Η κατάψυξη και η λογοκρισία

Η αναζωπύρωση του παλαιστινιακού ζητήματος κρύβει αθέατους σκελετούς στην ντουλάπα της ενημέρωσης.

Του Γιάννη Νικολόπουλου
23 Μαΐου 2021

Το 2006, λίγες μέρες προτού ξεκινήσει η στρατιωτική επέμβαση του Ισραήλ στον Λίβανο και ο νέος, ολιγοήμερος πόλεμος στην περιοχή, με πρόσχημα την απαγωγή δύο στρατιωτών από τη Χεζμπολάχ, σε ένα φυλάκιο της Δυτικής Όχθης ορισμένοι ισραηλινοί στρατιώτες φυλάκισαν έναν Παλαιστίνιο γέροντα μέσα σε ένα ψυγείο κρεάτων, τάχα για να σπάσουν πλάκα. Ο ηλικιωμένος ξύλιασε, πάγωσε ολόκληρος, άρχισε να τραγουδάει και να φωνάζει, χτυπώντας χέρια και πόδια για να ζεσταθεί, προτού οι στρατιώτες τον απελευθερώσουν, χασκογελώντας με το πάθημα που του είχαν επιφυλάξει. Το περιστατικό είχε περάσει στα ψιλά των εφημερίδων. Για την ακρίβεια, τα περισσότερα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης το είχαν εξαφανίσει από τις στήλες ή τις εκπομπές τους. Σύμφωνα με την κυρίαρχη μυθοπλασία, ο πιο “ηθικός στρατός της υφηλίου” δεν καταφεύγει σε τέτοια βασανιστήρια, βγαλμένα από τους εφιάλτες του Αμπού Γκράιμπ ή του Γκουαντάναμο. Ο πιο “ηθικός στρατός της υφηλίου” δείχνει σεβασμό στους αμάχους και τους ηλικιωμένους. Κινείται με γνώμονα τη συμπόνια και την κατανόηση και δεν κακομεταχειρίζεται τους άοπλους και ανυπεράσπιστους. Στόχος του είναι η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και όχι η τρομοκράτηση των πολιτών και των γυναικόπαιδων. Τουλάχιστον έτσι υποστηρίζουν τα προπαγανδιστικά φυλλάδια του Τελ Αβίβ και της Τζαχάλ, για να χρησιμοποιήσουμε τον φορτισμένο πολιτικά όρο που μεταχειρίζονται οι ίδιοι οι Ισραηλινοί για τον στρατό τους.

Η αλήθεια απείχε έτη φωτός, αλλά δεν είχε κατορθώσει να χωρέσει στις σελίδες των εφημερίδων και τον χρόνο των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών δελτίων ειδήσεων στους κρατικούς και ιδιωτικούς σταθμούς. Ό,τι δεν υπήρξε πραγματικότητα για τα μέσα ενημέρωσης, έγινε μυθοπλαστική αναπαράσταση σε ένα μυθιστόρημα, το ‘To the End of the Land” του Ισραηλινού συγγραφέα, Νταβίντ Γκροσμάν. Ο Γκροσμάν είναι ταγμένος στην υπόθεση της ειρήνης και της ίδρυσης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Έχει και προσωπικούς λόγους για αυτήν την, με ανεπαίσθητες παλινωδίες στο παρελθόν, στράτευση του. Ο δευτερότοκος γιος του, Ούρι, ως επιλοχίας στα τεθωρακισμένα είχε σκοτωθεί στις μάχες που είχαν ξεσπάσει στον Νότιο Λίβανο εκείνο το αιματοβαμμένο καλοκαίρι. Το ψυχολογικό χτύπημα για τον συγγραφέα και την οικογένεια του ήταν μεγάλο, αλλά ο Γκροσμάν το μετουσίωσε σε πνευματική, πολιτιστική και συγγραφική δημιουργία ενός στεντόρειου αντιπολεμικού κηρύγματος. Και σε αυτό, το αόρατο για τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης περιστατικό, του βασανισμού ενός ηλικιωμένου Παλαιστίνιου μέσα σε ένα ψυγείο κρεάτων, είδε όλον τον παραλογισμό και τη φρίκη μιας πολεμικής περιπέτειας χωρίς τέλος. Εκτός και αν οι άνθρωποι αποφασίσουν διαφορετικά και σκεφθούν διαφορετικά και ενεργήσουν διαφορετικά.

