Πολεμος και Αυτοδιαχειριση στη Βορειο Συρια

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
25 Φεβρουαρίου 2018

Αυτό το καλοκαίρι θα κυνηγήσουμε άγρια τους «τρομοκράτες και τους υποστηρικτές τους», ανήγγειλε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, αναφερόμενος στη συνεχιζόμενη εκστρατεία της Τουρκίας εναντίον των Κούρδων στη Συρία. Ταυτόχρονα δεν έκρυψε την ογκούμενη οργή του για την αμερικανική πολιτική, λέγοντας ότι «μας κάθονται στο στομάχι», οι «τακτικές κωλυσιεργίας των ΗΠΑ. Παρακολουθούμε προσεκτικά (αυτούς που υποστηρίζουν) την τρομοκρατική οργάνωση (PYD). Αν κάποιος σχεδιάζει να ξοδέψει 500 με 550 εκατομμύρια για να υποστηρίξει (τους τρομοκράτες), τι υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουμε; Να τους ευχηθούμε καλή τύχη;»

Πίσω από τις απειλές ήταν προφανής η αναγνώριση της αδυναμίας να επιτευχθεί νίκη στο Αφρίν, πολύ περισσότερο να επεκταθεί η επιχείρηση στο Μαντζίμπ, όσο σύντομα τουλάχιστο ήλπιζε η ‘Αγκυρα. Σύμφωνα με διπλωματικούς παρατηρητές, οι δυσκολίες αντανακλούν πιθανώς όρια που έχει θέσει η Μόσχα στον Ερντογάν, αλλά και την κοινωνική πραγματικότητα που επικρατεί στη Ροζάβα, την υπό κουρδική αυτοδιοίκηση περιοχή.

H Ρωσία δεν μπορούσε να μην κάνει τίποτα, όταν ο Ρεξ Τίλλερσον ανήγγειλε τη δημιουργία πολιτοφυλακής στη Βόρειο Συρία με αμερικανική υποστήριξη και συμμετοχή των κουρδικών δυνάμεων, λέει στο ΑΜΠΕ υψηλά ιστάμενος Ρώσος παρατηρητής, που επισημαίνει ότι η χώρα του παρακολουθεί εδώ και καιρό με ανησυχία την αμερικανο-κουρδική στρατιωτική συνεργασία. Γενικότερα η συνεργασία των Κούρδων με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ ήταν αναπόφευκτο να μην τους χαρίσει πολλούς φίλους στη Μέση Ανατολή, διευκολύνοντας το έργο των εχθρών τους.

Πηγές προσκείμενες στο κουρδικό κίνημα επιβεβαίωσαν, μιλώντας στο ΑΜΠΕ, ότι το ανεπίσημο «πράσινο φως» της Μόσχας στην τουρκική επιχείρηση, δόθηκε μόνο όταν απέρριψαν προτάσεις να τεθούν υπό τη διοίκηση του Άσαντ. ‘Όπως δήλωσε στη χθεσινή «Καθημερινή» ο εκπρόσωπος του PYD στην Ευρώπη Ιμπραχήμ Μούσλα, οι Ρώσοι πρότειναν στους Κούρδους να παραδώσουν την διοίκηση όλης της περιοχής στον Άσαντ, κάτι που δεν δέχτηκαν γιατί θα σήμαινε «να εκθεμελιώσουμε  τη δημοκρατική, λαϊκή επανάσταση που διεξάγουμε στα εδάφη μας».

Πάντως ήδη, υπό την τουρκική στρατιωτική πίεση, οι Κούρδοι είναι αναγκασμένοι να στραφούν στον Άσαντ για προστασία, αφού «η Δύση δεν μας προστατεύει», δήλωσε υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος τους στη Deutsche Welle.

