Τι σκέφτονταν οι Σοβιετικοί για τον Φιντέλ Κάστρο

29 Νοεμβρίου 2016

Οι σχέσεις του Φιντέλ Κάστρο με την ηγεσία της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ πέρασαν από σαράντα κύματα μέχρι οι δύο χώρες να προχωρήσουν σε μια κοινή πορεία, στη διάρκεια, βέβαια, της οποίας η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε, ενώ ο Φιντέλ παρέμεινε απόλυτος κυρίαρχος στο νησί της Καραϊβικής. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν αποχαρακτηρισμένα απόρρητα έγγραφα του σοβιετικού Πολιτικού Γραφείου τα οποία σχολιάζουν τον ηγέτη της κουβανικής επανάστασης και τις σχέσεις του με την ΕΣΣΔ.

Με αφορμή τον θάνατο του πατέρα της κουβανικής επανάστασης η εφημερίδα Kommersant έδωσε στη δημοσιότητα αυτές τις ημέρες αποχαρακτηρισμένα έγγραφα από το Politburo στα οποία καταγράφονται οι επιφυλάξεις της ηγεσίας της ΕΣΣΔ για τον Φιντέλ Κάστρο, ιδιαίτερα τη χρονιά του 1962 όταν οι σχέσεις της Σοβιετικής Ένωσης με τις ΗΠΑ έφτασαν στα άκρα εξαιτίας της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα.

Σύμφωνα με τα αρχεία αυτά, ο Κάστρο προσπάθησε να πιέσει την Μόσχα να συναινέσει σε μία στρατιωτική σύγκρουση με τις ΗΠΑ.

Στις 26 Οκτωβρίου 1962 στην κορύφωση της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, που μετρούσε ήδη 13 ημέρες, λόγω των σοβιετικών βαλλιστικών πυραύλων που είχαν αναπτυχθεί στην Κούβα ως απάντηση στην ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων στην Ιταλία, στην Μεγάλη Βρετανία και στην Τουρκία, ο τότε γενικός γραμματέας της ΕΣΣΔ Νικίτα Χρουτσόφ, σύμφωνα με την Kommersant, εκμυστηρεύθηκε σε κοντινό του κύκλο: « Είναι απίστευτος ο Κάστρο! χθες μας πρότεινε να ξεκινήσουμε πυρηνικό πόλεμο γιατί τον Νοέμβριο, όπως είπε, θα γίνει εισβολή στην Κούβα… Τι είναι αυτό πάλι? τρέλα ή έλλειψη λογικής? Για μας η υπόθεση έκλεισε, εφόσον οι Αμερικανοί μας υποσχέθηκαν ότι δεν θα εισβάλουν στην Κούβα, έχουμε πετύχει τον στόχο μας» είπε ο Χρουτσόφ ο οποίος διαβουλεύθηκε στη συνέχεια με τις ΗΠΑ χωρίς να συμβουλευθεί τον Κάστρο και έκτοτε καθιερώθηκε το «κόκκινο» τηλέφωνο μεταξύ ΗΠΑ-ΕΣΣΔ.

Μπορεί η οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη της ΕΣΣΔ στην Κούβα (με αντάλλαγμα την κουβανική ζάχαρη βέβαια) να εξασφάλιζε την επιβίωση της Κούβας, όμως ο Φιντέλ ήταν δυσαρεστημένος. Ο Αμερικανός δημοσιογράφος Χέρμπερτ Μάθιους επισκέφθηκε την Κούβα το 1967 και έγραψε ότι σύμφωνα με τον Κομαντάντε «οι κομμουνιστικές χώρες όπως η Ρωσία γίνονται όλο και πιο καπιταλιστικές, υποκινούμενες όλο και περισσότερο από υλικά κίνητρα».

Οι σοβιετικοί ηγέτες απάντησαν κάνοντας λόγο για «εχθρική ιμπεριαλιστική προπαγάνδα», ενώ ο φέρεται να είχε δηλώσει στον Γκορμπατσόφ ότι αισθάνεται ευτυχής που η Κούβα δεν γνώρισε ποτέ έναν Στάλιν.

Όπως προκύπτει από τα έγγραφα η Μόσχα είχε αρχικά υποτιμήσει τον Φιντέλ και τον θεωρούσε αφελή. Προσπάθησε να τον συμβουλεύσει, μάλιστα, για το που και πότε να ταξιδεύει στο εξωτερικό. Ο ίδιος επιθυμούσε να βρεθεί στην ΕΣΣΔ από το 1960, ωστόσο η Μόσχα συνεχώς το ανέβαλε.

«Είναι κοινό μυστικό ότι στην ΕΣΣΔ κάποιοι δεν δείχνουν ιδιαίτερο ενθουσιασμό για την κουβανική επανάσταση διότι εκτός από την οικονομική επιβάρυνση που προκαλεί, θεωρούν ότι εξαιτίας της Κούβας ενδέχεται να ξεσπάσει παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος», δήλωσε το 1964 ο Τσε Γκεβάρα, τότε υπουργός Βιομηχανίας.

Ο Μπρέζνιεφ περίμενε έως το 1974 μέχρι να επισκεφθεί την Κούβα, ενώ μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ η Μόσχα όχι μόνο σταμάτησε την παροχή βοήθειας προς την Αβάνα αλλά απαίτησε να της επιστραφεί ένα παλαιό χρέος ύψους 20 δισεκ. δολαρίων.

Ο Πούτιν κατά τη πρώτη επίσκεψη στην Κούβα το 2014, σε μία κίνηση καλής θέλησης δήλωσε ότι η Ρωσία θα διαγράψει το 90% του κουβανικού χρέους και το υπόλοιπο 10% θα χρησιμοποιηθεί για επενδυτικά προγράμματα στην εκπαίδευση. Τότε συμφωνήθηκε επίσης να ανοίξει ξανά η ρωσική βάση στο προάστιο της Αβάνας, Λούρδη, 250 χλμ από τις αμερικανικές ακτές, η οποία είχε κλείσει το 2001.

Πηγή: www.efsyn.gr

Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.