ελλάδα ενισχύεται με δυνάμεις από το εξωτερικό με αποτέλεσμα οι φωτιές στην Αττική να τίθενται υπό έλεγχο κι εναέρια μέσα να αρχίζουν να επιχειρούν στην Εύβοια. Το βραδύ καταφτάνουν και οι πρώτες ενισχύσεις από το εξωτερικό στην Εύβοια.
9 Αυγούστου. Τα πύρινα μέτωπα αρχίζουν να αναχαιτίζονται από την παράλληλη δράση των ντόπιων, των ξένων και των Ελλήνων πυροσβεστών. Το βορειοδυτικό μέτωπο παραμένει ενεργό αλλά δεν μπορεί να περάσει τη γραμμή άμυνας Καμάρια-Καματριάδες, το βορειοανατολικό εξακολουθεί να κινείται προς Αβγαριά αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο τις προηγούμενες ημέρες, το νότιο έχει σχεδόν κατασβηστεί. Κι άλλες πυροσβεστικές ενισχύσεις καταφτάνουν από το εξωτερικό ενώ επιχειρούν κι εναέρια μέσα, η στάση της πυροσβεστικής έχει αλλάξει κι επιδιώκεται η κατάσβεση με αποτέλεσμα η κατάσταση να καλυτερεύει.
10 Αυγούστου. Τα ενεργά μέτωπα έχουν τεθεί υπό έλεγχο και η πυρκαγιά σταδιακά σβήνει.
Εμπρησμοί
Η συγκεκριμένη πυρκαγιά δεν ξέρουμε με βεβαιότητα ακόμη πως ξεκίνησε, το μοτίβο όμως που αποτυπώνεται στις δορυφορικές εικόνες με τις πολλαπλές ανεξάρτητες εστίες θα μπορούσε να είναι συνέπεια εμπρηστικών ενεργειών. Όσο η φωτιά εξαπλωνόταν στα δάση τις πρώτες ημέρες και οι κάτοικοι εκκένωναν τις περιοχές δεν μπορούσαμε να έχουμε καλή εικόνα για το αν το μέτωπο υποβοηθούταν με εμπρησμούς, μπορούμε να πούμε όμως με σιγουριά ότι σε κάποιες περιπτώσεις κινούταν αδικαιολόγητα γρήγορα. Όταν τα μέτωπα όμως άρχισαν να φρενάρονται από τους κατοίκους και να υπάρχει έντονη κινητικότητα σε δρόμους και χωράφια, τότε αρχίζουμε και έχουμε πολλές επιβεβαιωμένες περιπτώσεις εμπρησμών. Μάλιστα για τις περιοχές Καμάρια, Καματριάδες, Ταξιάρχης υπάρχουν και βίντεο ντοκουμέντα που αναρτήθηκαν στα social media όπου οι ντόπιοι σβήνουν εμπρησμούς [2, 3, 4]. Οι εμπρησμοί αυτοί γίνονταν σε περιοχές χαμηλού υψομέτρου που στην πλειοψηφία τους είναι οικοδομήσιμες και είχαν ξεκάθαρο στόχο την προώθηση του μετώπου στις κατοικημένες περιοχές για να μεγιστοποιήσουν την καταστροφή, επίσης γίνονται σε μια χρονική στιγμή που τα περισσότερα βουνά έχουν ήδη καεί και υπάρχει περίσσιος χώρος για εγκατάσταση ΑΠΕ. Ακόμη η εγκατάσταση των ΑΠΕ θα ήταν πολύ πιο εύκολη για το κράτος και το κεφάλαιο αν δεν είχε προηγηθεί αυτή η γιγαντιαία καταστροφή και οι κάτοικοι παρέμεναν σε κατάσταση ύπνωσης. Δεν γνωρίζουμε ακόμη ποια ήταν τα αρχικά κίνητρα των πρώτων εμπρηστών, όμως από κάποια στιγμή και μετά το σκηνικό αρχίζει να θυμίζει ανορθόδοξο πόλεμο.
