21.3.1821 – 25.3.2013: Τίτλοι τέλους;

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

‘Όταν ο Ιμπραήμ αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο και η ελληνική επανάσταση απειλήθηκε με αφανισμό, φώναξαν τον Κολοκοτρώνη να «καθαρίσει». «Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους», ήταν το σύνθημα του Γέρου του Μωριά.

Δεν ξέρουμε αν μπορεί να σωθεί η Κύπρος και τι μπορεί να σωθεί πια, είμαστε όμως βέβαιοι ότι δεν μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να επιβιώσει ενός Προέδρου που πρόδωσε και κατέστρεψε το κράτος του δεκαπέντε ημέρες μετά την εκλογή του. Αυτό είναι παγκόσμιο ρεκόρ. Είναι δυνατόν να μην έχει απαιτηθεί με όλα τα μέσα, από όλους, ακόμα κι από το δικό του κόμμα, αν έχει ίχνος πατριωτισμού και αξιοπρέπειας, η παραίτησή του και αυτός ο άνθρωπος, μαζί με τον απερίγραπτο Υπουργό Οικονομικών, να διαπραγματεύονται με τους Ευρωπαίους ή τους Ρώσους τη «σωτηρία» της χώρας του από την καταστροφή που ο ίδιος προκάλεσε; Αν δεν θέλουν να το κάνουν αυτό ας φωνάξουν οι Κύπριοι τον Σόιμπλε να τους διοικήσει απευθείας. Καλύτερα θα τα κατάφερνε.

Είναι δυνατόν να θέλουν οι Κύπριοι να σωθούν και να μην έχουν ακόμα συγκροτήσει ένα πολιτικό κέντρο ικανό να ηγηθεί του «υπέρ πάντων αγώνος», ένα παλλαϊκό μαζικό κίνημα, με μια υψηλού επιπέδου τεχνοκρατική στήριξη οικονομική, επικοινωνιακή, νομική, γεωπολιτική;

Πρέπει σήμερα κιόλας να διώξουν τονΑναστασιάδη από το Προεδρικό Μέτωπο και η καινούρια ηγεσία να κάνει μια έκκληση στους ευρωπαϊκούς λαούς (και προς τον ρωσικό) και τον ανθρωπισμό τους εξηγώντας ότι ήδη κατεστράφη, με τις αποφάσεις του Eurogroup, του ΔΝΤ, της Κομισιόν και της ΕΚΤ η οικονομία ενός μικρού, δοιχτομημένου και ημικατεχόμενου κράτους-μέλους της ΕΕ, ότι απειλείται ακόμα και η επιβίωση του κυπριακού λαού και η ασφάλεια του κράτους του. Να ζητήσει η Λευκωσία έκτακτη σύγκλιση του Συμβουλίου της ΕΕ με αντικείμενο την καταστροφή της. Φυσικά ήταν πρόβλημα η υπερδιόγκωση του τραπεζικού τομέα στην Κύπρο και η ακόμα μεγαλύτερη στο Λουξεμβούργο και τη Μάλτα. Αλλά η δολοφονία δεν μπορεί να θεωρηθεί θεραπεία!

Ο κυπριακός τραπεζικός τομέας είναι αδύνατο να σωθεί. Ας σωθεί τουλάχιστο το κυπριακό κράτος. Να χρεωκοπήσουν κανονικά οι τράπεζες χωρίς να φορτωθεί το κράτος ένα τεράστιο για τα δεδομένα του δάνειο. Να μη χρησιμοποιηθεί ούτε λεπτό από το ταμείο αλληλεγγύης ή τα ασφαλιστικά ταμεία για τη σωτηρία των τραπεζών.

