Φωτιές: Γιατί τελικά η κυβέρνηση αμφισβήτησε την επιστήμη; Ο λόγος στους ειδικούς

30 Αυγούστου 2023

Η φωτιά που μαίνεται για 12η συνεχόμενη μέρα στον Έβρο, από τις 19 Αυγούστου όταν και εκδηλώθηκε στην περιοχή, είναι και επισήμως η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα και με την ανακοίνωση της Κομισιόν, “είναι η μεγαλύτερη από το 2000, όταν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Δασικών Πυρών (EFFIS) άρχισε να καταγράφει δεδομένα”. Για την ιστορία, το EFFIS είναι ένα ένα διαδικτυακό σύστημα γεωγραφικών πληροφοριών, το οποίο παρέχει πληροφορίες σε σχεδόν πραγματικό χρόνο και ιστορικά στοιχεία σχετικά με δασικές πυρκαγιές σε περιφέρειες της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ταχείας Χαρτογράφησης Copernicus της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η συνολική έκταση που έχει καεί από τη δασική πυρκαγιά του Έβρου, σε Αλεξανδρούπολη και Δαδιά, ξεπερνά τα 808.000 στρέμματα. Τα δεδομένα αυτά αφορούν έως τη Δευτέρα (28/8).

Τις μέρες που προηγήθηκαν, μέχρι τη χθεσινή, όταν δηλαδή το μέγεθος της καταστροφής επιβεβαιώθηκε και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτυλίχθηκε κάτι σαν “ψυχρός πόλεμος” ανάμεσα σε κυβέρνηση και επιστήμη. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει….

Από τα επίσημα χείλη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, είδαμε να αμφισβητούνται δορυφορικά στοιχεία που αποτιμούσαν τις καμένες εκτάσεις από τις φωτιές στη χώρα και δη στον Έβρο, εκεί όπου οι συγκρίσεις και οι εκτιμήσεις είναι δραματικές, αν σκεφτεί κανείς ότι η μέχρι στιγμής καμένη γη του Έβρου ισούται με την έκταση της Νέας Υόρκης.

Άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, το Δάσος της Δαδιάς “δεν θα το ξαναδούμε όπως το ξέραμε”, περιουσίες χάθηκαν, ωστόσο το Υπουργείο έσπευσε να στρέψει την κουβέντα στα… μαθηματικά. Η ανακοίνωση-διάψευση των επιστημονικών εκτιμήσεων αφορούσε στην ακρίβεια των καμένων εκτάσεων, σημειώνοντας πως “η αποτίμηση δεν μπορεί να γίνει μόνο από δορυφορικές εικόνες”, αφού “λόγω χαμηλής ευκρίνειας εμπεριέχουν, αναπόφευκτα, σημαντικό περιθώριο λάθους”.

Το ίδιο διάστημα, η Πυρομετεωρολογική Ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), παρέθετε (και εξακολουθεί να το κάνει) δορυφορικά δεδομένα που διατίθενται από την Υπηρεσία Copernicus . Μεταξύ των στοιχείων, όσον αφορά στη φωτιά του Έβρου, γινόταν λόγος για τη χειρότερη φωτιά των τελευταίων πολλών ετών στην Ευρώπη και την πιο εκτεταμένη των τελευταίων 21 ετών στην Ελλάδα, ενώ συνολικά το φετινό καλοκαίρι χαρακτηρίστηκε ως το δεύτερο χειρότερο μετά από εκείνο του 2007.

Να σημειωθεί πως, μόλις λίγα 24ωρα νωρίτερα, στις 20 Αυγούστου, μία μέρα δηλαδή μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς στην Αλεξανδρούπολη, είχε ενεργοποιηθεί η υπηρεσία Copernicus/Emergency Management Service – Mapping, έπειτα από εντολή του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας με στόχο την παραγωγή χαρτών και δεδομένων για περιοχές του Δήμου Αλεξανδρούπολης. Την υπηρεσία δηλαδή την οποία χρησιμοποίησε το Meteo για να παραθέσει τα δορυφορικά δεδομένα.

Μία άλλη εκτίμηση της ίδιας ερευνητικής ομάδας, ανέφερε πως, η καμένη έκταση στην Ελλάδα, από την αρχή του έτους έως και την Πέμπτη 24 Αυγούστου, καταγράφει αύξηση +195% σε σύγκριση με την έκταση που κατά μέσο όρο (2002 – 2022) καίγεται ετησίως στη χώρα μας, για να αντιπαραβάλλει ότι ο αθροιστικός αριθμός των μεγάλων δασικών πυρκαγιών (>300 στρέμματα) στην Ελλάδα, από την αρχή του έτους έως και την Πέμπτη 24.08.2023, καταγράφει μείωση -52% σε σύγκριση με τον αριθμό μεγάλων δασικών πυρκαγιών που κατά μέσο όρο (2002 – 2022). Τα συγκεκριμένα στοιχεία, τα οποία δημοσιεύτηκαν -και- για να καταδείξουν τη σφοδρότητα των φαινομένων, αμφισβητήθηκαν εκ νέου από κυβερνητικό στέλεχος, σύμφωνα με το οποίο είναι προϊόν “προπαγάνδας των αριθμών”.

Την ίδια μέρα ήρθε και η επίσημη τοποθέτηση από την “αντίπερα όχθη”, με την ανακοίνωση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, που απάντησε αφήνοντας αιχμές στην κυβέρνηση.

