του Δ. Κωνσταντακόπουλου*
7 Μαΐου 2020
Τα οικονομικά προβλήματα εξαιτίας του κορονοϊού και η ανάγκη για μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2050 είναι δύο προκλήσεις που υπερβαίνουν κάθε άλλη οικονομική πρόκληση που αντιμετώπισε η ανθρωπότητα στον 20ο αιώνα. Είναι δύο αμοιβαίως επικαλυπτόμενα προβλήματα και δύο οικονομικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπισθούν κατά τρόπο ενιαίο και επειγόντως. Αυτά υποστηρίζει ο Innes Willox, επικεφαλής του Australian Industry Group, που αντιπροσωπεύει περισσότερες από 60.ΟΟΟ επιχειρήσεις της Αυστραλίας.
Ο Willox τονίζει ότι μια πετυχημένη ενεργειακή μετάβαση δεν πρέπει να αφήσει κανέναν πίσω, ενώ οφείλει να επεκταθεί πέραν της παραγωγής ενέργειας για να περιλάβει τη βαριά βιομηχανία, τις μεταφορές, τη γεωργία, τις οικοδομές και άλλους τομείς. Η μετάβαση, υποστηρίζει, πρέπει να αρχίσει μέσα στην κρίση για να συμβάλλει στην ταχύτερη ανάκαμψη.
Ο Willox δεν είναι μόνος του. Μια σημαντική μερίδα της αυστραλιανής εργοδοσίας και πολιτικών της χώρας τονίζει τώρα ότι η χώρα δεν πρέπει να επιστρέψει μετά τον κορονοϊό στα επικίνδυνα σχέδια υψηλών εκπομπών, αλλά να χρησιμοποιήσει την κρίση ως ευκαιρία για πράσινη ανάπτυξη. Μια έκθεση από το Συμβούλιο Καθαρής Ενέργειας (Clean Energy Council), εκτιμά ότι θα μπορούσαν να δημιουργηθούν 54.000 θέσεις εργασίας και να επενδυθούν 50 δισ. δολάρια Αυστραλίας για την κατασκευή ενεργειακών αποθηκευτικών χώρων, αν οι αρχές υποστηρίξουν πράσινες πολιτικές και αλλαγές των ενεργειακών ρυθμίσεων για να επανεκκινήσουν την οικονομία.
Οι πρόσφατες μεγα-πυρκαγιές που κατέκαψαν το νησί-ήπειρο συνετέλεσαν στο να συνειδητοποιηθεί από ευρύτατα κοινωνικά στρώματα της Αυστραλίας τι μπορεί να σημαίνει η Κόλαση που ετοιμάζει ο Άνθρωπος καταστρέφοντας το περιβάλλον του. Μετά ήρθε και ο κορονοϊός να τους εμπεδώσει το μάθημα!
Η άποψη αυτής της μερίδας των εργοδοτών είναι ότι η επιτάχυνση της στροφής προς μηδενικά ισοζύγια εκπομπών θα δημιουργήσει σημαντική απασχόληση και οικονομική μεγέθυνση ταυτόχρονα με τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας και της καθαριότητας του αέρα. Αυτή η μερίδα της βιομηχανίας και οι οικολόγοι βρίσκονται τώρα σε τροχιά σύγκρουσης με τον υπουργό Ενέργειας και Περιορισμού Εκπομπών Angus Taylor, που υποστηρίζει ένα ορυκτό καύσιμο, το αέριο, ως λύση για την ανάκαμψη μετά την πτώση των τιμών πετρελαίου και αερίου παγκοσμίως.
Αρρώστησε μεν, ανέπνευσε δε ο πλανήτης!
Προσωρινά, η επιδημία του κορονοϊού, επιβραδύνοντας την οικονομική δραστηριότητα περιόρισε σημαντικά την εκπομπή αερίων θερμοκηπίου συμβάλλοντας στην επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής, ενώ καθάρισε και τον αέρα των πόλεων (καταδεικνύοντας εκ νέου πόσο σοβαρό, αν και «ξεχασμένο», είναι το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης).