Στη συνέχεια επισημαίνουμε μερικά σημεία που αφορούν την εξελισσόμενη ταχύτατα κυπριακή κρίση. Αυτό όμως που μας τρομάζει περισσότερο είναι η αδυναμία συγκρότησης επαρκούς κατανόησης της πολύ σύνθετης κατάστασης σε οποιοδήποτε σημείο του κρατικού και πολιτικού συστήματος της Κύπρου και της Ελλάδας. Ακόμα κι αν εμείς κάνουμε λάθος στη μια ή την άλλη εκτίμησή μας, διερωτώμεθα γιατί κανείς αρμόδιος, σε Κύπρο και Ελλάδα, να βγαίνει να πει κάτι που να κάνει νόημα, να εξηγεί τι προσπαθούμε να κάνουμε και πως

Μερικά σημεία για το κυπριακό

1. Τη μεγαλύτερη ίσως προδοσία της ιστορίας του γνωρίζει αυτές τις μέρες ο ελληνικός λαός. Το κυπριακό κράτος έχει προδοθεί στο κέντρο και στην κορυφή του, όπως και το ελληνικό. Μετατρέποντας το ‘Όχι (που επέβαλε προς στιγμήν η αυθόρμητη λαϊκή αντίδραση) σε Ναι, το κυπριακό κράτος (η ύπαρξη του οποίου είναι προϋπόθεση ασφαλούς και αξιοπρεπούς επιβίωσης του ελληνισμού στο νησί) θα οδηγηθεί σε αυτοκατάργηση, της οποίας πολύ δύσκολα θα επιβιώσει και το ελληνικό κράτος. Θα διατηρηθούν οι ταμπέλες «Ελληνική Δημοκρατία», «Κυπριακή Δημοκρατία», θα εξαφανιστεί όμως το περιεχόμενό τους. ‘Ηδη, όλοι οι διεθνείς παίκτες τοποθετούνται στο αύριο της μη ύπαρξης Ελλάδας και παίρνουν θέσεις για τον διαμοιρασμό των ιματίων Κύπρου και Ελλάδας. Ο ελληνικός λαός και τα κράτη του συνθλίβονται, όπως η Πολωνία του 1939, οικονομικά ανάμεσα στη Γερμανία και τις «αγορές», γεωπολιτικά ανάμεσα στην Τουρκία και το Ισραήλ.

2. ‘Όπως και σε όλες τις περιπτώσεις εφαρμογής του δόγματος «Σοκ και Δέους», ο εκβιασμός στηρίζεται σε ένα επείγον δίλημμα. Στην περίπτωσή μας λένε, πρέπει να ανοίξουν οι τράπεζες την Τρίτη και μέχρι τότε να έχει βρεθεί λύση. Αν δεν ανοίξουν τις τράπεζες, απαιτώντας βιώσιμο σχέδιο σωτηρίας όχι μόνο τραπεζών, αλλά και κράτους και απειλώντας, σε ενάντια περίπτωση, με χρεωκοπία, oι Κύπριοι δεν αναλαμβάνουν σπουδαίο κίνδυνο, γιατί έχουν ήδη υποστεί σε μεγάλο βαθμό χρεωκοπία (Θα πρέπει βέβαια να εξετάσουν όλες τις κινήσεις τους σχολαστικά από πλευράς ευρωπαϊκού δικαίου, πρέπει, όσο είναι δυνατόν, να παραμείνουν εντός ορίων ευρωπαϊκού δικαίου).

Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο πως ο τραπεζικός τομέας σε όλη την Ευρώπη, οι περίφημες «αγορές» θα απορροφήσουν ομαλά την κατάσταση. Αν επιπλέον προχωρήσουν σε πολιτική αντεπίθεση στην Ευρώπη, θα δημιουργήσουν και πολιτικό πρόβλημα στις ευρωπαϊκές ηγεσίες που τους επιτίθενται. Δυστυχώς όμως δεν έχουν εμφανισθεί ικανά υποκείμενα να χαράξουν και εφαρμόσουν στρατηγική.

