Κείμενο του Tariq Ali που δημοσιεύτηκε στο Sidecar του Νew Left Review στις 3 Μαΐου
Η Ινδία και το Πακιστάν προετοιμάζονται για πόλεμο. Το casus belli είναι, για άλλη μια φορά, το κατεχόμενο Κασμίρ. Ο έλεγχος αυτής της αμφισβητούμενης περιοχής αποτελεί από το 1947 το κύριο εμπόδιο για την ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών. Στις 21 Απριλίου, μια ομάδα μαχητών από το Κασμίρ στόχευσε και σκότωσε 26 τουρίστες που απολάμβαναν την ομορφιά των ανθισμένων λιβαδιών, των κρυστάλλινων νεροσυρμών και των χιονισμένων βουνών του Παχαλγκάμ. Η ευθύνη για την επίθεση αναλήφθηκε και στη συνέχεια αποκηρύχθηκε γρήγορα από μια ελάχιστα γνωστή οργάνωση που ονομάζεται «Μέτωπο Αντίστασης». Αυτή ήταν μια ιδιαίτερη προσβολή για τον Ναρέντρα Μόντι (στο ιστορικό του οποίου περιλαμβάνεται ότι ηγήθηκε, ως πρωθυπουργός, του σφαγιασμού περίπου 2.000 αμάχων στη σφαγή του Γκουτζαράτ το 2002 και ότι έχει επί μακρόν υπάρξει υπερασπιστής των αντιμουσουλμανικών πογκρόμ). Ένας ακροδεξιός Ινδουιστής εθνικιστής, που τώρα βρίσκεται στην τρίτη θητεία του ως πρωθυπουργός της Ινδίας, ο Μόντι είχε προηγουμένως δηλώσει πως πλέον δεν υπήρχε σοβαρό πρόβλημα στο Κασμίρ. Η τελική του λύση -η ανάκληση του αυτόνομου καθεστώτος του Κασμίρ το 2019- είχε πετύχει.
Τίποτα δεν δικαιολογεί τη σφαγή των παραθεριστών στο Παχαλγκάμ, και ελάχιστοι Μουσουλμάνοι από το Κασμίρ ή την Ινδία θα υποστήριζαν τέτοιου είδους ενέργειες. Ωστόσο, το ιστορικό πλαίσιο είναι απαραίτητο για να κατανοήσουμε τη συνολική κατάσταση στην επαρχία. Μέχρι και το Ισραήλ έχει μια Ha’aretz. Η Ινδία όχι. Το Κασμίρ παραμένει ένα θέμα που γίνεται να αγγιχτεί. Σε αυτή την πλειοψηφικά μουσουλμανική επαρχία δεν έχει επιτραπεί ποτέ να καθορίσει τη μοίρα της, όπως υποσχέθηκαν οι ηγέτες του Κογκρέσου κατά την εποχή της Ανεξαρτησίας. Αντ’ αυτού, διαμελίστηκε μεταξύ των νέων δημοκρατιών της Ινδίας και του Πακιστάν μετά από έναν σύντομο πόλεμο στον οποίο ο Βρετανός διοικητής του, αρνήθηκε να συμφωνήσει στη χρήση του Πακιστανικού Στρατού, αφήνοντας μια ανοργάνωτη δύναμη να αντιμετωπίσει τα τακτικά στρατεύματα της Ινδίας. Ο γνωστός ειρηνιστής, Μαχάτμα Γκάντι, ευλόγησε την ινδική εισβολή. Τα άρθρα 370 και 35Α του Ινδικού Συντάγματος υποτίθεται ότι θα διασφάλιζαν το ειδικό καθεστώς του Κασμίρ, απαγορεύοντας στους μη Κασμιριανούς να αγοράζουν ακίνητα και να εγκαθίστανται εκεί. Αυτό συνοδεύτηκε από τη βάναυση καταστολή οποιασδήποτε εκδήλωσης δυσαρέσκειας, μετατρέποντας το Κασμίρ σε αστυνομικό κράτος, σε κάθε σημείο του οποίου υπάρχει ανά πάσα στιγμή κοντά μια στρατιωτική μονάδα. Οι δολοφονίες και οι βιασμοί ήταν συνηθισμένοι. Είχαν ανακαλυφθεί ομαδικοί τάφοι.