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν και πολλές βάσιμες ελπίδες για αυτό, καθώς ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης σε ενεστώτα χρόνο για τη διαμόρφωση και την αφύπνιση των συνειδήσεων είναι κομβικός και εν προκειμένω υπονομευτικός κάθε ειρηνευτικής προσπάθειας. Το καταδεικνύουν τα πρόσφατα γεγονότα. Ο ισραηλινός στρατός χρησιμοποίησε μέσα ένοπλης φίμωσης και πολεμικής λογοκρισίας, όταν επιτέθηκε στα μέσα ενημέρωσης και τους δημοσιογράφους που σταθμεύουν στη Λωρίδα της Γάζας. Συνολικά έγιναν 33 “επίσημες” και καταγεγραμμένες επιθέσεις από αέρος με πυραύλους “ακριβείας” που με πολύ μεγάλη ακρίβεια, χτύπησαν, διέλυσαν, ανατίναξαν τα γραφεία και τις υποδομές 23 διαφορετικών μέσων ενημέρωσης. Ανάμεσα τους ήταν, το περασμένο Σάββατο 15 Μαΐου, το πρακτορείο Associated Press, το Al Jazeera και το Middle East Eye, ενώ είχε προηγηθεί στις 12 του Μάη, η από αέρος επίθεση στους ανταποκριτές του τουρκικού πρακτορείου ειδήσεων Anadolu, για να μείνουμε μόνο στις πιο γνωστές και “προφανείς” επιθέσεις καταρχάς σε ξένα μέσα ενημέρωσης.

Σε όλες τις περιπτώσεις, το Τελ Αβίβ υποστήριξε πως εκτόξευε πυραύλους εναντίον εγκαταστάσεων αντικατασκοπίας και προπαγάνδας της Χαμάς. Αναπόδεικτο. Αβάσιμο. Όπως αναπόδεικτο και αβάσιμο και για την “πυραυλική” ακρίβεια των γραφομένων, πλήρως και ολοκληρωτικά ψευδές ήταν ότι τη νύχτα της 13ης Μαΐου, τα άρματα μάχης της Τζαχάλ είχαν εισβάλει στη Γάζα. Ο ισραηλινός στρατός διακίνησε εν πλήρει γνώσει και συνειδήσει fake news. Και τα περισσότερα διεθνή μέσα ενημέρωσης, τα έγκυρα, τα αξιόπιστα, τα δημοφιλή, τα επιδραστικά, έχαψαν τα ψέματα και αναμετέδωσαν τις ψευδείς ενημερώσεις και τις πλαστές πληροφορίες. Και με τη σειρά τους, παραπληροφόρησαν την υφήλιο. Και τους έντρομους Παλαιστίνιους της Βόρειας Γάζας που έτρεχαν να γλιτώσουν κατά χιλιάδες μέσα στη νύχτα, προκαλώντας μια εσωτερική προσφυγική κρίση στους κατεστραμμένους δρόμους. Αθλιότητες αναξιοπιστίας και ψευδογραφίας. Μια κακή, μια μελανή σελίδα στην τρέχουσα ειδησεογραφία που πλήττει την υπόθεση της κατανόησης και εν συνεχεία της ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή.

Και δεν είναι η μόνη. Την ώρα που η “πληροφορημένη” υφήλιος πανηγύριζε την εκεχειρία και τον τερματισμό των εχθροπραξιών στους ουρανούς μεταξύ Γάζας και Τελ Αβίβ σε αυτόν τον εν πολλοίς βολικό και προκατασκευασμένο “ένοπλο διάλογο” ανάμεσα στην κυβέρνηση Νετανιάχου και τη Χαμάς, η λογοκρισία των δημοσιογράφων συνεχιζόταν με άλλα πιο “ήπια” αλλά εξίσου καταδικαστέα και απαράδεκτα μέσα. Το βομβαρδισμένο στη Γάζα και κατεστραμμένο από τους πυραύλους της ισραηλινής αεροπορίας, Associated Press απέλυε στις Ηνωμένες Πολιτείες την πολλά υποσχόμενη νεαρή δημοσιογράφο του,Έμιλυ Γουίλντερ κατά απαίτηση σκληροπυρηνικών οπαδών και πολιτικών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.

Η δικαιολογία του πρακτορείου ήταν ότι η Γουίλντερ είχε παραβιάσει την πολιτική δημοσιεύσεων του στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στην πραγματικότητα, η απόλυση είναι πολιτική και εκδικητική, επειδή η νεαρή δημοσιογράφος είναι ακτιβίστρια και πολιτικά μαχόμενη στο πλευρό των Παλαιστινίων, από την εποχή που ως φοιτήτρια ανήκε στην οργάνωση “Φοιτητές για τη Δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη” ενώ συμμετείχε ενεργά στη δικτύωση του Black Lives Matter. Ο δημοσιογραφικός κόσμος στην Αμερική έχει ξεσηκωθεί, τουλάχιστον ο ριζοσπαστικός και ερευνητικός, αλλά τα αυτιά των Ρεπουμπλικάνων και της διοίκησης του Associated Press δεν ιδρώνουν. Η Γουίλντερ ζει στο πετσί της έναν νέο μακαρθισμό εναντίον των λειτουργών του Τύπου που τάσσονται υπέρ του αγώνα των Παλαιστινίων από θέση ερευνητικής και ειδησεογραφικής αλήθειας.

