Μια συγκαλυμμένη ισραηλινή κατοχή, αμερικανική διεθνής κηδεμονία, η απονομιμοποίηση και η διαγραφή της παλαιστινιακής ταυτότητας και η εκκαθάριση της αντίστασης, που οδηγεί στην εκκαθάριση του παλαιστινιακού σκοπού – αυτό, εν συντομία, είναι το πραγματικό περιεχόμενο του σχεδίου του Τραμπ για τον τερματισμό του ισραηλινού πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
Αντιθέτως, το σχέδιο Τραμπ, που ανακοινώθηκε τη Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2025, αντιμετωπίζει επείγουσες παλαιστινιακές ανάγκες, κυρίως την ανάσχεση της ισραηλινής επιθετικότητας, την παροχή βοήθειας στη Λωρίδα και την αποτροπή του εκτοπισμού των κατοίκων της Γάζας. Περιλαμβάνει επίσης απροσδιόριστες υποσχέσεις σχετικά με την αποχώρηση του Ισραήλ από τη Λωρίδα, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής μιας «εύλογης» ή βιώσιμης συμφωνίας ανταλλαγής κρατουμένων.
Ωστόσο, αγνοεί (ή σκόπιμα αποφεύγει) το θεμελιώδες δικαίωμα και την ουσία της σύγκρουσης, που είναι το δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού στη γη του και στην κυριαρχία του επ’ αυτής, να λαμβάνει τις δικές του αποφάσεις και να εκλέγει την ηγεσία του με τη δική του ελεύθερη βούληση.
Υπάρχει σίγουρα μια επείγουσα και επείγουσα ανάγκη να σταματήσει ο ισραηλινός πόλεμος εξόντωσης στη Γάζα και δεν υπάρχει κανένα συμφέρον να σπαταληθεί ούτε μια σταγόνα αίματος όποτε είναι δυνατόν. Ωστόσο, αυτό το σχέδιο δημιουργεί σκόπιμα μια αντίφαση ή σύγκρουση μεταξύ των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Παλαιστινίων και των θεμελιωδών νομικών, πολιτικών και νόμιμων δικαιωμάτων τους, σαν η επίτευξη των πρώτων να αναιρεί το δικαίωμά τους να επιτύχουν τα δεύτερα.
Προβλήματα και εκρηκτικά στοιχεία
- Το πρόβλημα με το σχέδιο Τραμπ δεν έγκειται στη Χαμάς, ούτε στην ίδια τη Χαμάς, αλλά σε ολόκληρο τον παλαιστινιακό λαό, ανεξάρτητα από την ταυτότητά του. Δεν αντιμετωπίζει τους Παλαιστίνιους ως φυσιολογικά ανθρώπινα όντα, με τα βασικά δικαιώματα της ελευθερίας και μιας αξιοπρεπούς ζωής, όπως όλα τα άλλα ανθρώπινα όντα, στη γη τους και υπό την κυριαρχία τους. Αντίθετα, επιχειρεί να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της μεταχείρισής τους από το Ισραήλ ως ανίκανα άτομα ή ως «ανθρώπινα ζώα», σε διεθνές επίπεδο, υπό αραβο-ισλαμική κάλυψη.
Ασχολείται με τις βασικές φυσικές υλικές ανάγκες του ανθρώπου που μοιράζεται με «ζώα και σκλάβους», όπως το φαγητό και το ποτό, καθιστώντας τα στοιχείο εκβιασμού και ανταλλαγής.