Θαρραλέοι Ινδοί πολίτες (η Αρουντάτι Ρόι, ο Πάνκατζ Μίσρα και άλλοι) αποκάλυψαν χωρίς καλλωπισμούς αυτά τα εγκλήματα. Η Αντζάνα Τσατερτζί ανέφερε πολλά παραδείγματα που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της επιτόπιας έρευνάς της το 2006-2011:
Πολλοί έχουν αναγκαστεί να γίνουν μάρτυρες του βιασμού γυναικών και κοριτσιών μελών της οικογένειάς τους. Μια μητέρα, η οποία φέρεται να είχε διαταχθεί να παρακολουθήσει τον βιασμό της κόρης της από στρατιωτικό προσωπικό, ζήτησε την απελευθέρωση του παιδιού της. Αυτοί αρνήθηκαν. Στη συνέχεια, παρακάλεσε ότι δεν μπορούσε να παρακολουθήσει και ζήτησε να την στείλουν έξω από το δωμάτιο ή να την σκοτώσουν. Ο στρατιώτης έβαλε ένα όπλο στο μέτωπό της, δηλώνοντας ότι θα εκπλήρωνε την επιθυμία της, και την πυροβόλησε θανάσιμα πριν προχωρήσουν στον βιασμό της κόρης της.
Αυτό δεν θα ήταν παράνομο. Ο Νόμος του 1958 περί Ειδικών Εξουσιών των Ενόπλων Δυνάμεων παρέχει ατιμωρησία στους ένστολους υπερασπιστές του Κεντρικού Κράτους σε «ταραγμένες περιοχές», κάτι που επικυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας.
Η στρατηγική του Μόντι το 2019 ήταν να κατακλύσει το Κασμίρ με ινδικά στρατεύματα, επιβάλλοντας lockdown, συλλαμβάνοντας τοπικούς ηγέτες και δημοσιογράφους και ενσταλάσσοντας αρκετό τρόμο στον πληθυσμό ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν διαμαρτυρίες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ενστάσεις από τις δυτικές δυνάμεις. Ο στόχος ήταν να μετατραπεί η Κοιλάδα σε κέντρο γαλακτοκομικών προϊόντων για ολόκληρη τη χώρα. Η καταστολή φαινόταν να έχει λειτουργήσει. Μέχρι τώρα.
*
Η ινδική κυβέρνηση είναι πεπεισμένη ότι οι δολοφονίες ενορχηστρώθηκαν από τον πακιστανικό στρατό. Μέχρι στιγμής δεν έχουν παρασχεθεί αποδείξεις, αλλά ο ισχυρισμός είναι πιο εύλογος από την πακιστανική απάντηση ότι επρόκειτο για “false flag” επιχείρηση. Για να αυξήσει τη σύγχυση, στις 24 Απριλίου, ο υπουργός Άμυνας του Πακιστάν, Καγουάτζα Ασίφ, επιβεβαίωσε στην βρετανική τηλεόραση ότι το Πακιστάν είχε μακρά ιστορία εκπαίδευσης και χρηματοδότησης τέτοιων τρομοκρατικών οργανώσεων, λέγοντας «Κάνουμε αυτή τη βρώμικη δουλειά για τις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και περίπου τρεις δεκαετίες». Λίγες μέρες αργότερα, ο Ασίφ προέβλεψε επίσης μια ινδική «εξόρμηση» στο Πακιστάν, μόνο και μόνο για να ανακαλέσει αργότερα το σχόλιο.
