Πρόωρα, σε ηλικία μόλις 56 ετών, έφυγε από κοντά μας ο οικονομολόγος, αγωνιστής και συνδικαλιστής Παύλος Τουμανίδης, μια από τις ευγενέστερες, σεμνότερες και γνησιότερες μορφές του σύγχρονου (μεταπολιτευτικού) ελληνικού σοσιαλιστικού και συνδικαλιστικού κινήματος.
Η κηδεία του γίνεται σήμερα Τετάρτη στις 1.30 μ.μ. στο Νεκροταφείο του Βύρωνα.
Ο Παύλος διέθετε τέσσερις πολύ σπάνιες ιδιότητες. ‘Ελεγε την αλήθεια, αυτό που πίστευε. Ενεργούσε σύμφωνα με τα όσα έλεγε και πίστευε. Καθοριζόταν στην γνώμη και στη δράση του από το τι πίστευε ότι ήταν το γενικό λαϊκό συμφέρον, όχι από το δικό του προσωπικό, ατομικό συμφέρον ή από το συμφέρον της ομάδας, της κίνησης ή του κόμματος στο οποίο ανήκε. Και, last but not least, σκεφτόταν με το δικό του, όχι με το μυαλό των άλλων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι αναλύσεις του για την παγκοσμιοποίηση, την γεωπολιτική και τους ενεργειακούς ανταγωνισμούς στη Μεσόγειο, το μέλλον του κράτους – έθνους, προϊόντα, όπως είπαμε, μιας δικής του πρωτότυπης σκέψης που τόσο λίγοι διαθέτουν σε αυτή τη χώρα. Φοβάμαι μάλιστα ότι ίσως η σεμνοτητά του να «αδίκησε» κάπως τη δουλειά του, που άξιζε να γίνει ευρύτερα γνωστή.
Οι ιδιότητες αυτές, που αναφέραμε παραπάνω, ήταν στον αντίποδα ακριβώς των χαρακτηριστικών που ανέπτυξε ένας πολύ μεγάλος αριθμός μεσαίων ιδίως και ανώτερων στελεχών του ΠΑΣΟΚ, της λεγόμενης «Αριστεράς» και του συνδικαλιστικού κινήματος. Και μέσα από τα οποία χαρακτηριστικά πέρασε διαχρονικά ο βαθύς εκφυλισμός και εν τέλει η προδοσία των συμφερόντων του ελληνικού λαού από τις ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, των συνδικάτων και πολλών άλλων…
Ο Παύλος ήταν ένα διαμάντι που έλαμπε μέσα από τις στάχτες ενός ευρύτερου εκφυλισμού και αναξιοπρέπειας, του «ηθικού σχετικισμού» που κατέστρεψε το ΠΑΣΟΚ και την «Αριστερά», αποσπώντας το πολιτικό τους διάβημα από τη ηθικό θεμέλιο στο οποίο αρχικά βασίστηκαν.
Αναρωτιέται κανείς αυτόνα βρήκε να πάρει ο Χάρος, έναν άνθρωπο τόσο καλό, τίμιο και κοινωνικά χρήσιμο;
‘Ισως όμως οι ευαίσθητοι άνθρωποι είναι και οι πιο τρωτοί. Δεν είναι άλλωστε εύκολο να μετρηθεί τι σημαίνει για την ατομική υγεία των ανθρώπων και το προσδόκιμο της ζωής τους αυτό που συνέβη την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα το ’15: η δολοφονία των ελπίδων ενός ολόκληρου λαού σε συνδυασμό με την κυνική εξαπάτησή του από τους ηγέτες που εμπιστεύτηκε, τον εξευτελισμό μιας ολόκληρης παράταξης …
Ο Παύλος ήταν ο ίδιος όπου κι αν βρισκόταν, ως αντιπρόεδρος του συνδικάτου των εργαζομένων της Πολιτικής Αεροπορίας, ως στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, του ΔΗΚΚΙ, του ΣΥΡΙΖΑ, της Λαϊκής Ενότητας, ως μέλος της Επιτροπής Διεκδίκησης των γερμανικών Οφειλών, αλλά και στις κινήσεις για το κυπριακό και τους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς όπου ήταν ιδιαίτερα ενεργός.
Συνδύαζε την πίστη στον σοσιαλισμό με την αγάπη για την πατρίδα του, την αγάπη για την πατρίδα του με την κριτική αντιϊμπεριαλιστική στάση και με μια ολοκληρωμένη αντίληψη για το τι είναι η παγκοσμιοποίηση και πως πρέπει και μπορούμε να την παλέψουμε. Καταλάβαινε πόσο σημαντική ήταν η ένταξη του αγώνα για την Ελλάδα στον αγώνα για έναν διαφορετικό κόσμο, ότι ο μόνος «ρεαλιστικός» ρεαλισμός στον κόσμο που ζούμε δεν μπορεί παρά να είναι η προσπάθεια της «Ουτοπικής» αναμόρφωσής του!
Δριμύς επικριτής του τουρκικού σωβινισμού και αναθεωρητισμού, πίστευε επίσης στην κεντρική σημασία του φαινομένου της ισραηλινής «ολοκληρωτικής εξαίρεσης», του αναθεωρητισμού του Ισραήλ. Διαρκής συμπαραστάτης του αγώνα των Παλαιστινίων, του Λαού – Μάρτυρα της Μεσογείου, πίστευε ότι χωρίς ανυποχώρητη πάλη εναντίον του τουρκικού, αλλά και του ισραηλινού αναθεωρητισμού δεν μπορεί να δοθεί αποτελεσματική πάλη για τα μακροχρόνια συμφέροντα και τη διεθνή θέση και παρουσία του ελληνισμού, αλλά ούτε και να υπάρξει γνήσια Αριστερά στην Ευρώπη.
Η μνήμη και το παράδειγμα του Παύλου θα εξακολουθήσει να εμπνέει όσους από μας είχαμε την τύχη να τον γνωρίσουμε. Τα θερμά μας συλλυπητήρια στους οικείους του. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει
Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος
15 Μαϊου 2019