Της Μαργαρίτας Βεργολιά
30 Δεκεμβρίου 2019
Η σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου εξαρτάται από τον τερματισμό της κατοχής του Ισραήλ στην Παλαιστίνη, ενώ η υλοποίηση του έργου για τον αγωγό EastMed «πρέπει να γίνει μετά την έγκριση όλων των χωρών στην περιοχή», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Παλαιστίνιος πρέσβης στην Αθήνα, Μαρουάν Τουμπάσι.
Συζητήσαμε μαζί του για την κρίσιμη συγκυρία που διαμορφώνεται ενώ η τουρκική προκλητικότητα στην περιοχή χτυπά κόκκινο, το Ισραήλ οδεύει τον Μάρτιο -πρώτη φορά στα χρονικά, μέσα σε κλίμα πόλωσης και με τον πρωθυπουργό Νετανιάχου υπόδικο- σε τρίτες εκλογές μέσα σε έναν χρόνο και στις ΗΠΑ ο χρόνος μετρά αντίστροφα για τη δίκη του προέδρου Τραμπ στη Γερουσία με το ερώτημα της καθαίρεσης, περίπου δέκα μήνες πριν από τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου…
• Πώς επηρεάζουν οι πολιτικές εξελίξεις στο Ισραήλ και στις ΗΠΑ την ανάδειξη του παλαιστινιακού ζητήματος;
Αρχικά θα ήθελα να ευχηθώ ο νέος χρόνος να φέρει περισσότερη ευημερία στον ελληνικό λαό -τον οποίο και ευχαριστώ για τη συνεχή αλληλεγγύη στον παλαιστινιακό λαό- καθώς και σταθερότητα σε όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Κάτι που, κατά την άποψή μας, δεν θα επιτευχθεί, εάν δεν τερματιστεί η αποικιοκρατική κατοχή του Ισραήλ στην Παλαιστίνη, με την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ για το παλαιστινιακό ζήτημα και όλες τις διενέξεις στη Μέση Ανατολή, ώστε να μην καταντήσει η περιοχή και ολόκληρος ο κόσμος ένα ξέφραγο αμπέλι, όπου κυριαρχεί ο νόμος του ισχυρού. Για το 2020 ευχόμαστε η ιστορική αδικία που υφίσταται εδώ και δεκαετίες ο λαός μας να τερματιστεί σύμφωνα με τις αρχές της διεθνούς νομιμότητας και όλων των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
Παραμένουμε προσηλωμένοι στη λύση των δύο κρατών, η οποία θα εξασφαλίσει την ίδρυση του παλαιστινιακού κράτους, την επίλυση του ζητήματος των προσφύγων καθώς και ειρήνη, ασφάλεια και ευημερία για όλους τους λαούς της περιοχής. Ομως, η ισραηλινή πλευρά μετέτρεψε την ειρηνευτική διαδικασία σε μια διαπραγμάτευση χωρίς ουσία, αφού ουδέποτε δεσμεύτηκε σε όσα υπογράφτηκαν. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την εξάπλωση του εποικισμού στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη από μια ισραηλινή ακροδεξιά κυβέρνηση, η οποία καθοδηγείται από τις εντολές των σιωνιστών εποίκων.
Ελαβε ορισμένες αποφάσεις που καθρεφτίζουν τη φυσιογνωμία της -θυμίζω όσα έλεγε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου, ότι το Ισραήλ δεν είναι κράτος για όλους τους κατοίκους του, αλλά για τους Εβραίους. O νόμος περί Κράτους-Εθνους εγκρίθηκε πέρυσι από τo ισραηλινό Κοινοβούλιο (Κνεσέτ).
Το Ισραήλ έχει προσαρτήσει την Ανατολική Ιερουσαλήμ εδώ και πολλά χρόνια, αντιβαίνοντας στη διεθνή νομιμότητα. Το ίδιο έκανε και στα Υψίπεδα του Γκολάν. Αυτό που κάνει στην Κοιλάδα του Ιορδάνη και στην Ιερουσαλήμ είναι μια εθνοκάθαρση, όπως και στη Χεβρώνα. Γίνονται στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον της Συρίας και του Λιβάνου και εναντίον της Γάζας καθημερινά.