- Μετά από περισσότερα από εκατό χρόνια αντίστασης, επαναστάσεων και εξεγέρσεων, και μετά από εκατοντάδες διεθνή ψηφίσματα σχετικά με το δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού στην αυτοδιάθεση, την επιστροφή και την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους του, ο Τραμπ έρχεται να σφετεριστεί τη νομιμότητα από τους νόμιμους ιδιοκτήτες της και να συστήσει ένα «όργανο κηδεμονίας» για τη Γάζα, το οποίο αποκαλεί «Συμβούλιο Ειρήνης», με επικεφαλής τον Τραμπ. Η διοίκησή του πιθανότατα θα γίνει υπό τον Τόνι Μπλερ, τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό. Το σχηματίζει χωρίς να συμβουλευτεί ή να λάβει τη συγκατάθεση του παλαιστινιακού λαού και χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για το τέλος της θητείας του.
Συνδέει τη συνέχιση των καθηκόντων της με αυτό που αποκαλεί ολοκλήρωση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων της Παλαιστινιακής Αρχής, το οποίο συνδέεται με πρότυπα και ελέγχους που έχουν τεθεί από τον εχθρό και την ίδια την κατοχή.
Αυτά τα πρότυπα έχουν αποδειχθεί ανέφικτα καθ’ όλη τη διάρκεια των 31 ετών ύπαρξης της Αρχής (από το 1994). Έχουν χρησιμεύσει απλώς ως προκάλυμμα για τη συνέχιση της κατοχής, την υποδούλωση του παλαιστινιακού λαού, τη μετατροπή των μηχανισμών και των θεσμών του σε εργαλεία στην υπηρεσία της κατοχής και τη διαγραφή του παλαιστινιακού αρχείου.
- Ο παλαιστινιακός λαός είναι ο πιο μορφωμένος στον αραβικό κόσμο και από τους πιο μορφωμένους στον κόσμο. Διαθέτει εκατοντάδες χιλιάδες εξειδικευμένα και έμπειρα άτομα σε όλους τους επιστημονικούς, τεχνολογικούς, οικονομικούς, διοικητικούς και πολιτικούς τομείς. Δεν χρειάζεται τα χρήματα, τα τρόφιμα ή τις προμήθειες κανενός.
Το θεμελιώδες πρόβλημά του είναι η κατοχή, και η λύση στο πρόβλημά του έγκειται στον τερματισμό της κατοχής. Η κατοχή κατάσχει τη γη του, τον καταπιέζει, καταπνίγει την ελευθερία του, εξαφανίζει τη δημιουργικότητά του, τον σκοτώνει, τον εκτοπίζει και καταστρέφει τις υποδομές, τα σχολεία, τα νοσοκομεία και τα εργοστάσιά του. Αυτό που κάνει ο Τραμπ είναι να ανταμείβει την κατοχή, όχι να την τερματίζει.
- Το σχέδιο Τραμπ παρουσιάζει στη Χαμάς και στις δυνάμεις αντίστασης μια συνταγή για «αυτοκτονία και αυτοκαταστροφή». Τους απομακρύνει από την παλαιστινιακή πολιτική σκηνή, εξαλείφει την αντίστασή τους, καταστρέφει τις υποδομές τους, τους αφοπλίζει, τους απαιτεί να αποδεχτούν την αμερικανική και ξένη κηδεμονία της Λωρίδας της Γάζας και τους υποχρεώνει να συμφωνήσουν στη συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή μεγάλων τμημάτων της Λωρίδας, με την αποχώρησή της να είναι αυθαίρετη και να υπόκειται στα δικά της κριτήρια.
Με λίγα λόγια, πρόκειται για μια διαδικασία παράδοσης με αντάλλαγμα την κάλυψη των βασικών αναγκών του λαού της Γάζας.
- Προσπαθεί (παραπλανητικά) να παρουσιάσει τη Χαμάς και τις δυνάμεις αντίστασης ως την αιτία της αποτυχίας του παλαιστινιακού λαού να εξασφαλίσει τις βασικές του ανάγκες και προσπαθεί να τους θέσει σε αντιπαράθεση με το αραβικό και διεθνές περιβάλλον, σαν να είναι η αιτία για τη συνέχιση του πολέμου και της καταστροφής στη Γάζα.