Αν όμως αντίθετα η Κύπρος ανοίξει τις τράπεζες χωρίς εγγυημένο από την Ευρώπη σχέδιο που να εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα του κράτους της, όχι των τραπεζών δεν θα έχει κράτος. Πριν ανοίξουν οι τράπεζες, οφείλει να έχει καταρτισθεί και συμφωνηθεί ολόκληρο το σχέδιο που θα επιτρέπει τη βιωσιμότητα του κυπριακού κράτους, ότι κι αν γίνει, ότι και αν απειληθεί, όσος χρόνος κι αν χρειαστεί.

3. Οι δυνάμεις που αντιτάχθηκαν στην αρχική απόφαση Αναστασιάδη, όπως το ΑΚΕΛ και η ΕΔΕΚ, οπισθοχωρούν πανικόβλητες υπό την πίεση των μνημονιακών, ακριβώς γιατί δεν κατάφεραν να αναπτύξουν ικανοποιητική στρατηγική. Τι νόημα έχει το λευκό, που επέτρεψε πρακτικά το ναι του Αναστασιάδη στις τελευταίες ψηφοφορίες (η υπόθεση κρίθηκε για μια ψήφο και επί ισοψηφίας οι «αντιμνημονιακοί» είχαν τη νικώσα ψήφο του Προέδρου της Βουλής) ‘Οσο για το ΔΗΚΟ ξαναγύρισε στη θέση που έχει από πολύ καιρό επιλέξει, όταν υποστήριζε την υποψηφιότητα Χριστόφια και, αργότερα, την υποψηφιότητα Αναστασιάδη.

4. Σε μια τόσο άσχημη κατάσταση κανείς δεν θα έπρεπε να απορρίψει εκ των προτέρων συμβιβασμούς, ακόμα και συμβιβασμούς που δεν θα δεχόταν υπό άλλες συνθήκες. Αλλά αυτό που προτείνεται σε Κύπρο (και Ελλάδα) δεν είναι συμβιβασμοί. Είναι η εθελούσια προσυπογραφή της καταδίκης τους και η ανάληψη προκαταβολικά της ευθύνης από μας. Είναι ήδη πολύ δύσκολο έως αδύνατο να αντιστραφεί η συντελεσθείσα σε Κύπρο και Ελλάδα καταστροφή, είναι δύσκολο να αποτραπεί ακόμα και η επερχόμενη, πολύ μεγαλύτερη. Αλλά για αυτό ακριβώς δεν χάνουμε απολύτως τίποτα ανθιστάμενοι. Μη ανθιστάμενοι ζημιώνουμε και κάθε μελλοντική, μακροχρόνια προοπτική.

5. ‘Όπως συνέβη πάντα, και στις πιο σκοτεινές εποχές του Γένους των Ανθρώπων και της ιστορίας των Εθνών, υπάρχουν κάποιοι που μένουν όρθιοι, διατηρώντας αναμμένη τη φωτιά του Προμηθέα. Αυτή είναι σήμερα η περίπτωση των βουλευτών Ζαχαρία Κουλία και Νίκου Κουτσού.

6. Το 2004, κορόιδευαν τον κυπριακό λαό λέγοντάς του ότι, αν ψηφίσει ‘Όχι στο σχέδιο Ανάν, θα προκαλέσει νέα «Μικρασιατική Καταστροφή». Καμία τέτοια καταστροφή δεν συντελέσθηκε. Σήμερα οι ίδιοι κάνουν το αντίστροφο. ‘Εχουν ήδη προκαλέσει την καταστροφή και ισχυρίζονται ότι θα την αποφύγουμε με ένα Ναι που θα μας αποτελειώσει.

7. Ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου, στον οποίο στηριζόταν κυρίως η οικονομία της, έχει ήδη σχεδόν καταστραφεί και η προσπάθεια διάσωσής του είναι σχεδόν μάταιη (και ο τουριστικός τομέας είναι επίσης απίθανο να μην πληγεί). Τα ποσά και οι τεχνικές λύσεις που συζητώνται είναι άνευ αντικειμένου, οικονομετρικές ανοησίες, γιατί βεβαίως το κόστος από τις ανακοινώσεις του Eurogroup και το συνακόλουθο «πλήγμα εμπιστοσύνης», αλλά και τη συνεχιζόμενη συζήτηση περί του «υπέρογκου» του τραπεζικού τομέα είναι πιθανώς δεκάδες δισεκατομμύρια. Το Eurogroup (μαζί με το ΔΝΤ, την Κομισιόν και την ΕΚΤ) με τις αποφάσεις του έχει καλέσει σχεδόν επισήμως όποιον έχει λεφτά στις κυπριακές τράπεζες να τα πάρει και να φύγει. Για ποια σωτηρία συζητάμε;

8. Θα είναι εγκληματικό να διατεθούν τα λεφτά των Κυπρίων πατριωτών και των ασφαλιστικών ταμείων και των εσόδων των υδρογονανθράκων στη σωτηρία των τραπεζών, αν δεν μπορούν να σωθούν οι τράπεζες. Θα τα χρειαστεί ο κυπριακός λαός για να ζήσει.

9. Η μερική σωτηρία του τραπεζικού τομέα απαιτεί τουλάχιστο ισχυρή οικονομική και πολιτική στήριξη. Με την Ευρώπη όμως η κυπριακή ηγεσία δεν διαπραγματεύεται (για να διαπραγματευθεί θα έπρεπε οπωσδήποτε να απειλήσει) και με τη Ρωσία επίσης δεν προσπάθησε καν. ‘Οποια κριτική μπορεί και πρέπει να γίνει στη ρωσική πολιτική θάπρεπε να δοκιμάσουμε πρώτα σοβαρά αυτόν τον δρόμο και δεν το κάναμε. Η αποστολή Σαρρή στη Μόσχα σχεδιάστηκε για να μην πετύχει, όπως και το ταξίδι Παπανδρέου στη Ρωσία, τον Φεβρουάριο 2010. Αυτό δεν σημαίνει ασφαλώς ότι αν δοκιμάζαμε μια τέτοια πολιτική θα πετύχαινε. Αλλά δεν μπορούμε να κατηγορούμε τη Ρωσία γιατί αρνήθηκε κάτι που δεν προτείναμε.

10. Η Κύπρος, οι δυνάμεις που εκφράζουν τον κυπριακό λαό δηλαδή όφειλαν από τη πρώτη στιγμή να έχουν ζητήσει την παραίτηση Αναστασιάδη ή, τουλάχιστον, να τον θέσουν υπό κηδεμονία. Ταυτόχρονα όφειλαν, από την πρώτη μέρα της επίθεσης του Eurogroup, να προχωρήσουν σε μείζονα πολιτική αντεπίθεση σε όλη την Ευρώπη, εξηγώντας ότι αυτό είναι ένα πλήγμα κατά μιας μικρής χώρας, που καταργεί ουσιαστικά τη δημοκρατία στην Ευρώπη, αφού αποσυνθέτει, δεν ενισχύει το ευρωπαϊκό πολιτικό σχέδιο και με δεδομένο ότι ο κ. Αναστασιάδης εξελέγη με τη ρητή δέσμευση να κάνει τα αντίθετα από αυτά που έκανε. ‘Ετσι η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη έχει μείνει στο έλεος της έμφασης στο «κυπριακό πλυντήριο χρήματος», των κατηγοριών περί «ρωσικής ολιγαρχίας», ενώ ακόμη και ο Σόιμπλε έχει το θράσος να εμφανίζεται σε όλη την Ευρώπη ως «προστάτης των φτωχών» λέγοντας ότι δεν ήθελε το κούρεμα καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ υπέρ του οποίου τάχθηκε ο Σαρρής, η Κομισιόν και η ΕΚΤ.