Ινδοί πολιτικοί όλων των αποχρώσεων ζητούν πόλεμο. Ο Σάσι Ταρούρ, βουλευτής του Κογκρέσου και πρώην ανώτερος αξιωματούχος του ΟΗΕ, δήλωσε: «Ναι, θα χυθεί αίμα, αλλά περισσότερο δικό τους παρά δικό μας». Το λαϊκή αίσθημα θέλει έναν σύντομο, οξύ πόλεμο εκδίκησης. Η γενοκτονία του Ισραήλ στη Γάζα έχει αναφερθεί με ενθουσιασμό, αλλά ένα άλλο μοντέλο είναι περισσότερο πιθανό. Μετά τον βομβαρδισμό της ιρανικής πρεσβείας στη Δαμασκό από το Ισραήλ τον Απρίλιο του 2024, η CIA έσπευσε να οργανώσει μια προσεκτικά ελεγχόμενη απάντηση από το Ιράν, με τις αμερικανικές, γαλλικές, βρετανικές και ιορδανικές αεράμυνες στην περιοχή έτοιμες να καταρρίψουν τα εισερχόμενα ιρανικά drones και πυραύλους.
Ο Ινδικός Στρατός και η Πολεμική Αεροπορία ασχολούνται επί του παρόντος με τον σχεδιασμό μιας επίθεσης, αλλά μπορεί να είναι ιρανικής μορφής. Οι απόστρατοι στρατηγοί καυχιούνται για τα αποθέματα drones της Ινδίας. Το πιο ακραίο μέτρο που συζητείται είναι η κατοχή του τμήματος του Κασμίρ που ελέγχεται από το Πακιστάν και η ένωσή του με το Κασμίρ που κατέχεται από την Ινδία. Οι απειλές για διακοπή της παροχής νερού στο Πακιστάν είναι καθαρή αλαζονεία και η απάντηση του Μπιλαουάλ Μπούτο –«Αν το νερό δεν ρέει, θα το κάνει το αίμα σας»– ήταν ανώριμη και ανόητη, ακόμη και για έναν πρώην υπουργό Εξωτερικών του Πακιστάν.
Ο ινδικός τύπος ισχυρίστηκε ότι μια εμπρηστική ομιλία του Αρχηγού του Στρατού του Πακιστάν, Στρατηγού Ασίμ Μουνίρ, προς εκπροσώπους της πακιστανικής διασποράς στις 17 Απριλίου, έδωσε το σήμα για το Παχαλγκάμ. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένου ενός πρώην ταγματάρχη του πακιστανικού στρατού, του Αντίλ Ράτζα, ισχυρίζονται ότι η επίθεση ήταν μια προσωπική πρωτοβουλία του Μουνίρ για να ενισχύσει τη δική του θέση και να ανοίξει το δρόμο για μια νέα στρατιωτική δικτατορία. Σε αυτό υποτίθεται ότι διαφώνησε η διυπηρεσιακή διεύθυνση πληροφοριών του Πακιστάν (ISI). Διαχείριση της ζημιάς ή αλήθεια; Δύσκολο να πούμε, αν και η αποκρουστική ομιλία του Μουνίρ παρέχει κάποιες ενδείξεις.
Η ομιλία είχε σαφώς σχεδιαστεί για να καταστήσει σαφές στους πλούσιους Πακιστανούς του εξωτερικού ότι ο Στρατός κυβερνά τη χώρα. Κάποιοι στο ακροατήριο πρέπει να είχαν προσληφθεί για να χειροκροτήσουν όρθιοι τα πρωτοφανώς αχρεία, άξεστα και αδαή λεγόμενα του Αρχηγού του Στρατού. Δεν θυμάμαι ούτε έναν στρατιωτικό δικτάτορα της χώρας να μίλησε ποτέ με τέτοιο τρόπο. Ο εκπαιδευμένος στο Sandhurst Στρατηγός Αγιούμπ Χαν ήταν άχρωμος και κοσμικός. Ο Στρατηγός Γιαχία Χαν ήταν ιδιαιτέρως διασκεδαστικός όταν ήταν μεθυσμένος και απέφευγε τις δημόσιες εμφανίσεις. Ο Στρατηγός Ζία-Ουλ-Χακ ήταν ένας θρήσκος σαδιστής, αλλά απεγνωσμένος για μια συμφωνία με την Ινδία. Το να αποδοκιμάζει τους Ινδουιστές δεν ήταν στο στυλ του. Ο Στρατηγός Μουσάραφ ήταν ουσιαστικά κοσμικός, σχετικά καλλιεργημένος και πολύ πρόθυμος για μια προσέγγιση με την Ινδία.
