Δημήτρης Λιβιεράτος: “Θα έλθει το κύμα και θα ξανανέβει το εργατικό κίνημα”

Ενα πλούσιο συγγραφικό έργο που τον κατατάσσει στους ιστορικούς του ελληνικού και του διεθνούς εργατικού κινήματος. Ζωή αφιερωμένη, εμπράκτως, στους αγώνες. Γνώσεις εμπεδωμένες από τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση, με το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ και αργότερα στην Αλγερινή Επανάσταση με τον Μιχάλη Ράπτη-Πάμπλο.

Πρωτεργάτης σε μία από τις πρώτες αντιδικτατορικές οργανώσεις το ’67, τη ΔΕΑ, και αργότερα στο ΠΑΚ και από τα ιδρυτικά μέλη του ΠΑΣΟΚ, από όπου αποχώρησε το 1976, ο 94χρονος σήμερα Δημήτρης Λιβιεράτος παραμένει η αστείρευτη πηγή αισιοδοξίας που έχουμε ανάγκη όσο τίποτε άλλο

● Πώς αποτιμάτε την πορεία του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα;

Η εργατική τάξη στην Ελλάδα είχε επιτυχίες.

● Οι πιο σημαντικές στιγμές;

Aπό τις πιο σημαντικές, οι αγώνες της στην Κατοχή. Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα από την οποία δεν πήγαν οι εργάτες να δουλέψουν στη Γερμανία. Η Αντίσταση δεν τους άφησε και στις 5.3.1943 έγινε εκείνη η τεράστια διαδήλωση, με θύματα ακόμη και ανάμεσα σε Γερμανούς. Μια διαδήλωση που τους ανάγκασε να πάρουν πίσω το διάταγμα για τη στρατολόγηση των Ελλήνων εργατών στη Γερμανία.

Еπίσης, η εργατική τάξη στην Ελλάδα δεν ήλθε ποτέ σε σύγκρουση με το αγροτικό κίνημα. Αντίθετα, πολλές φορές συνεργάστηκε. Οπως ήταν για το καπνικό ζήτημα, το ’36 στη Θεσσαλονίκη. Και μην ξεχνάτε ότι στην Κατοχή, εργάτες και αγρότες συνεργάστηκαν στα βουνά και στις πόλεις.

● Και σήμερα; Συμφωνείτε ότι η εικόνα του εργατικού κινήματος είναι απογοητευτική;

Οχι, δεν συμφωνώ. Υπάρχει μια ύφεση. Αλλά υπάρχει μια ύφεση γενικά στην κοινωνία. Μερικοί κλάδοι της εργατικής τάξης, όπως βλέπετε, αντιστέκονται γερά. Ακόμη και στις πιέσεις με τα καινούργια διατάγματα Χατζηδάκη κάποιοι αντιστέκονται όσο μπορούν.

● Υπάρχει χώρος και ρόλος για τα συνδικάτα σήμερα στην Ελλάδα;

Πάντα είχαν ρόλο στην Ελλάδα. Από το 1918 που δημιουργήθηκε η ΓΣΕΕ μέχρι και σήμερα. Μόνο μία φορά έγινε διάσπαση, το 1929 με την «Ενωτική ΓΣΕΕ». Το γεγονός ότι υπάρχει μόνο μία ΓΣΕΕ και όχι τρεις ή τέσσερις τριτοβάθμιες οργανώσεις, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, είναι μοναδικό φαινόμενο.

● Aλλοτε πραγματική κι άλλοτε εικονική, βοηθά περισσότερο η ύπαρξη μιας ενιαίας οργάνωσης;

Οπωσδήποτε. Η διάσπαση ποτέ δεν φέρνει καλό.

● Δεν θεωρείτε ότι κάποια πράγματα πρέπει να αλλάξουν και στη ΓΣΕΕ για να γίνει πιο αξιόπιστη;

Βεβαίως υπάρχουν προβλήματα. Αλλά μην ξεχνάμε ότι πάντα το εργατικό κίνημα υφίσταται μια πίεση από το κράτος. Αναγκάζονται και τα συνδικάτα να αμύνονται με διάφορους τρόπους. Αλλοτε καλά, άλλοτε άσχημα. Αυτό συμβαίνει πάντα στην Ιστορία.

● Πώς κατορθώνετε και είστε πάντα αισιόδοξος;

(γελά) Γι’ αυτό έφτασα 94!

● Πώς ξεκίνησε η δική σας αφιέρωση στο εργατικό κίνημα;

Από την Κατοχή και από τις διεκδικήσεις στο Α’ Γυμνάσιο Αθήνας με τα συσσίτια. Ηταν κι αυτό ένας αγώνας με το να οργανώσουμε τα Γυμνάσια. Θυμάμαι ότι μόνο έξι Γυμνάσια ήμασταν κάπως οργανωμένα. Μετά οργανώθηκαν όλα και καταφέραν να αποσπάσουν συσσίτια για όλους τους μαθητές, τουλάχιστον μία φορά την ημέρα.

Ακολούθησαν τα συνοικιακά, με την Εθνική Αντίσταση, το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ.

● Υπάρχει κάποιος από τους αγώνες που δώσατε για τον οποίο έχετε μετανιώσει;

Oχι βέβαια. Εγιναν λάθη. Οι ηγεσίες δεν ήταν πάντα οι άξιες που έπρεπε. Τι να κάνουμε; Αυτά συμβαίνουν στην Ιστορία.

● Πώς μπορεί κανείς να προστατευτεί από τις ανάξιες ηγεσίες; Υπάρχει τρόπος;

Υπάρχει. Με τη δημοκρατία μέσα στα συνδικάτα. Μην ξεχνάτε όταν το ‘74 έγινε η αλλαγή. Μέσα στα συνδικάτα αυτή δεν έγινε βίαια αλλά από τα μέσα μέχρι το ‘82, οπότε ανέλαβε ο Ορέστης Χατζηβασιλείου, μια εμβληματική φυσιογνωμία για το εργατικό κίνημα.

● Eίναι σπάνιες τέτοιες προσωπικότητες μέσα στα συνδικάτα. Τι φταίει; Μήπως και η βελτίωση των όρων ζωής οδηγεί στην απομάκρυνση των άξιων από τα συνδικάτα;

Αυτό συμβαίνει αλλά είναι και οι χρονικές περίοδοι. Υπάρχουν πάρα πολλοί άξιοι άνθρωποι και γνωρίζω αρκετούς, και νεαρούς και ώριμους. Αν ήμασταν σε άλλη εποχή ίσως αυτοί να είχαν προβληθεί πολύ. Αλλά μην ξεχνάτε ότι είχαμε τελευταία ένα κορυφαίο παράδειγμα στη ζωή μας, το κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Μην ξεχνάτε το παράδειγμα του Αρη Βελουχιώτη και χιλιάδων άλλων που ανέβηκαν στα βουνά και δημιούργησαν καινούργιο κράτος. Ε, είναι ανάλογα με τις καταστάσεις. Θα έλθει το κύμα κάποια φορά και θα ξανανέβει το εργατικό κίνημα.