Ακολουθώντας αυτήν την πολιτική, το Ισραήλ θεωρεί ότι είναι ένα κράτος υπεράνω του Διεθνούς Δικαίου. Ομως, αυτές οι πρακτικές κατάντησαν την κυβέρνησή του μια κυβέρνηση απαρτχάιντ. Κατέδειξαν την πρόθεσή της να μην επιτευχθεί καμία ειρηνευτική συμφωνία μαζί μας και να υιοθετήσει το σιωνιστικό αφήγημα για εποικισμούς σε όλα τα παλαιστινιακά εδάφη.
Υπάρχουν πάρα πολλοί Εβραίοι που δεν συμφωνούν με αυτό το αφήγημα, ότι όλη η γη της Παλαιστίνης είναι γη του Ισραήλ. Οποιος διαφωνεί με αυτήν την πολιτική, με αυτές τις παραβιάσεις, κατηγορείται ότι είναι αντισημίτης – όπως έκανε τις προάλλες ο Νετανιάχου, κατηγορώντας τη Γενική Εισαγγελία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ότι ακολουθεί αντισημιτική πολιτική, επειδή θέλει να διεξαγάγει έρευνα για τα εγκλήματα της κατοχικής δύναμης.
Ολη αυτή η κατάσταση έφερε την κυβέρνηση του Ισραήλ σε αδιέξοδο και την ισραηλινή κοινωνία σε κρίση, με αποτέλεσμα να μην κατορθώσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση έπειτα από δύο εκλογικές αναμετρήσεις και τώρα να οδεύουν προς τρίτες εκλογές, τον Μάρτιο του 2020, μάλιστα με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό κατηγορούμενο για διαφθορά και κατάχρηση εξουσίας, ενώ καταγράφεται αύξηση της επιρροής του Αραβικού Μπλοκ στην Κνεσέτ.
Από την άλλη, η κυβέρνηση Τραμπ στις ΗΠΑ -όπου ο πρόεδρος παραπέμπεται σε δίκη με το ερώτημα της καθαίρεσης- τηρεί μια εντελώς μεροληπτική στάση υπέρ του Ισραήλ. Διαφοροποίησε τη θέση της από τη θέση προηγούμενων αμερικανικών κυβερνήσεων. Εδωσε το πράσινο φως για τη συνέχιση της κατοχής και του εποικισμού με έωλες δικαιολογίες.
Η «Συμφωνία του Αιώνα», εν τω μεταξύ, δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί. Από την πλευρά μας δεν θεωρούμε ότι υπάρχει. Δεν θα δεχθούμε ούτε αυτή τη συμφωνία, ούτε οποιαδήποτε άλλη δεν λαμβάνει υπόψη της τα νόμιμα δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού. Τα εγκλήματα του Ισραήλ και η στάση των ΗΠΑ απειλούν τη λύση των δύο κρατών. Ομως, μας δίνει λίγες ελπίδες το ότι οι κυβερνήσεις τους είναι απομονωμένες από τη διεθνή κοινότητα, όπως φάνηκε και από τις πρόσφατες ψηφοφορίες στα Ηνωμένα Εθνη και στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Θεωρούμε ότι οι ΗΠΑ, παρά την ισχύ που έχουν ως υπερδύναμη, δεν μπορούν να σταθούν ενάντια στη διεθνή νομιμότητα. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Υπάρχουν πάντα μεταβολές στο παγκόσμιο σύστημα και στις διεθνείς σχέσεις. Υπάρχουν αυτοκρατορίες που κατέρρευσαν. Δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση.