Οξύμωρο να αμφισβητούμε την υπηρεσία που εμείς ενεργοποιήσαμε

Σύμφωνα με όσα είπε στο Magazine του NEWS 24/7 ο Πυρομετεωρολόγος και Ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών – Meteo, Θοδωρής Γιάνναρος, τα δεδομένα που δημοσιεύονται στο Meteo δεν παράγονται από το ίδιο, ούτε από το Αστεροσκοπείο. Πρόκειται για δεδομένα που είναι ελεύθερα διαθέσιμα και υπεύθυνος για την παραγωγή τους είναι το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο.

“Εμείς, αφού πάρουμε τα στοιχεία του, τα επεξεργαζόμαστε ώστε να έχουμε μία στατιστική πληροφορία για να κάνουμε μια αποτίμηση ως προς το πώς πηγαίνει η αντιπυρική περίοδος στη χώρα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, γιατί θεωρούμε ότι αυτό μπορεί να βοηθήσει στην εξαγωγή συμπερασμάτων”, λέει ο κ. Γιάνναρος ο οποίος στη συνέχεια σχολιάζει:

“Αμφισβητούνται ευρωπαϊκά δεδομένα, δορυφορικά δεδομένα που είναι τελευταίας γενιάς, μέθοδοι που έχουν πιστοποιηθεί πολλαπλές φορές και δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά. Νομίζω ότι δεν θα έπρεπε να θέτουμε ερώτημα αν τα δεδομένα του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου δασικών πυρκαγιών είναι αξιόπιστα ή ακόμα περισσότερο αν τα δεδομένα του Copernicus είναι αξιόπιστα. Είναι λίγο οξύμωρο να ενεργοποιούμε ως χώρα την υπηρεσία αυτή και ταυτόχρονα να την αμφισβητούμε.

Όταν έγινε αυτή η ανακοίνωση, αν δεν κάνω λάθος, η δορυφορική εικόνα που είχε χρησιμοποιηθεί τότε για την αποτίμηση της έκτασης που είχε καεί μέχρι εκείνη τη μέρα στον Έβρο ήταν από ιδιωτικό δορυφόρο πάρα πολύ υψηλής ευκρίνειας. Δορυφόρους δηλαδή στους οποίους εμείς ως ερευνητές δεν έχουμε πρόσβαση. Οι υπηρεσίες του Copernicus χρησιμοποιούν και αυτούς τους δορυφόρους, όπως της Maxar, που χρησιμοποιήθηκαν και στον πόλεμο στην Ουκρανία, με εικόνες πολύ υψηλής ανάλυσης και είναι πολύ σύγχρονοι δορυφόροι, ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει στον τομέα της δορυφορικής τηλεπισκόπησης. Είναι, λοιπόν, οξύμωρο γιατί η υπηρεσία Copernicus ενεργοποιείται από τα κράτη-μέλη. Το κράτος δηλαδή καλεί την υπηρεσία να προχωρήσει σε χαρτογράφηση.

Εγώ ως ερευνητής θα πω μόνο ότι συμφωνώ απόλυτα με την ανακοίνωση που εξέδωσε το διοικητικό συμβούλιο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, είμαι περήφανος που είμαι μέλος αυτού του μεγάλου ερευνητικού κέντρου και θα συμπληρώσω μόνο ότι η επιστήμη έχει μόνο ως σκοπό να υπηρετεί την κοινωνία. Κανένα άλλο σκοπό”.

Αναμενόμενο ότι θα οδηγούμασταν σε αυτό το αποτέλεσμα

Όπως σημειώνει ο κ. Γιάνναρος, τίποτα από αυτά που συνέβησαν δεν τον εξέπληξε, αφού “όση διαχείριση και να κάνουμε, είναι δεδομένο ότι θα έχουμε κάποιες μεγάλες και δύσκολα διαχειρίσιμες πυρκαγιές. Χρειάζεται, λοιπόν, και η συνδρομή της πυρομετεωρολογίας και να επιτηρούμε τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Όλες αυτές οι συνθήκες διαμορφώνονται σε βάθος χρόνου. Και το 2021 είχαμε κάνει ανάλυση η οποία έδειξε ότι το πού πηγαίναμε φαινόταν περίπου ένα μήνα πριν. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα, γιατί η περιοχή του Έβρου αντιμετώπιζε πολύ έντονο πρόβλημα ξηρασίας. Αυστηρά πυρομετεωρολογικά μιλώντας, λοιπόν, ήταν αναμενόμενο ότι από τη στιγμή που θα έπαιρνε φωτιά μία περιοχή θα οδηγούμασταν σε αυτό το αποτέλεσμα. Δεν με εκπλήσσει δηλαδή η ένταση και η έκταση που έλαβαν οι φωτιές με δεδομένο φυσικά ότι δεν κάνουμε καμία διαχείριση στα δάση μας. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την πρόληψη. Κατά την προσωπική μου άποψη, θα πρέπει να καταλάβουμε ότι θα πρέπει όλοι να συνδράμουμε”.

Διαβάστε τη συνέχεια στο www.news247.gr

Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.

Διαβάστε επίσης

Δυσοίωνο μέλλον για το δάσος Δαδιάς: «Δεν θα αναγεννηθεί ποτέ»

RELATED ARTICLESMORE FROM AUTHOR