Η προσπάθεια του Στρατηγού Μουνίρ να παρουσιαστεί ως μια ένστολη πακιστανική εκδοχή του Μόντι ήταν μια παταγώδης αποτυχία. Διατύπωσε τρεις ισχυρισμούς, και οι τρεις αηδιαστικά εθνικιστικά ψέματα. Πρώτον, ότι οι Ινδουιστές υπήρξαν πάντα ο εχθρός και ότι οι Μουσουλμάνοι δεν μπορούσαν ποτέ να ζήσουν μαζί τους. Πρόκειται για αντιστροφή του ισχυρισμού του Μόντι ότι όλοι οι Ινδοί Μουσουλμάνοι αλλαξοπίστησαν από τον Ινδουισμό και πρέπει να επιστρέψουν στην παλιά τους πίστη. Κάποιος θα έπρεπε να είχε διδάξει τον Στρατηγό: Οι Μουσουλμάνοι συνυπήρχαν με Ινδουιστές και αργότερα με Σιχ για σχεδόν δώδεκα αιώνες πριν το 1947. Η περίοδος των Μουγκάλ (που μισήθηκε τόσο από τον Μόντι όσο και από τους Ισλαμιστές φονταμενταλιστές) οδήγησε σε ενιαίους στρατούς με Ινδουιστές και Μουσουλμάνους στρατηγούς και στρατιώτες που υπερασπίζονταν τη δημιουργημένη από Μουσουλμάνους αυτοκρατορία.
Το Ισλάμ εξαπλώθηκε τόσο γρήγορα που πολλές προϊσλαμικές παραδόσεις και τελετουργίες στη Δυτική Αφρική, την Ευρώπη, την Ινδία, την Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία ενσωματώθηκαν στη νέα θρησκεία. Η αποκλειστικά ουαχαμπιτική εκδοχή της ιστορίας που διδάσκεται σήμερα στο Πακιστάν είναι στενή και ψευδής. Υπήρξαν πολλές περιπτώσεις κοινής λατρείας αγίων μεταξύ Ινδουιστών και Μουσουλμάνων σε μέρη της προ-βρετανικής Ινδίας και ακόμη και αργότερα. Αυτή η ανόητη εκδοχή της ισλαμικής ιστορίας κάνει μια τεράστια ζημιά στους Πακιστανούς στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Είναι μια αιτία της αδυναμίας τόσων πολλών νέων Μουσουλμάνων να καταπολεμήσουν την ισλαμοφοβία.
Ο Μουνίρ αναφέρθηκε στο Κασμίρ ως εξής: «Θα είναι η σφαγίτιδα φλέβα μας, δεν θα το ξεχάσουμε, δεν θα αφήσουμε τους αδελφούς μας από το Κασμίρ στον ιστορικό τους αγώνα». Στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία των Κασμιριανών ζει υπό ινδική κυριαρχία από τον Αύγουστο του 1947. Το ελεγχόμενο από το Πακιστάν Κασμίρ δεν ταιριάζει στην ανατομική παρομοίωση του Στρατηγού. Θα μπορούσε πιο εύστοχα να παρομοιαστεί με έναν περισσευούμενο πόρο στο συκώτι του Στρατηγού Γιαχία.