• Η Χαμάς βρίσκεται, εν τω μεταξύ, σε ξεχωριστό διάλογο με το Ισραήλ, με τη μεσολάβηση αραβικών κρατών, ως προς την εύθραυστη εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ παράλληλα συσφίγγει τους δεσμούς της με την Τουρκία. Πόσο συμβαδίζουν οι πολιτικές μεταξύ Ραμάλα και Γάζας;
Η Χαμάς κατάφερε να δημιουργήσει μια αρρωστημένη πραγματικότητα απέναντι στο εθνικό αίτημα για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του ‘67 και με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, όταν έκανε το πραξικόπημα κατά της νομιμότητας στη Λωρίδα της Γάζας, το 2007.
Παρ’ όλα αυτά, εμείς συνεχίσαμε να είμαστε συνεπείς απέναντι στον λαό μας στη Γάζα, διαθέτοντας το 51% του προϋπολογισμού μας για την κάλυψη όλων των αναγκών του. Το προηγούμενο διάστημα και για πολλά χρόνια υπήρχε διάλογος μεταξύ μας, υπογράφτηκαν συμφωνίες υπό την αιγίδα της Αιγύπτου και άλλων κρατών. Με λύπη μας, η Χαμάς δεν δεσμεύτηκε σε αυτές τις συμφωνίες, με στόχο να δημιουργηθούν τετελεσμένα στα παλαιστινιακά εδάφη.
Το Ισραήλ, όπως και η κυβέρνηση Τραμπ, ωφελούνται από αυτή τη διαίρεση. Υπάρχουν διάφορες ατζέντες και σε άλλες χώρες, που επιχειρούν να εκμεταλλευτούν το παλαιστινιακό ζήτημα προς όφελός τους. Θεωρούμε ότι η άρση του αδιεξόδου έγκειται στη διεξαγωγή βουλευτικών και προεδρικών εκλογών σε όλα τα παλαιστινιακά εδάφη. Οι τελευταίες έγιναν το 2006.
Πρόσφατα η Χαμάς και όλες οι συνιστώσες της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του προέδρου Αμπάς για εκλογές και συμφώνησαν αυτές να διεξαχθούν το προσεχές διάστημα. Εμπόδιο παραμένει η στάση του Ισραήλ, που αρνείται να επιτρέψει τη συμμετοχή των Παλαιστίνιων κατοίκων της Ανατολικής Ιερουσαλήμ στις εκλογές, καθώς και τη διαμεσολάβηση διεθνών παραγόντων.
• Η Παλαιστίνη συμμετέχει στο «Φόρουμ για το Φυσικό Αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο»(*). Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, υπό το πρίσμα και των μνημονίων Τουρκίας-Λιβύης, και πώς θεωρείτε ότι μπορεί να επηρεαστούν οι ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή;
Θέση μας είναι ότι πρέπει να γίνονται σεβαστά το Διεθνές Δίκαιο, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας -ειδικά το άρθρο 58- και αυτό να αποτελεί τη βάση οποιωνδήποτε συμφωνιών συνάψει οποιοδήποτε κράτος με ένα άλλο. Πληροφορηθήκαμε ότι θα γίνει η υπογραφή για τον αγωγό EastMed στις 2 Ιανουαρίου, παρουσία του Νετανιάχου στην Ελλάδα.
Ομως, η υλοποίηση αυτού του έργου πρέπει να γίνει μετά την έγκριση όλων των χωρών που υπάρχουν στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Εμείς δεν αμφισβητούμε το δικαίωμα της Ελλάδας και της Κύπρου να κάνουν έργα που είναι συμβατά με τα συμφέροντά τους και θα καλωσορίσουμε οποιαδήποτε οικονομικά οφέλη προκύψουν από αυτό το έργο, τα οποία δεν θα είναι σε βάρος της διεθνούς νομιμότητας, του Δικαίου της Θάλασσας και άλλων κρατών.
Επέδωσα επιστολή του Παλαιστίνιου ΥΠΕΞ, Ριάντ Μάλκι, στον Ελληνα ομόλογό του, Νίκο Δένδια, για την επικείμενη υπογραφή για τον αγωγό EastMed, καλώντας την ελληνική κυβέρνηση ή όποια εταιρεία θα εργαστεί για την κατασκευή αυτού του έργου να σεβαστούν τα δικαιώματα των θαλάσσιων συνόρων και την κυριαρχία του κράτους της Παλαιστίνης κατά τη διάρκεια αυτών των εργασιών.