Επιχειρεί να υπονομεύσει τον πυρήνα της παλαιστινιακής αφήγησης, μετά την επέκταση του κύκλου της παγκόσμιας συμπάθειας για τον παλαιστινιακό λαό και τον σκοπό του και την αποκάλυψη της σιωνιστικής βαρβαρότητας και αλαζονείας. Αυτό γίνεται με την εκτόνωση, την αποδυνάμωση και την αποδόμηση της παγκόσμιας υποστήριξης, την απορρόφηση, το άδειασμά της από το περιεχόμενό της και την ανακατεύθυνση των βελών της ευθύνης και του θυμού προς τη Χαμάς και την παλαιστινιακή αντίσταση.
- Το σχέδιο Τραμπ δημιουργεί μια λειτουργική οντότητα με βασικές ευθύνες ασφαλείας. Θα επιδιώξει, εκ μέρους της ισραηλινής κατοχής, την εξάλειψη της Χαμάς και της αντίστασης, και θα εντοπίσει, θα συλλάβει, θα εξαλείψει και θα εξουδετερώσει τους στρατιωτικούς πυρήνες τους.
Οι υποστηρικτές της Χαμάς θα καταδιωχθούν επίσης σε κυβερνητικές υπηρεσίες και ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών, υγειονομικών, οικονομικών και υπηρεσιών, με σκοπό την εξάλειψή τους, όπως έχει συμβεί και συμβαίνει στη Δυτική Όχθη.
Η σταδιακή αποχώρηση του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας θα συνδεθεί με τον βαθμό στον οποίο αυτή η λειτουργική οντότητα θα καταφέρει να επιτύχει τους ισραηλινούς στόχους. Επομένως, είτε η Χαμάς αποδεχτεί το σχέδιο είτε όχι, ο επικεφαλής της είναι επιθυμητός και η εξάλειψή της, είτε με σκληρά είτε με ήπια μέσα, θα συνεχιστεί.
- Οι περισσότερες από τις διατάξεις του σχεδίου είναι ασαφείς και αόριστες, ιδίως όσον αφορά τις δεσμεύσεις του Ισραήλ, και πολλές από αυτές απαιτούν ξεχωριστή διαδικασία διαπραγμάτευσης για την εφαρμογή τους.
Αυτό παρέχει στην ισραηλινή κατοχή μεγάλο περιθώριο για υπεκφυγές, ελιγμούς και επιβολή τετελεσμένου γεγονότος.
- Το σχέδιο Τραμπ χωρίζει τη Λωρίδα της Γάζας από τη Δυτική Όχθη, υπονομεύει την ίδια την ουσία της λύσης των δύο κρατών και διαταράσσει τη διαδικασία που έχει αποκτήσει σημαντική δυναμική τις τελευταίες ημέρες προς την αναγνώριση του Κράτους της Παλαιστίνης. Ο αριθμός των χωρών που το έχουν αναγνωρίσει έχει πλέον φτάσει τις 156, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 81% των χωρών του κόσμου.
Το σχέδιο Τραμπ δεν δεσμεύεται για την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους και απαιτεί την έγκριση του Ισραήλ και των ΗΠΑ για αυτό που αποκαλεί «μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής» ως προϋπόθεση για την έναρξη διαπραγματεύσεων για την κρατική υπόσταση. Πρόκειται για την ίδια μάταιη διαδικασία που ξεκίνησε με τις Συμφωνίες του Όσλο πριν από 32 χρόνια.
- Ένα θεμελιώδες πρόβλημα παραμένει: Ο ίδιος ο Τραμπ στερείται εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας, δείχνει ελάχιστο ενδιαφέρον να αθετήσει τις δεσμεύσεις του και αντιμετωπίζει όχι μόνο τον παλαιστινιακό λαό αλλά και όλους τους λαούς και τα πολιτικά συστήματα της περιοχής με περιφρόνηση.