Καλά μεν όλα αυτά αλλά προσωρινά. Όλα τα τελευταία επιστημονικά στοιχεία για τις βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες τάσεις της κλιματικής αλλαγής είναι εξόχως ανησυχητικά. Φαίνεται ότι, ίσως και από φόβο μην κατηγορηθούν ως υπερβολικοί, οι ίδιοι οι κλιματικοί επιστήμονες υποβάθμισαν στις εκτιμήσεις τους τον ρυθμό και τις συνέπειες της επερχόμενης μεταβολής.
Αυτό ακριβώς οδηγεί πολλούς οικολόγους να ζητάνε, όπως και οι προαναφερθέντες βιομήχανοι από την Αυστραλία, οι κρατικές επεμβάσεις, για να ξαναπάρει η οικονομία μπροστά μετά την καραντίνα του κορονοϊού, να λάβουν υπόψη τους και οικολογικά κριτήρια, να ενισχύσουν δηλαδή τις οικονομικές δραστηριότητες που είναι συμβατές με την προστασία του περιβάλλοντος και της ζωής και όχι αυτές που τις βλάπτουν. Σε μια τέτοια περίπτωση, η οικονομική κρίση θα μπορούσε να βοηθήσει και στην απαραίτητη αλλαγή οικονομικού και οικολογικού υποδείγματος.
Ολοταχώς στην καταστροφή
Όπως ήδη αναφέραμε, τα στοιχεία για την κλιματική αλλαγή είναι περισσότερο από ανησυχητικά. Μία πρόσφατη έρευνα για την απώλεια πάγου στην Ανταρκτική και τη Γροιλανδία από 89 κλιματολόγους, με χρήση δεδομένων από παρατηρήσεις 11 δορυφόρων, τα πορίσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature, επιβεβαίωσε ότι βρισκόμαστε στο χειρότερο από τα δυνατά σενάρια που κατήρτισε το Διακυβερνητικό Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), με την ετήσια απώλεια πάγου να εξαπλασιάζεται σε 30 χρόνια. Με άλλα λόγια, η κλιματική αλλαγή συμβαίνει πολύ πιο γρήγορα και πολύ πιο απότομα από ό,τι περιμέναμε.
Δεν είναι δυστυχώς η μόνη μελέτη που αποδεικνύει την ταχύτητα με την οποία έρχεται η κλιματική αλλαγή. Μια μελέτη Καναδών επιστημόνων (Geophysical Research Letters, June 10, 2019) έδειξε ότι το πολύ παγωμένο υπόστρωμα (permafrost) στις αρκτικές ζώνες εξαφανίζεται εβδομήντα χρόνια νωρίτερα από τις προβλέψεις των επιστημόνων!
Εκτός από τις μελέτες έχουμε και τις μεγα-φωτιές όπως αυτές που έκαιγαν μήνες την ήπειρο της Αυστραλίας, «φωτίζοντας» με τον τρόπο τους το οικολογικό μας και υπαρξιακό εν τέλει αδιέξοδο. Για να μη μιλήσουμε για τις μελέτες που προβλέπουν την εξαφάνιση των ποταμών, την ερημοποίηση της Μέσης Ανατολής (περιλαμβανομένης της Κύπρου και σημαντικού τμήματος της ελληνικής επικράτειας), της Βόρειας Αφρικής, την προοπτική να χαθούν κάτω από το νερό μεγάλα τμήματα του Μπαγκλαντές, της Ινδίας και της Ταϊλάνδης, όπως και μερικές από τις ιστορικότερες πόλεις του πλανήτη, όπως η Αλεξάνδρεια, το Λάγος, το Χονκ Κονγκ, η Καλκούτα, η Βενετία, το Άμστερνταμ, η Σαγκάη, η Νέα Υόρκη, το Ρίο.
Διαβάστε τη συνέχεια στο ΑΠΕ-ΜΠΕ