Ένας παράγοντας που κάνει πολύ δυσκολότερα τα πράγματα για τον τουρκικό στρατό στο Αφρίν, έστω κι αν δεν φαίνεται από μόνος του ικανός να δώσει στους Κούρδους τη νίκη, είναι και η κοινωνική κατάσταση στη Ροζάβα, που της επιτρέπει (σε συμφωνία με τα πάντα επίκαιρα «δόγματα» του Κλαούζεβιτς) να αμυνθεί πολύ καλύτερα από όσο φαντάζονται, όσοι αντιλαμβάνονται τον πόλεμο αποκλειστικά ως υπόθεση «συσχετισμού υλικής δύναμης». Κοινωνική κατάσταση που εμπεριέχει, σε βαθμό δύσκολο να προσδιορισθεί με ακρίβεια, αλλά υπαρκτό, το στοιχείο μιας «κοινωνικής επανάστασης», τουλάχιστο στις απαρχές της.

Οι κουρδικές δυνάμεις δεν περιορίστηκαν να αναλάβουν τον έλεγχο της περιοχής, αλλά οργάνωσαν συλλογικά τον πληθυσμό, μεταξύ άλλων και με την ίδρυση περισσότερων των 140 συνεταιρισμών (κοοπερατίβων), προκειμένου να αναπτυχθεί η κοινοτική οικονομία των περιοχών, συνεταιρισμών που εξουδετέρωσαν την μονοπωλιακή θέση των μεσαζόντων, την κυριαρχία μονοπωλίων και των πληθωρισμό.

Αυτά τα κοινωνικά μέτρα που ελήφθησαν λόγω της αριστερής κουλτούρας και ιδεολογίας του PKK, «αδελφού» κινήματος των Κούρδων της Συρίας, διευκόλυναν επίσης σημαντικά τη συστράτευση με τους Κούρδους και των άλλων εθνικών ομάδων που κατοικούν στην περιοχή.

Στους συνεταιρισμούς περιλαμβάνονται μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, εταιρείες που τις (αυτό)διαχειρίζονται εργάτες ή καταναλωτές, ακόμα και οικοδομικοί συνεταιρισμοί που τους διαχειρίζονται οι κάτοικοι της περιοχής.

Η δημιουργία συνεταιρισμών στη Βόρειο Συρία έγινε κυρίως ως απάντηση αφενός στον αποκλεισμό της περιοχής, που την οδηγούσε σε ασφυξία, αφετέρου ως απάντηση στις διακυμάνσεις των τιμών της αγοράς, σε συνδυασμό με τους άλλους θεσμούς που δημιούργησε το επαναστατικό κίνημα στη Βόρειο Συρία. Οι κοοπερατίβες αναπτύσσονται, όπως λένε οι πρωταγωνιστές τους, γύρω από την ιδέα της αυτάρκειας και της προσπάθειας υπέρβασης της καπιταλιστικής νοοτροπίας.

Η Ένωση Συνεταιρισμών δημιουργήθηκε μετά την Επανάσταση της Ροζάβα στις 19.7.12. Δημιουργήθηκαν οικονομικές και συνεταιριστικές επιτροπές σε όλες τις περιοχές της Βόρειας Συρίας.

Ιδιαίτερο ρόλο στο συνεταιριστικό κίνημα παίζουν οι γυναίκες, με τον «στρατιωτικό φεμινισμό» του PKK να έχει ήδη μια μακρά παράδοση ως συνιστώσα του κουρδικού κινήματος.

Το κίνημα αυτό στη Βόρειο Συρία στηρίζεται στις ακόλουθες επιτροπές

  • Η Αγροτική Επιτροπή, για την κάλυψη αναγκών των αγροτών μέσω των συνεταιρισμών
  • Η Βιομηχανική Επιτροπή που παρέχει γεννήτριες σε πληθυσμούς περιοχών που δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα και σε εργοστάσια, φούρνους και φαρμακεία. Στους συνεταιρισμούς αυτούς απασχολούνται 3080 οικογένειες.
  • Η Εμπορική Επιτροπή παρέχει τρόφιμα, λιπάσματα, τσιμέντο και σίδερο σε χαμηλή τιμή, κυρίως με τη βοήθεια του συνεταιρισμού της Hegvirtin.
  • Η Επιτροπή Εκτροφέων Βοοειδών που δημιουργεί ορνιθοτροφεία και στάβλους για πρόβατα και αγελάδες

Ενδεικτικά, στο καντόνι του Αφρίν λειτουργούν 21 κοοπερατίβες, στο Κομπάνι 34 και στη Τζαζίρα πάνω από 87.