Την ίδια στιγμή, ο ρεπόρτερ της ισραηλινής εφημερίδας, Χααρέτζ στη Γιάφα, Ισραηλινός Εβραίος Εϊσάφ Ρονέλ εξωθήθηκε σε παραίτηση από την εφημερίδα, που υποτίθεται ότι κρατάει την πιο ισορροπημένη στάση στα φλέγοντα πολιτικά ζητήματα της χώρας. Ο Ρονέλ κατήγγειλε ανοιχτά την εφημερίδα για πλημμελή αν όχι και ψευδή κάλυψη των πογκρόμ και της βίας που είχαν ως θύματα τους Ισραηλινούς Άραβες, καθώς “ενώ ο στρατός που επενέβη στις πόλεις και η εβραϊκή ακροδεξιά μεταχειρίστηκαν τακτικές Δυτικής Όχθης στην καταστολή των αραβικών αντιδράσεων, τα μέσα ενημέρωσης δεν έγραψαν το παραμικρό”. Ο Ρονέλ δεν είναι τυχαίος δημοσιογράφος: δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια γράφει στη Χααρέτζ, καλύπτοντας το παλαιστινιακό ζήτημα και θέματα άμυνας, ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής. Ο κόμπος έφθασε στο χτένι και για αυτόν. Η λογοκρισία, η απόκρυψη πληροφοριών, η μεροληπτική και εν πολλοίς κατευθυνόμενη ή ολοκληρωτικά ψευδής παρουσίαση της πραγματικότητας και των γεγονότων τις τελευταίες εβδομάδες έχει εξοργίσει τους σοβαρούς δημοσιογράφους.

Γιατί τα ψέματα για το παλαιστινιακό ζήτημα δεν εξυπηρετούν την υπόθεση της ειρήνης. Η λογοκρισία βολεύει το Τελ Αβίβ, και ακριβέστερα, την πιο ακραία πολιτική και στρατιωτική πτέρυγα μέσα στην εβραϊκή ακροδεξιά. Ο δημοσιογραφικός κόσμος στην υφήλιο, από θέση πραγματικής ηθικής στάσης και επαγγελματικής δεοντολογίας, οφείλει να καταγγείλει τις διώξεις σε βάρος των μέσων ενημέρωσης και των δημοσιογράφων όπως η Γουίλντερ και ο Ρονέλ. Οι πρόσκαιροι πανηγυρισμοί πάνω στα ερείπια της εύθραυστης εκεχειρίας δεν εξυπηρετούν την αλήθεια, δεν βοηθούν την ειρήνη και την κατανόηση μεταξύ των λαών. Η αναζωπύρωση του παλαιστινιακού ζητήματος, πρώτα με τους εποικισμούς και τις στρατιωτικές επεμβάσεις στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, μετά με τη βία στο τέμενος Αλ-Άκσα και αδιακρίτως τους χώρους λατρείας είτε Χριστιανών είτε Μουσουλμάνων Αράβων και τέλος με τη “συνήθη” βροχή πυραύλων και οβίδων στη Λωρίδα της Γάζας κρύβει ακόμη πολλούς σκελετούς στη ντουλάπα της ενημέρωσης. Πολλοί έχουν πιάσει πάγους στη βαθιά ψύξη της λογοκρισίας, της φίμωσης, της απαξίωσης του δημοσιογραφικού λειτουργήματος.

Ας φωνάξουμε, ας διαμαρτυρηθούμε, ας χτυπήσουμε χέρια και πόδια για να απελευθερωθούν η δημοσιογραφία, η έρευνα και η ενημέρωση από τις πολιτικο-στρατιωτικές σκοπιμότητες και την καταδίωξη των ανεξάρτητων φωνών. Στο Ισραήλ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, παντού. Ας μη χρειαστούμε και αυτή τη φορά, με καθυστέρηση μερικών ετών, το δημιουργικό ταλέντο ενός συγγραφέα για να γραφτεί η αλήθεια για όσα συντελέστηκαν στο Ισραήλ και τη Γάζα τις τελευταίες αυτές πύρινες και αιματηρές μέρες. Κάθε ψέμα στα μέσα ενημέρωσης, κάθε δίωξη και δημοσιογράφου, κάθε καταστροφή στις υποδομές και τον εξοπλισμό των ερευνητικών ειδησεογραφικών ομάδων, προσθέτουν νεκρά παιδιά και διαλυμένες οικογένειες στον μακρύ κατάλογο θυμάτων της Μέσης Ανατολής. Ας σταθούμε, επομένως στο πλευρό της Γουίλντερ και του Ρονέλ προκειμένου να δυναμώσουν οι φωνές που λένε την αλήθεια, την ώρα που κυριαρχεί ο εκκωφαντικός και κάπως εύκολος θόρυβος για την εκεχειρία πάνω από τις στέγες και τις οροφές της Γάζας, μέχρι την επόμενη πυραυλική επίθεση και τα επόμενα σκοτωμένα γυναικόπαιδα.

Πηγή: kosmodromio.gr

Διαβάστε επίσης

Ποιος ελέγχει (σε τελική ανάλυση) τα Μέσα – και τις χώρες;