Ο Νετανιάχου και οι Ισραηλινοί ηγέτες γενικότερα είναι γνωστοί για την παραβίαση συμφωνιών και διαταγών, την ερμηνεία τους κατά την κρίση τους, την επιβολή τετελεσμένων γεγονότων και την σαφή προσπάθεια για προσάρτηση, ιουδαϊσμό, εκτοπισμό, ακόμη και σχέδια για το «Μεγάλο Ισραήλ».
- Το σχέδιο του Τραμπ παρέχει την ευκαιρία να «αποκαταστήσει» το Ισραήλ, να «ξεπλύνει» την εικόνα του, να το αναβαθμίσει στην αγορά και να δώσει ισχυρή ώθηση στην ομαλοποίηση και την επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ, αφού η κραυγαλέα συμπεριφορά του ματαίωσε αυτή την πορεία καθ’ όλη τη διάρκεια της επιθετικότητάς του κατά της Γάζας. Επιχειρεί επίσης να σπάσει την παγκόσμια απομόνωσή του χωρίς να πληρώσει κανένα πραγματικό τίμημα για αυτό.
Από την άλλη πλευρά, η απλή παρουσίαση του σχεδίου από τον Τραμπ και η έγκρισή του από τον Νετανιάχου αποτελεί μια έμπρακτη παραδοχή της αδυναμίας της συντριπτικής στρατιωτικής δύναμης του Ισραήλ να επιτύχει τους στόχους του στη Λωρίδα της Γάζας, να συντρίψει την αντίσταση και να ανακτήσει τους Σιωνιστές κρατούμενους.
Αυτό ενισχύεται από την έκθεση που υπέβαλε ο Αρχηγός του Ισραηλινού Επιτελείου στον Νετανιάχου πριν από την ανακοίνωση του σχεδίου, η οποία τόνιζε την έλλειψη ρεαλιστικής προοπτικής για μια αποφασιστική νίκη του Ισραήλ επί της αντίστασης και την αναγκαιότητα υιοθέτησης πολιτικής προσέγγισης. Κατά συνέπεια, το σχέδιο αυτό επιδιώκει να επιτύχει μέσω της πολιτικής αυτό που δεν θα μπορούσε να επιτύχει μέσω της στρατιωτικής βίας.
- Σε προηγούμενο άρθρο αναφέραμε ότι ο πραγματικός στόχος του Ισραήλ ήταν να χτυπήσει τη Χαμάς, να την αφοπλίσει, να αποτρέψει την αντιστασιακή δραστηριότητα στη Λωρίδα της Γάζας και να ανακτήσει κρατούμενους. Η πλήρης κατοχή, ο εκτοπισμός και η άμεση διακυβέρνηση, ωστόσο, τέθηκαν ως ανώτατο όριο και χρησιμοποιήθηκαν ως πρόσθετος μοχλός που τελικά θα μπορούσε να εγκαταλειφθεί και να «πουληθεί» για την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου. Παρουσιάστηκαν ως σημαντικές ισραηλινές παραχωρήσεις.
Αντιμετώπιση του σχεδίου Τραμπ
Η αντιμετώπιση του σχεδίου Τραμπ απαιτεί μεγάλη αποφασιστικότητα και σοφία, ειδικά επειδή έχει σχεδιαστεί για να αναγκάσει την αντίσταση να παραδοθεί και να την πολιορκήσει σε αραβικό και διεθνές επίπεδο.
Η αντίσταση δεν είναι υποχρεωμένη να απαντήσει με απόλυτη έγκριση ή απόλυτη απόρριψη. Το σχέδιο είναι ουσιαστικά ένα κομμάτι χαρτί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η ίδια η ισραηλινή πλευρά έχει στο παρελθόν απορρίψει ή ματαιώσει σχέδια που έχουν εγκριθεί από τη Χαμάς.