Ο τρόπος δράσης των εμπρηστών είναι συγκροτημένος. Συχνά χρησιμοποιούν γκαζάκια, αυτοπαρουσιάζονται ως εθελοντές κι αφού πλησιάσουν στο μέτωπο κάνουν εμπρησμούς, έχουν καλή γνώση της περιοχής, κάνουν εμπρησμούς ακόμη και σε άσχετα σημεία για να αποπροσανατολίσουν και να σπείρουν πανικό. Ένας τρόπος δράσης που έχει αρκετές ομοιότητες με τον αντίστοιχο στην Αττική. Οι πυρκαγιές στην Εύβοια, στην Αττική και ίσως και στις άλλες περιοχές, θα πρέπει να αναλυθούν από κοινού καθώς αποτελούν ένα ενιαίο μεγάλο γεγονός. Μέσα από τους συνεχείς και συγκροτημένους εμπρησμούς δεν επιδιώχθηκε μόνο να δοθεί καινούριος χώρος για το κεφάλαιο αλλά επίσης να δημιουργηθεί τεχνητή ένταση και κατά συνέπεια πολιτική αποσταθεροποίηση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έδρασε άμεσα και καταλυτικά για την πολιτική σταθεροποίηση της Ελλάδας μέσω των ενισχύσεων που έστειλε. Ποιοι είναι όμως οι σκοτεινοί πολιτικοί κύκλοι που θα έβγαιναν κερδισμένοι από αυτή την κατάσταση;
Ακόμη κι αν τα κίνητρα των εμπρησμών παραμένουν σκιώδη, η δική μας απάντηση απέναντι σε αυτή την κρίση δόθηκε από τους ντόπιους. Η αυτοοργάνωση και η ανυπακοή ήταν τελικά που έσωσε ότι απέμεινε από τον τόπο κι αν τα αντανακλαστικά μας ήταν καλύτερα και δεν είχαμε επιτρέψει όλα αυτά τα χρόνια στο σύστημα να μας μετατρέψει σε άβουλα, δειλά όντα που απλά πράττουν ότι τους υπαγορεύεται τότε ίσως να είχαμε καταφέρει πολλά περισσότερα.
Συγχωριανές και συγχωριανοί, ελάτε να οργανωθούμε οριζόντια, χωρίς ιεραρχίες και αρχηγούς, δημάρχους, παπάδες, προέδρους, γενικούς γραμματείς ή άλλους φαρισαίους. Όλους αυτούς που κάθε μέρα ξέρουν να μας ξεζουμίζουν στους φόρους αλλά την ώρα της κρίσης είναι ανίκανοι να μας βοηθήσουν, αυτούς που μέσα από την εξουσία τους προσπαθούν να κρύψουν το ότι είναι ένα μάτσο μικρά, κομπλεξικά ανθρωπάκια. Να στηριχτούμε στους μόνους ανθρώπους που μπορούμε να βασιστούμε, αυτούς που στάθηκαν δίπλα μας και πάλεψαν τις φωτιές με αυταπάρνηση, τους ίδιους τους γείτονές μας. Ελάτε να ξαναπάρουμε τις ζωές μας στα χέρια μας και να ξαναχτίσουμε μόνοι μας ότι γκρέμισε η φωτιά, χωρίς να ζητήσουμε άδεια από κανένα. Να φτιάξουμε συνελεύσεις στα χωριά και στις γειτονιές για να μπορούμε από κοινού να διαχειριζόμαστε τον τόπο μας και να μπορούν οι φίλοι μας στην Ελλάδα να μας βοηθήσουν. Γιατί τώρα έτσι που είμαστε ανοργάνωτοι δεν υπάρχει κάποια δομή για να διοχετευτεί η αλληλεγγύη από την υπόλοιπη Ελλάδα, παρά το ότι υπάρχει πολλή διάθεση. Οι συνελεύσεις κατοίκων θα επιτρέψουν τη μεταξύ μας αλληλοβοήθεια παρακάμπτοντας τους μεσάζοντες, τις ΜΚΟ, κι όλους αυτούς που ανυπομονούν να πλιατσικολογήσουν. Και θα δείτε ότι τα καινούρια μας χωριά θα είναι πιο όμορφα από τα παλιά γιατί θα είναι όπως εμείς τα θέλουμε. Θα φυτέψουμε μόνοι μας τα δέντρα, θα χτίσουμε τα σπίτια μας και θα βοηθήσουμε τους πιο αδύναμους. Απ’ τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του.
Αυτοί είναι οι δικοί μας τόποι και οι δικές μας ζωές, δεν θα επιτρέψουμε τη διαχείρισή τους σε κανέναν ματαιόδοξο που σκαρφάλωσε στην καρέκλα της εξουσίας.
Ας γίνει αυτή η μαζική καταστροφή η ευκαιρία για ένα καινούριο ξεκίνημα. Τίποτα δεν μοιάζει περισσότερο με μια λευκή σελίδα από την μαύρη γη.
[1] Οι δορυφορικές εικόνες προέρχονται από το Zoom Earth
[2] Εμπρησμός στα Παλιογιαννέικα (Καμάρια) https://fb.watch/7qCrZ01F1J/
[3] Εμπρησμός στις Καματριάδες https://www.facebook.com/100053746881395/videos/820595195310151/
[4] Εμπρησμός στον Ταξιάρχη https://fb.watch/7qCm8eywVw/
Πηγή: athens.indymedia.org
Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.