Η αποτυχία του καπιταλισμού

11.08.2019

Το ακόλουθο άρθρο του Βρετανού συγγραφέα, δημοσιογράφου και πολιτικού ακτιβιστή Τζορτζ Μόνμπιοτ δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα The Guardian.


Για μεγάλο μέρος της ενήλικης ζωής μου καταφερόμουν εναντίον του «επιχειρηματικού καπιταλισμού», του «καταναλωτικού καπιταλισμού» και του «πελατειακού καπιταλισμού». Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να αντιληφθώ ότι το πρόβλημα δεν είναι το επίθετο, αλλά το ουσιαστικό. Ενώ ορισμένα πρόσωπα απέρριψαν γρήγορα και με χαρά τον καπιταλισμό, εγώ το έκανα αργά και με επιφυλάξεις.

Μέρος της αιτίας ήταν το ότι δεν έβλεπα μια σαφή εναλλακτική λύση. Διαφορετικά από ορισμένους αντικαπιταλιστές, εγώ ποτέ δεν ενθουσιάστηκα με τον κρατικό κομμουνισμό. Ενιωθα αμήχανα και με το «θρησκευτικό status» του καπιταλισμού. Το να πει κανείς ότι «ο καπιταλισμός αποτυγχάνει» στον 21ο αιώνα είναι σαν να έλεγε «ο Θεός πέθανε» στον 19ο αιώνα· είναι η μεγαλύτερη βλασφημία. Προϋποθέτει ένα βαθμό πεποίθησης που δεν διέθετα. Δεδομένου όμως του ότι μεγάλωσα, κατέληξα να αναγνωρίσω δύο πράγματα.

Πρώτον, ότι είναι το σύστημα μάλλον, παρά μια ιδιαίτερη εκδοχή του, αυτό που μας ωθεί αναπόδραστα προς την καταστροφή. Δεύτερον, ότι δεν χρησιμεύει να επινοήσουμε μιαν οριστική εναλλακτική λύση, για να πούμε ότι ο καπιταλισμός αποτυγχάνει. Είναι μια διαπίστωση που στέκει από μόνη της. Απαιτεί όμως και μιαν άλλη, και διαφορετική προσπάθεια για να αναπτύξουμε ένα νέο σύστημα.

Τα όρια του καπιταλισμού πηγάζουν από δύο από τα στοιχεία που τον ορίζουν. Το πρώτο είναι η απεριόριστη ανάπτυξη. Η οικονομική ανάπτυξη είναι το συνδυασμένο αποτέλεσμα της αναζήτησης συσσώρευσης κεφαλαίου και άντλησης κέρδους. Ο καπιταλισμός καταρρέει χωρίς ανάπτυξη, αλλά η απεριόριστη ανάπτυξη σε έναν πεπερασμένο πλανήτη οδηγεί αναπόδραστα στην περιβαλλοντική καταστροφή.

Διαβάστε τη συνέχεια στο https://www.efsyn.gr/themata