Οι διατάξεις του σχεδίου περιέχουν ένα μείγμα θετικών, αρνητικών και κινδύνων. Οι αντιδράσεις στο σχέδιο μπορούν να ταξινομηθούν σε τρία επίπεδα:
- Πρώτον: Θετικά σημεία που μπορούν να συμφωνηθούν και να υιοθετηθούν μετά από κάποιες βελτιώσεις και διευκρινίσεις στις λεπτομέρειες, όπως η παύση των εχθροπραξιών, η είσοδος της βοήθειας, η επιστροφή των εκτοπισμένων, η ανοικοδόμηση και η ανταλλαγή κρατουμένων.
- Δεύτερον: Θέματα που εμπίπτουν στη γκρίζα ζώνη και απαιτούν σοβαρή διαπραγμάτευση για την επίτευξη σαφών αποτελεσμάτων, όπως το χρονοδιάγραμμα και το χρονοδιάγραμμα αποχώρησης του Ισραήλ, ο τρόπος λειτουργίας και οι εξουσίες της τεχνοκρατικής κυβέρνησης, η ανάληψη της διοίκησης της Λωρίδας της Γάζας από την Παλαιστινιακή Αρχή, η πιθανότητα προσωρινής παρουσίας μη παλαιστινιακών δυνάμεων, η φύση των μεταβατικών τους καθηκόντων, οι μηχανισμοί λειτουργίας τους και οι τοποθεσίες ανάπτυξής τους.
- Τρίτον: Θέματα που δεν σχετίζονται με την ίδια τη Χαμάς, αλλά μάλλον με τα αναφαίρετα και θεμελιώδη δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού. Αυτά περιλαμβάνουν την κυρίαρχη εξουσία που ηγείται ή επιβλέπει τη Λωρίδα της Γάζας, το δικαίωμα στην ένοπλη αντίσταση, το δικαίωμα των παρατάξεων της αντίστασης να συμμετέχουν σε πολιτική συνεργασία και να ανοικοδομούν την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), το δικαίωμα συμμετοχής σε δίκαιες εκλογές που εκφράζουν την αληθινή βούληση του παλαιστινιακού λαού και το δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού στην αυτοδιάθεση, την κυριαρχία επί της γης του και την απόρριψη της ξένης κηδεμονίας.
Η Χαμάς και οι δυνάμεις αντίστασης θα πρέπει να προσπαθήσουν να επιτύχουν μια παλαιστινιακή εθνική συναίνεση σε τέτοια ζητήματα, τονίζοντας ότι πρόκειται για εσωτερικό παλαιστινιακό ζήτημα που πρέπει να αποφασιστεί από τους ίδιους τους Παλαιστίνιους.
Συνεπώς, η απόρριψή του πηγάζει από την παλαιστινιακή εθνική βούληση και τα υπέρτατα συμφέροντα του παλαιστινιακού λαού και δεν αποσκοπεί στην παρεμπόδιση του τερματισμού του πολέμου και στην ανακούφιση των δεινών. Η πίεση πρέπει να στραφεί στον επιτιθέμενο, το Ισραήλ, όχι στον παλαιστινιακό λαό, τα θύματα της κατοχής και σε όσους διεκδικούν τα φυσικά του δικαιώματα.
Τέλος , αυτό το σχέδιο, παρά την ανθρωπιστική του πτυχή, στοχεύει, στον πυρήνα του, να «σώσει» την ισραηλινή κατοχή, να την αποκαταστήσει και να την προωθήσει στην αγορά, νομιμοποιώντας την κατοχή, νομιμοποιώντας τη διεθνή κηδεμονία, νομιμοποιώντας την εξάλειψη της παλαιστινιακής αντίστασης και εξαφανίζοντας την παλαιστινιακή υπόθεση, είτε συμφωνεί η Χαμάς με αυτό είτε όχι.
Επομένως, δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να το αντιμετωπίσουμε με την απαραίτητη σοφία και σταθερότητα για να επιτύχουμε τις προσδοκίες του παλαιστινιακού λαού.
Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.
