Έκαναν πράξη την αυτοδιαχείριση

Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2013

Αν υποθέσουμε ότι σε αυτή τη χρονική συγκυρία εμείς αποτελούμε το μέλλον ενός αρχαιοελληνικού παρελθόντος και ταυτόχρονα το δείκτη προς ένα άλλο μέλλον, ασαφές και φανταστικό για την ώρα στη διανοητική πυξίδα του χρόνου, αντιλαμβανόμαστε τι καθιστά το βιβλίο αυτό επίκαιρο.

ΜΑΡΙΑ ΔΑΡΑΚΗ (ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ) Η αρχαία Ελλάδα. Η μνήμη οδηγός για το μέλλον
Εισαγωγή: Jean-Pierre Vernant
ΜΤΦΡ.: ΑΝΑΣΤ. ΚΑΡΑΣΤΑΘΗ – ΑΝΑΣΤ. ΚΕΦΑΛΑ Desmos/ Δεσμός Σελ. 239

Σήμερα αναμφίβολα πρέπει να διαφυλαχθεί η δυναμική ανάδυση της δημοκρατίας που συνέβη στην Αθήνα και μόνο, όπως αναφέρει ο Κορνήλιος Καστοριάδης, και να θυμηθούμε ότι τα αρχαία ελληνικά, που κάποιοι θεωρούν νεκρή γλώσσα, είναι η μόνη γλώσσα «όπου θνητός σημαίνει άνθρωπος». Ενώ μέσα από τα προμηθεϊκά δώρα, κατά τον Αισχύλο, η ανθρωπότητα βγήκε από την προ-ανθρώπινη κατάσταση – στην οποία κάποιοι ίσως ελπίζουν να ξαναμπεί.

Η Μαρία Δαράκη, καθηγήτρια Αρχαίας Ιστορίας στο 8ο Πανεπιστήμιο του Παρισιού και επιμελήτρια της έκδοσης, αναφέρει ότι η νεότερη Ευρώπη σκέφτηκε τη γέννησή της ως Αναγέννηση. Αναγέννηση της αρχαίας κληρονομιάς και πρώτα από όλα ενός ορισμένου τύπου λογικής που υπήρξε αποτελεσματικός για την επιστημονική σκέψη.

Η ιδιαιτερότητα της Ελλάδας, όπως γράφει ο Κορνήλιος Καστοριάδης, είναι το γεγονός ότι αποτελεί την πρώτη γνωστή κοινωνία που θέτει τον εαυτό της υπό εξέταση και που όταν ως κοινωνία αλλάζει τους νόμους, πρώτα τους κρίνει εν ονόματι ορισμένων αρχών που είναι κοινώς αποδεκτές και αναλλοίωτες.

Οι αρχαίοι Ελληνες προχώρησαν πέραν της δημοκρατίας, κάνοντας πράξη την αυτοδιαχείριση αντί να την ονειρεύονται και να την εύχονται απλώς.

Κατά τον Jean-Pierre Vernant, απέφευγαν να εξιδανικεύσουν την εξουσία, έχοντας την τάση να την ουδετεροποιούν. Η ανθρωπολογία γεννήθηκε κατά τον Marc Auge σε αποικιοκρατούμενα εδάφη και η συνεκτική γραμμή ανάμεσα στην εθνολογία και στην κοινωνιολογία γεφύρωσε τους πρωτόγονους με τους πολιτισμένους.

Δεν είναι τυχαίο ότι η νεοτερική Ευρώπη επέλεξε την Αρχαία Ελλάδα ως πρόγονο.

Ο Andre Motte επιμένει πως οι αρχαίοι Ελληνες έχουν μία έμφυτη ικανότητα να αναδεικνύουν με ποιητικό τρόπο τις φυσικές πραγματικότητες.

Η εξύμνηση των πολιτιστικών αξιών της Αθήνας αποτελεί την επιβεβαίωση μιας θριαμβεύουσας ελληνικής ταυτότητας, γράφει η Marie-Henriette Quet.

Ορισμένοι ίσως εκπλαγούν με τη νέα μεγάλη εξίσωση των στωικών «καλόν ίσον ωραίο», αναφέρει ο Gilbert Romeyer Dherbey.

Η εθνολογία είναι κόρη της Δύσης και εγγονή του Ηροδότου, γράφει ο Philippe Descola.

Για τις άγνωστες πόλεις που θα έρθουν, ας κρατήσουμε στη μνήμη μας αυτή που αναφέρει η καθηγήτρια Claude Mosse, που δεν είναι άλλη από την πολιτεία του Πλάτωνα, καθώς και αυτό που είχε πει ο Manet σε ένα νέο ζωγράφο: «Αφησε το βάθος να έρθει στην επιφάνεια. Ο καλλιτέχνης πρέπει να αφήνει να έρθει, γιατί βαθιά μέσα του υπάρχει ένας καλλιτέχνης πολύ μεγαλύτερος από τον ίδιο».

Το βιβλίο «Η αρχαία Ελλάδα. Η μνήμη οδηγός για το μέλλον» διατίθεται στο βιβλιοπωλείο «Εν Αθήναις», Μαυροκορδάτου 9.

Η περίληψη του βιβλίου έχει ως εξής: «Το βιβλίο αυτό, που είναι η τελευταία του διάλεξη, στο Λύκειο Λε Κορμπιζιέ, του Aubervilliers, ο Ζαν-Πιερ Βερνάν το αφιερώνει στο ταξίδι του γυρισμού του Οδυσσέα στην Ιθάκη, τις πολλαπλές σημασίες του οποίου δεν έπαψε ποτέ να ερευνά και να διδάσκει σε όλη του τη ζωή.

Μιλά για το σκοπό της ύπαρξης σε σχέση με την ταυτότητα, για τη σημασία της αναζήτησης του εαυτού και της θέσης του καθενός από μας στο κοινωνικό σύνολο την κάθε στιγμή. Παράλληλα αναρωτιέται για το θάνατο σε σχέση με την αξία της ζωής, για την αιωνιότητα και τη λήθη, για τη μνήμη και τον έρωτα, για το χρόνο και την έννοια της επιστροφής».

Ζαν -Πιέρ Βερνάν: «Η “Οδύσσεια” είναι μια μεγάλη πληροφοριακή πύλη όπου, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, μαθαίνουμε ότι ο άνθρωπος είναι ιστορία, πολιτισμός, κουλτούρα, κατασκευή, επινόηση, ανοιχτό πνεύμα και μετασχηματισμός, καθώς και προσωπικές δυστυχίες και ευτυχίες, είναι κοινωνία και άτομο μαζί».

Πηγή: chatzifokos.blogspot.com

Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.