11. Το αυτό ισχύει και για την Ελλάδα. Μια σειρά προσωπικοτήτων από όλη την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων οι Μανώλης Γλέζος, Μίκης Θεοδωράκης, Αλέξης Τσίπρας από την Ελλάδα, ο Λαφονταίν από τη Γερμανία, ο Μελανσόν από τη Γαλλία συνυπέγραψαν μια δραματική έκκληση για τη γενοκτονία του ελληνικού λαού και το μέλλον της Ευρώπης, με τον τίτλο «’Εκκληση για τη σωτηρία των λαών της Ευρώπης», ήδη από τον Οκτώβριο του 2011. Τι έγινε μετά; Τίποτα!

12. Οποιαδήποτε συμφωνία συναφθεί με την Ευρώπη πρέπει να πληροί τρεις προϋποθέσεις: να είναι πλήρης, όχι να αφήνει το μέλλον στην καλή θέληση των πιστωτών, να περιέχει ρήτρα αποφυγής καταστροφής και ρήτρα ανάπτυξης. Δηλαδή να αναλάβει η ΕΚΤ και η ΕΕ ότι θα παράσχουν τα αναγκαία κεφάλαια για αποφυγή κραχ αν, όταν ανοίξουν οι τράπεζες και εξαιτίας των ενεργειών τους, φύγει το μεγαλύτερο μέρος των κατατεθειμένων κεφαλαίων. Δεύτερο αναπτυξιακή βοήθεια, μέτρα προστασίας και διακοπή μνημονιακών πολιτικών, σε περίπτωση που η Κύπρος γνωρίσει υφεσιακή βουτιά και έκρηξη ανεργίας μετά την συνομολόγηση και εφαρμογή Μνημονίου.

Αν η Κύπρος δεν τα πάρει αυτά να προετοιμαστεί να γίνει Ισλανδία, χρεωκοπώντας κανονικά τις τράπεζες για να μη χρεωκοπήσει η ίδια ενδεχομένως εισάγοντας και εσωτερικό αρχικά μέσο πληρωμής, όχι με δική της πρωτοβουλία. Πρέπει να χρησιμοποιήσει και όλα τα θεσμικά εργαλεία που διαθέτει ως μέλος της ΕΕ, αλλά για να τα χρησιμοποιήσει, πρέπει προηγουμένως να έχει προχωρήσει σε πανευρωπαϊκή και παγκόσμια πολιτική-επικοινωνιακή αντεπίθεση. Κανονικά, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου έπρεπε ήδη να έχουν ζητήσει σύγκληση έκτακτης συνόδου κορυφής της ΕΕ με θέμα «Η καταστροφή δύο μελών της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης από τα μέτρα που πήρε η ‘Ενωση για τη σωτηρία τους».

13. Κλείνοντας παραθέτουμε μια σειρά διεθνών ειδήσεων και δηλώσεων, που δεν νομίζουμε ότι χρειάζονται πολύ σχολιασμό:

– ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου τηλεφώνησε στον Ερντογάν να του ζητήσει συγγνώμη για το «Μαβί Μαρμαρά», παρουσία του αμερικανού Προέδρου Μπάρακ Ομπάμα (αναζητούνται τώρα οι νέοι «Κλαούζεβιτς» Ελλάδας και Κύπρου)

– η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βίβιαν Ρέντινγκ δήλωσε ότι «λυπάται» γιατί «οι ‘Ελληνες υποφέρετε», «παρόλο που δεν το αξίζετε». «’όμως», συνέχισε «είναι γεγονός και πρέπει να το περάσουμε μαζί για να βγείτε από την κρίση». Και πρόσθεσε «έχετε πρόβλημα με την τρόικα, όμως η τρόικα είναι δημόσιοι υπάλληλοι που κάνουν αναλύσεις. Τις αποφάσεις τις παίρνουν υπουργοί σας, ο υπουργός Οικονομικών».

– ο πρώην Καγκελλάριος της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ ζήτησε την επείγουσα ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή ‘Ενωση

Θεσσαλονίκη, 23.3.2013