Θα θέλαμε να τονίσουμε ότι το Ισραήλ δεν έχει υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Η Ελλάδα και η Κύπρος την έχουν υπογράψει, το ίδιο και εμείς εδώ και πολλά χρόνια, καθώς και ο Λίβανος. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου δεν θα εφαρμόζεται α λα καρτ. Πρέπει να εφαρμόζεται παντού. Αυτό καθορίζει τις διακρατικές σχέσεις. Χωρίς νόμους, θα επικρατήσει ο νόμος της ζούγκλας.
Θα ήθελα να επισημάνω ότι συμφωνία με ένα κράτος όπως το Ισραήλ, που παραβιάζει τα δικαιώματα δύο κρατών, συγκεκριμένα της Παλαιστίνης και του Λιβάνου, δημιουργεί ένα μεγάλο ερωτηματικό. Η Ελλάδα μπορεί να δεχθεί μια άλλη χώρα να παραβιάζει τα δικά της χωρικά ύδατα και η οποία θα αποκομίζει έτσι οφέλη; Γι’ αυτό υπάρχουν νόμοι, για να απονέμουν δικαιοσύνη σε όλους.
Εμείς δεν περιμένουμε από το Ισραήλ να τηρήσει τη διεθνή νομιμότητα. Ο Νετανιάχου έχει διαπράξει πολύ μεγάλα εγκλήματα σε βάρος του παλαιστινιακού λαού, σε βάρος της διεθνούς κοινότητας. Το Ισραήλ παραβιάζει τις ιδρυτικές αρχές και αξίες της Ε.Ε., κάτι που απαιτεί επανεξέταση της εταιρικής συμφωνίας μεταξύ της Ε.Ε. και του Ισραήλ.
Ενα κράτος που παραβιάζει τις αρχές της διεθνούς νομιμότητας και ασκεί πολιτική απαρτχάιντ δεν μπορεί να λέγεται δημοκρατικό. Γι’ αυτό είναι ανάγκη να αναγνωριστεί το κράτος της Παλαιστίνης. Είναι όμως άνευ νοήματος να στηρίζει στα λόγια μια χώρα τη λύση των δύο κρατών -και μιλάμε συγκεκριμένα για χώρες της Ε.Ε., ανάμεσά τους και η Ελλάδα- χωρίς να υπάρχει αναγνώριση και των δύο κρατών.
Εμείς παραμένουμε σταθερά υπέρ των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα της διεθνούς κοινότητας, καθώς οι ΗΠΑ αυτοαπομονώθηκαν με όλες τις ενέργειες που διέπραξαν κατά του παλαιστινιακού λαού και των δικαιωμάτων του: το κλείσιμο των γραφείων της PLO στην Ουάσινγκτον, την περικοπή της βοήθειας προς την UNRWA, την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, τη νομιμοποίηση και την ενθάρρυνση του εποικισμού.
Επομένως, δεν μπορούν να είναι μεσολαβητής σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για την ειρήνη. Καλούμε την Ε.Ε., το κουαρτέτο, να ασκήσουν μια πιο αποτελεσματική πολιτική σε αυτό το θέμα και γενικά σε όλα τα θέματα παγκοσμίως. Πρέπει η Ε.Ε. να αναλάβει πρωτοβουλίες για να αναδείξει τον ρόλο της ως ανεξάρτητης και όχι ως ακολούθου της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή και σε όλο τον κόσμο.
(*) μια πρωτοβουλία διαλόγου ανάμεσα σε επτά χώρες της Ανατολικής Μεσογείου (Αίγυπτος, Ελλάδα, Ιταλία, Ιορδανία, Παλαιστινιακή Αρχή, Ισραήλ, Κύπρος), οι οποίες εμπλέκονται στην παραγωγή και στη διαμετακόμιση του φυσικού αερίου
Διαβάστε επίσης:
