Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Σε “κόλαση” μετετράπη ξανά το, πολυτραυματισμένο άλλωστε, “εσωτερικό μέτωπο” της Κύπρου, μετά τη δήλωση του Προέδρου Χριστόφια ότι το 1974 “οι ούτω καλούμενες μητέρες-πατρίδες”, δηλαδή η Ελλάδα και η Τουρκία, εισέβαλαν στην Κύπρο, ενώ αντιδράσεις σημειώθηκαν και στην Αθήνα. Ο Κύπριος Πρόεδρος έκανε μάλιστα αυτή τη δήλωση στο Μπρούκινγκς Ινστιτούσιον, στο έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών, μιας χώρας της οποίας αξιωματούχοι, ακόμα και ο ίδιος ο Πρόεδρος Κλίντον, έχουν ζητήσει συγγνώμη για όσα έπραξαν εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου το 1967 και το 1974!
Αποτέλεσμα της δήλωσης ήταν να δεχθεί ο Πρόεδρος πυρ ομαδόν από όλα τα κόμματα πλην του δικού του, περιλαμβανομένου και του ΔΗΚΟ που συμμετέχει στην κυβέρνησή του, αλλά και πολλούς άλλους παράγοντες του νησιού, ενώ την παραίτηση του Προέδρου ζήτησαν οι Σύνδεσμοι Αγωνιστών του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ (1955-59). Οι επικριτές του κ. Χριστόφια, τον κατηγόρησαν ότι κατηγορεί αδίκως την Ελλάδα και αθωώνει την Τουρκία. Τον επέκριναν επίσης, γιατί ταύτισε την Ελλάδα με την απριλιανή χούντα, ένα καθεστώς που επέβαλε η Ουάσιγκτον στην Ελλάδα, ακριβώς για να “λύσει” το κυπριακό, δηλαδή να ελέγξει το στρατηγικής σημασίας, για τις επεμβάσεις της υπέρ του Ισραήλ και εναντίον των Αράβων στη Μέση Ανατολή, νησί. Ο ελληνικός λαός δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος μιας δικτατορίας που του επεβλήθη και η οποία είχε συλλάβει και βασάνιζε στα μπουντρούμια της τους ίδιους τους συντρόφους του κ. Χριστόφια! Του υπενθύμισαν επίσης ότι το πραξικόπημα εστρέφετο προπάντων εναντίον του ‘Eλληνα στην εθνικότητα Προέδρου της Κύπρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. ¨Αλλωστε, το καθεστώς Σαμψών που επέβαλε η χούντα στο νησί κατέρρευσε σε μερικές μέρες, μαζί με την ίδια. Αντίθετα, ο τουρκικός στρατός έκανε μια πολύ μεγαλύτερη επιχείρηση ένα μήνα αργότερα, χωρίς πια καμιά δικαιολογία, και κατέλαβε περίπου τη μισή Κύπρο, όπου και εγκαταστάθηκε για τα καλά επί 35 ολόκληρα χρόνια, υποστηρίζοντας όπλοις ένα αποσχιστικό κράτος! Ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών κ.Λιλλήκας υπενθύμισε σχετικά στο ΑΚΕΛ τη συχνή δική του θέση μέχρι πρότινος, ότι δηλαδή “το πραξικόπημα και η εισβολή” δεν ήταν παρά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, ενός ξενοκίνητου σχεδίου δηλαδή για την κατάλυση της Δημοκρατίας και τον έλεγχο της Κύπρου.
Το ζήτημα προκάλεσε αντιδράσεις και στην Αθήνα. Ερωτηθείς για τις δηλώσεις Χριστόφια, κατά τη διάρκεια συνάντησης με πολιτικούς συντάκτες, ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου είπε ότι ο Κύπριος Πρόεδρος αναφερόταν στο πραξικόπημα επαναλαμβάνοντας τις πάγιες θέσεις του ΑΚΕΛ, τόνισε ότι υπάρχει ευθύνη της χούντας, όχι όμως του ελληνικού λαού για το 1974 και ότι το πρόβλημα είναι η εισβολή και έκτοτε κατοχή της Κύπρου. Από την πλευρά της, η ΝΔ χαρακτήρισε τουλάχιστον ατυχείς τις δηλώσεις και πρόσθεσε ότι δεν βοηθούν την προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού.
Οι δηλώσεις Χριστόφια προκάλεσαν αναταράξεις και στον περίγυρο της κυπριακής αριστεράς, παράγοντες της οποίας μας είπαν, υπό τον όρο της ανωνυμίας, ότι με τέτοιες τοποθετήσεις η κυπριακή αριστερά αναλαμβάνει ευθύνες που μόνο εκείνη δεν έχει και αθωώνει ουσιαστικά όχι μόνο την Τουρκία, αλλά και τους ακροδεξιούς της ΕΟΚΑ Β και τους χουντικούς (για τους οποίους όντως η χούντα ήταν η Ελλάδα), όργανα ξένων δυνάμεων οι ίδιοι, που ανακυκλώθηκαν έκτοτε στο πολιτικό προσωπικό του νησιού και τους δίνεται σήμερα η ευκαιρία να εμφανισθούν ως τιμητές.
Το ΑΚΕΛ απήντησε στις κατηγορίες επικρίνοντας με τη σειρά του τους επικριτές του Προέδρου ότι διαστρεβλώνουν κακόβουλα τα λεγόμενά του και σχεδιάζουν να οδηγήσουν στην “εξαλλωσύνη” το εσωτερικό μέτωπο και να φθείρουν το πρόσωπο του Προέδρου.
Ανεξάρτητοι παρατηρητές υποστηρίζουν ότι ο κ. Χριστόφιας προέβη στις δηλώσεις αυτές στην μόνιμη προσπάθειά του να κερδίσει τις εντυπώσεις στον διεθνή παράγοντα, παράγοντα όμως που, μέχρι τώρα, όσο πιο υποχωρητική βλέπει την ελληνική πλειοψηφία του νησιού, τόσες περισσότερες υποχωρήσεις της ζητάει να κάνει. Αντανακλούν όμως και μια αντίληψη περί πλήρους ισότητας, ταύτισης πλειοψηφίας και μειοψηφίας, Ελλήνων και Τούρκων, Ελλάδας και Τουρκίας, εξίσωσης ευθυνών του θύματος και του θύτη, που βρίσκεται στο θεμέλιο της φιλοσοφίας των συμφωνιών της Ζυρίχης και του σχεδίου Ανάν. Αυτές οι αντιλήψεις, στην πιο ακραία εκδοχή τους, επιχειρούν να αρθρώσουν μια τραβηγμένη από τα μαλλιά θεωρία περί κυπριακής εθνότητας, λησμονώντας ότι η ίδια η ανεξαρτησία, έναντι της ένωσης με την Ελλάδα, δεν ήταν αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής των Κυπρίων, αλλά τους επεβλήθη από Λονδίνο, Αθήνα και ¨Αγκυρα. Ακόμα και η ιδιαίτερη κυπριακή ταυτότητα, που ενισχύθηκε από την ύπαρξη ανεξάρτητου κράτους, θα παραμένει εν τέλει εύθραυστη, όσο Κύπρος και Ελλάδα αντιμετωπίζουν κοινή απειλή από την Τουρκία.
Γεγονός πάντως είναι ότι ο Πρόεδρος Χριστόφιας βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη καμπή της θητείας του, μαζί και το ΑΚΕΛ, που είναι σήμερα περισσότερο απομονωμένο από ποτέ άλλοτε. Ο κ. Χριστόφιας δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να εκφράσει τη συσπείρωση του λαού του τουλάχιστο στα πιο βασικά θέματα, ενώ μοιάζει πλέον όνειρο θερινής νυκτός η ελπίδα μιας σύντομης λύσης του κυπριακού, σε βάση έστω και κατ¨ελάχιστον αποδεκτή από τον κυπριακό λαό, που υποσχέθηκε προεκλογικά. Αυτό αντίθετα που φαίνεται πολύ πιθανότερο, εκτιμούν πολιτικοί παρατηρητές στη Λευκωσία, είναι να εκδηλωθεί στο άμεσο μέλλον νέα αγγλοτουρκική προσπάθεια για να επιτραπεί το εμπόριο με τα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη και να αρθεί το βέτο Λευκωσίας και Αθήνας στο άνοιγμα κεφαλαίων της τουρκικής ενταξιακής διαπραγμάτευσης.
Δημοσιεύτηκε στον Κόσμο του Επενδυτή, 2.10.2010