Ε.Ε -ΧΡΕΟΣ – ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ – ΜΝΗΜΟΝΙΑ
Του Δ. Σουλιώτη *
Η θηλιά του δημόσιου χρέους, οι δανειακές συμβάσεις και τα μνημόνια που σκοτώνουν και τα οποία στηρίζονται από το διπολικό/δοκομματικό σύτημα ΣΥΡΙΖΑ/Ν.Δ, είχαν και έχουν ιδιαίτερα σκληρές και απάνθρωπες συνέπειες στον τομέα της Υγείας. Βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι δραστικές περικοπές στον κρίσιμο τομέα της Υγείας συνεχίζονται. Σε αντίθεση με τις κυβερνητικές εξαγγελίες και σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2018, η κρατική χρηματοδότηση των Νοσοκομείων, των Υγειονομικών Περιφερειών και του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Συστήματος Υγείας μειώνεται κατά 350εκ. ευρώ, σε σχέση με το 2017! Η μείωση αυτή αποτελεί συνέπεια των υποχρεώσεων που απορρέουν από τα μνημόνια και ειδικότερα του «μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής στρατηγικής 2018-2021» (ΜΠΔΣ), το οποίο επέβαλε η αντιδραστική πολιτική της ΕΕ και έχει υπογράψει η σημερινή κυβέρνηση, με την πλήρη συγκατάθεση της Ν.Δ. Οι μειώσεις αυτές, οι οποίες είναι συνέχεια των μειώσεων των προηγούμενων ετών, θα έχουν εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις στα νοσοκομεία, όπου τα φαινόμενα υπολειτουργίας και διάλυσης διευρύνονται, ενώ ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), που είναι ο δημόσιος ασφαλιστικός φορέας. ο οποίος χρηματοδοτεί τις υπηρεσίες υγείας έχει ουσιαστικά μηδενική χρηματοδότηση από το κράτος. Κατά 617 εκατ. ευρώ, επίσης , σύμφωνα με το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόγραμμα, μειώνονται οι πιστώσεις για αγορές μηχανημάτων, υλικών κλπ. Εκτιμάται ότι από τις μειώσεις αυτές το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) θα αντιμετωπίσει πρόσθετα προβλήματα στον εφοδιασμό και την λειτουργία του. Οι κυβερνητικοί ισχυρισμοί ότι οι αναφερόμενες μειώσεις θα αντισταθμιστούν από την αύξηση των εσόδων του ΕΟΠΥΥ από τα ασφαλιστικά ταμεία, δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια καθώς η ανασφάλιστη εργασία και κατά προέκταση η κλοπή ασφαλιστικών εισφορών έχουν πάρει τεράστιες διαστάσεις ενώ ο αναφερόμενος δημόσιος οργανισμός είναι ήδη ένας οργανισμός καταχρεωμένος, ο οποίος χρωστάει παντού! Τραγικά είναι και τα στοιχεία των ελλειμμάτων σε προσωπικό! Υπολογίζεται ότι στο ΕΣΥ οι ελλείψεις μόνιμου ιατρικού προσωπικού ανέρχονται σε 6.500 και σε 20.000 περίπου του νοσηλευτικού προσωπικού, ενώ οι πρόσφατοι σχετικά διορισμοί 3.200 γιατρών με 12μηνες συμβάσεις, δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις ανάγκες όχι μόνο εξ αιτίας των πραγματικών αναγκών σε γιατρούς, αλλά και εξ αιτίας της προσωρινότητας των προσλήψεων. Η κατάσταση αυτή έχει εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες στις συνθήκες εργασίας του επιστημονικού, αλλά και του νοσηλευτικού προσωπικού, που αδυνατεί να εξασφαλίσει ένα ικανοποιητικό επίπεδο υγειονομικής φροντίδας.
Σημαντική είναι και η αύξηση των εισαγωγών ασθενών στα νοσοκομεία εξ αιτίας της κρίσης. Το 2008 οι εισαγωγές κυμαίνονταν στο 1,5 εκατομμύρια ενώ σήμερα ξεπερνούν τα 2,5εκ. άτομα! Υπολογίζεται επίσης ότι το 25-30% των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας καθώς και των Μονάδων Αυξημένης Φροντίδας είναι κλειστές, γιατί λείπει το αναγκαίο προσωπικό. Στα έκτακτα περιστατικά η αναμονή των ασθενών φτάνει σε πολλές περιπτώσεις και τις 10 ώρες!…… Ιδιαίτερη οξύτητα έχει προσλάβει η κρίση στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, αλλά και στο γενικότερο σύστημα ψυχιατρικής φροντίδας, το οποίο εμφανίζει εκτεταμένη στην ουσία διάλυση.
