Αποστολή Γουατεμάλα, 65 χρόνια από το πραξικόπημα που άλλαξε τον κόσμο

Του Άρη Χατζηστεφάνου
31/8/2019

Mια γυναίκα σε αναπηρικό αμαξίδιο σήκωνε τη σφιγμένη γροθιά της. Στο άλλο χέρι κρατούσε ένα πλακάτ με το σήμα της ειρήνης. Ηταν 2 Ιουλίου του 1954 στην Πόλη του Μεξικού και η θρυλική κομμουνίστρια ζωγράφος Φρίντα Κάλο έπαιρνε μέρος στην τελευταία συγκέντρωση διαμαρτυρίας της ζωής της. Θα πέθαινε μόλις 11 ημέρες αργότερα. Χιλιάδες πολίτες κατέβαιναν μαζί της στους δρόμους ενάντια στο πραξικόπημα που μόλις είχε πραγματοποιήσει η CIA στη Γουατεμάλα για την ανατροπή του προέδρου Γιάκομπο Αρμπένς.

Και η Φρίντα Κάλο δεν ήταν η μόνη που μετέτρεπε την οργή της σε δύναμη εκείνες τις μέρες. Αρκετοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι το πραξικόπημα στη Γουατεμάλα ήταν αυτό που βοήθησε τον Τσε Γκεβάρα να συνειδητοποιήσει ότι μόνο με τη δύναμη των όπλων θα μπορούσε να αλλάξει το μαύρο σκηνικό της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής.

Εκείνες τις ημέρες όμως ο θρίαμβος ανήκε ακόμη στις ΗΠΑ. Η CIA δοκίμαζε για πρώτη φορά στην αμερικανική ήπειρο τις τεχνικές πραξικοπημάτων που είχε αναπτύξει έναν χρόνο νωρίτερα στο Ιράν για την ανατροπή του πρωθυπουργού Μοσάντεκ. Και ο άνθρωπος που ανέλαβε να συντονίσει όλη την επιχείρηση από την Πόλη της Γουατεμάλας ήταν ένας παλιός γνώριμος της Ελλάδας: ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Τζον Πιουριφόι, ο οποίος μέχρι πριν από μερικά χρόνια καθόριζε τις σχέσεις ανάμεσα στο παλάτι και τον «εθνάρχη» Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Ο Πιουριφόι θα φέρει στη Γουατεμάλα αρκετές από τις τεχνικές προπαγάνδας και βρόμικου πολέμου που είχε δοκιμάσει στην Ελλάδα εναντίον των κομμουνιστών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση βέβαια, εργαζόταν, ουσιαστικά, για την αμερικανική πολυεθνική United Fruit Company, τη σημερινή Chiquita, η οποία ζητούσε την άμεσα ανατροπή της κυβέρνησης προκειμένου να της επιστραφούν καλλιεργήσιμες εκτάσεις που είχαν απαλλοτριωθεί για τους ακτήμονες γεωργούς.

Εξήντα πέντε χρόνια αργότερα είναι πρακτικά αδύνατο να βρεις πληροφορίες για εκείνες τις ημέρες στα μουσεία της πόλης. Κανείς επίσης δεν θέλει να μιλάει για τον εμφύλιο πόλεμο με τους 200.000 νεκρούς που ακολούθησε ή τη γενοκτονία των απογόνων των Μάγια από στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις διαδοχικών δικτατόρων. Στην καλύτερη περίπτωση θα μάθεις για τις διώξεις των Μάγια από τους πρώτους Ευρωπαίους αποίκους.

Διαβάστε τη συνέχεια στο https://www.efsyn.gr/themata/infowar/209033_65-hronia-apo-praxikopima-poy-allaxe-ton-kosmo