Στα Πρωτοβάθμια Εθνικά Δίκτυα Υγείας (ΠΕΔΥ) καθώς και τα τοπικά Κέντρα Υγείας (Κ.Υ) τα οποία καλύπτουν Δήμους και Περιφέρειες, δομές οι οποίες αποτελούν τον κύριο άξονα της πρωτοβάθμιας υγείας χαρακτηρίζονται από σοβαρότατες ελλείψεις σε γιατρούς, προσωπικό, ιατρικά υλικά και διαγνωστικό εξοπλισμό. Σήμερα υπηρετούν στο Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (ΠΕΔΥ) 2.500 περίπου γιατροί ενώ οι γιατροί που απαιτούνται υπολογίζονται στις 7.500!.. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου σε πολλά ΠΕΔΥ της επαρχίας δεν υπάρχει κανένας γιατρός, αλλά ούτε και γιατρός των ασφαλιστικών ταμείων (ΕΟΠΥΥ) που να καλύπτει τις ανάγκες των εργαζομένων!.. Οι ασθενείς στα επαρχιακά αυτά κέντρα υποχρεώνονται να καταφεύγουν σε ιδιωτικά ιατρεία και να πληρώνουν σημαντικά ποσά από την τσέπη τους ενώ οι άνεργοι και οι άποροι ανασφάλιστοι καταφεύγουν στα επαρχιακά νοσοκομεία στα οποία η ιατρική περίθαλψη είναι δωρεάν. Στην περίπτωση αυτή όμως, λόγω του όγκου της νοσοκομειακής δουλειάς, αλλά και των τεράστιων ελλείψεων σε ιατρικό προσωπικό, τα νοσοκομεία αυτά ορίζουν ραντεβού στους ασθενείς μετά από 4, 6 έως και 8 μήνες! Το αποτέλεσμα είναι χιλιάδες ασθενείς, από τους άνεργους και γενικά τα φτωχά στρώματα πολιτών, να αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσχέρειες στην προστασία της υγείας τους και να αυξάνονται οι απώλειες ζωής!
Απαράδεκτη είναι επίσης η κατάσταση στο τομέα της οδοντιατρικής υγιεινής όπου από την μια μεριά στα Κ.Υ και τα ΠΕΔΥ δεν υπάρχουν πάντα οδοντίατροι, οι οποίοι να καλύπτουν πλήρως τις βασικές οδοντιατρικές ανάγκες, αλλά και όταν υπάρχουν δεν εκτελούνται σημαντικές οδοντιατρικές εργασίες λόγω ελλείψεων σε υλικά, εργαλεία ή ακόμα και μηχανήματα. Σύμφωνα με τον κανονισμό από την οδοντιατρική προστασία ανασφάλιστων πολιτών αλλά και ασφαλισμένων εξαιρούνται εντελώς οι προσθετικές οδοντιατρικές εργασίες! Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η οδοντιατρική περίθαλψη είναι στην Ελλάδα εξαιρετικά δαπανηρή και παρά την καταστροφική οικονομική κρίση και την υψηλή ανεργία, οι υψηλές τιμές των ιδιωτικών οδοντιατρείων καθόλου η ελάχιστα μειώθηκαν!…
Ο νόμος του 2016 ο οποίος θέσπισε την δωρεάν παροχή φαρμάκων στους ανασφάλιστους (με την δήθεν μηδενική συμμετοχή) αποδείχτηκε ότι δεν ανταποκρίνεται στις εξαγγελίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ καθώς οι ασφαλισμένοι, για το 90% περίπου των φαρμάκων, καταβάλλουν υποχρεωτικά την χρηματική διαφορά, που προκύπτει μεταξύ της κρατικής τιμής που ορίζεται από τον ΕΟΠΥΥ και της τιμής στην οποία πουλάνε τα φαρμακεία. Πρόκειται για σημαντικές δαπάνες, στις οποίες δεν μπορούν να ανταποκριθούν οι άνεργοι και οι άποροι και αυτός είναι ένας από τους λόγους που καταφεύγουν ακόμα στα Κοινωνικά Φαρμακεία. Τεράστιος είναι επίσης ο αριθμός των φαρμάκων που εξαιρέθηκαν από την συνταγογράφηση, με αποτέλεσμα εκατομμύρια Ελλήνων που ανήκουν στα οικονομικά αδύνατα στρώματα του πληθυσμού να αδυνατούν να αγοράσουν φάρμακα απαραίτητα για την υγεία τους.
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση κατάργησε τα βιβλιάρια πρόνοιας σε πολλές δεκάδες χιλιάδες άπορους. Οι κάτοχοί αυτών των βιβλιαρίων είχαν πριν το δικαίωμα να παίρνουν όλα τα φάρμακά δωρεάν αποκλειστικά από τα φαρμακεία των νοσοκομείων. Το δικαίωμα αυτό καταργήθηκε μαζί με την κατάργηση των βιβλιαρίων υγείας!.. Η κίνηση αυτή της κυβέρνησης είχε σαν σκοπό να μειώσει την φαρμακευτική δαπάνη στις δημόσιες δομές υγείας κατ’ επιταγή των αντιλαϊκών «δημοσιονομικών πλεονασμάτων». Έτσι η κατά κεφαλή φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα αυξήθηκε από 15,7% σε 26,5%. Συνολικά, ο προϋπολογισμός για τι δαπάνες, που αφορούν τα φαρμακευτικά σκευάσματα των νοσοκομείων, μέχρι και το τέλος του 2018 ήταν μειωμένος κατά 1.94 δις ευρώ, ενώ μειωμένη κατά 302εκ. ευρώ ήταν και η δαπάνη για τις διαγνωστικές εξετάσεις και 235 εκ ευρώ η πληρωμή νοσηλείας σε ιδιωτικές κλινικές, οι οποίες έχουν συμβάσεις με το Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
Ακόμα και ο νόμος για τα ψυχιατρικά φάρμακα, για τα οποία αρχικά προέβλεπε ότι αυτά χορηγούνται δωρεάν και αποκλειστικά από τις ψυχιατρικές δημόσιες δομές άλλαξε, και η αγορά των ψυχιατρικών φαρμάκων «σπρώχτηκε» νομοθετικά στα ιδιωτικά φαρμακεία ώστε ο ασθενής να αναγκάζεται να πληρώνει την δαπάνη από την τσέπη του και να μειωθούν οι κρατικές δαπάνες. Η συντριπτική πλειονότητα των δημόσιων ψυχιατρικών νοσοκομείων και οι αντίστοιχες ψυχιατρικές κλινικές του δημόσιου νοσοκομειακού συστήματος υγείας, έχουν πάψει στην πραγματικότητα να περιθάλπτουν ολοκληρωμένα τους πάσχοντες από ψυχιατρικές παθήσεις. Τα περισσότερα από αυτά έχουν καταργήσει την κράτηση των σθενών στα νοσοκομεία, με βάση τις πραγματικές ανάγκες περίθαλψης την οποία απαιτεί η ψυχιατρική πάθηση των ασθενών και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες μερικά νοσοκομεία «πετάνε» κυριολεκτικά τους ψυχικά ασθενείς στον δρόμο ενώ ταυτόχρονα και εκ συστήματος, με εντολή του υπουργείου Υγείας, τα νοσοκομεία δεν χορηγούν ψυχιατρικά φάρμακα στους εξωτερικούς ασθενείς, παρά τις επιταγές του νόμου αλλά και τις σχετικές συνταγματικές διατάξεις! Η δημόσια χρηματοδότηση στα προγράμματα ψυχικής υγείας, από την έναρξη της κρίσης, έχει μειωθεί κατά 55%!… Πρόκειται για μια αντιλαϊκή κυβερνητική πολιτική απόλυτα ευθυγραμμισμένη με τις αντιδραστικές πολιτικές της Ε.Ε, που είναι αιχμαλωτισμένη στο στόχο των περίφημων δημοσιονομικών πλεονασμάτων!.. Στα πλαίσια αυτά και παρά το γεγονός ότι η ασθένεια της κατάθλιψης έχει αυξηθεί κατά 2,5 φορές στα χρόνια της κρίσης και γενικά οι ψυχιατρικές παθήσεις όπως και οι αυτοκτονίες αυξάνονται ραγδαία, τα περισσότερα νοσοκομεία ψυχιατρικής υγείας σπρώχνονται στην ουσία στην διαδικασία της διάλυσης τους, ενώ την ίδια στιγμή η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και το υπουργείο Υγείας με την στάση τους περιφρονούν πλήρως τις δραματικές ανάγκες στον τομέα της ψυχικής υγείας, οι οποίες αυξάνονται. Ταυτόχρονα εμφανίζονται φαινόμενα αποκρουστικά όπου σε πολλές περιπτώσεις βλέπουμε η επιστημονική ευθύνη να υποκαθίσταται από μια στάση περιφρόνησης στις ανάγκες των ασθενών και εγκατάλειψης της ιατρικής αποστολής, ενώ ταυτόχρονα τα ψυχιατριά νοσοκομεία αρνούνται να συνταγογραφήσουν και να χορηγήσουν τα ίδια, τα αναγκαία φάρμακα, με αποτέλεσμα οι άνεργοι και οι άποροι ανασφάλιστοι ασθενείς να αντιμετωπίζουν απελπιστικές καταστάσεις στην ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή και την ίδια την υγεία τους.
* Υπεύθυνος Κοινωνικού Ιατρείου Φαρμακείου Bύρωνα
Πολιτικός εξόριστος της δικτατορίας 1967-1974