Η τρίτη, υπερ-συναισθηματική αναφορά αφορούσε το απαραβίαστο της «θεωρίας των δύο εθνών» που αποτέλεσε τη βάση της ιδεολογικής χάρτας του Πακιστάν. Αλλά αυτή παραβιάστηκε από τον Πακιστανικό Στρατό το 1970, όταν αρνήθηκε να αναγνωρίσει το γεγονός ότι οι Βεγγαλέζοι του Ανατολικού Πακιστάν είχαν κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία στις εκλογές εκείνου του έτους. Ήταν η άρνηση του Στρατηγού Γιαχία να αποδεχτεί το αποτέλεσμα που οδήγησε σε τεράστιες σφαγές Βεγγαλέζων Μουσουλμάνων από τους λεγόμενους αδελφούς τους από το Δυτικό Πακιστάν, ακολουθούμενες από εμφύλιο πόλεμο και ινδική παρέμβαση. Αυτό ήταν το τέλος της θεωρίας των δύο εθνών. Σε αντίθεση με όσα είπε ο Στρατηγός στο ακροατήριό του, αντί να σώσει το Πακιστάν, η Ανώτατη Διοίκηση του Στρατού το έφερε κοντά στην πολιτική και οικονομική καταστροφή. Μια λίστα με τους Αρχηγούς του Στρατού που αποσύρθηκαν ως δισεκατομμυριούχοι θα έπρεπε να είχε τεθεί στη διάθεση των συγκεντρωμένων ομογενών.
*
Ας δεχτούμε, χάριν συζητήσεως, ότι η επιχείρηση στο Παχαλγκάμ ήταν μια πακιστανική επιχείρηση. Γιατί τώρα; Πακιστανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η Ινδία βρίσκεται πίσω από τον Απελευθερωτικό Στρατό του Μπαλουχιστάν (BLA), μια εθνικιστική αντάρτικη οργάνωση που θέλει η νοτιοδυτική επαρχία να αποσχιστεί από το Πακιστάν. Η πλέον τολμηρή από τις πρόσφατες ενέργειες του BLA ήταν στις 13 Μαρτίου, όταν εκτροχίασαν ένα τρένο στην ερημιά της ορεινής διάβασης του Μπολάν και πήραν ομήρους τους άμαχους επιβάτες. Μονάδες του BLA έχουν επιτεθεί σε στρατόπεδα και σιδηροδρομικούς σταθμούς αρκετά συχνά. Η τελευταία θηριωδία ήταν πολύ καλά προετοιμασμένη. Το Πακιστάν είναι βέβαιο -και πολλοί παρατηρητές συμφωνούν- ότι η Ινδία εξοπλίζει και χρηματοδοτεί τον BLA. Οι εικασίες για κινεζική ναυτική δραστηριότητα στο λιμάνι του Γκουαντάρ υποδηλώνουν σε πολλούς ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προστεθούν στη λίστα των χρηματοδοτών του BLA. Δεκάδες Κινέζοι εργάτες έχουν σκοτωθεί από Μπαλούχους εθνικιστές.
Είναι μια σύνθετη εικόνα και το Πακιστάν δεν είναι καθόλου άμοιρο ευθυνών στη δημιουργία αυτού του θανατηφόρου μείγματος, αλλά όπως ανακάλυψαν οι Κούρδοι εθνικιστές, δεν υπάρχει πραγματική ανεξαρτησία στον σημερινό κόσμο. Οι Κούρδοι έχουν συμμαχήσει με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ στο Ιράκ και τη Συρία. Το BLA αντιμετωπίζει παρόμοιες επιλογές. Η εκδίωξη της Κίνας από το Γκουαντάρ δεν μπορεί να είναι ο μοναδικός στόχος. Οι παλιοί προοδευτικοί εθνικισμοί αποαποικιοποίησης έχουν πεθάνει προ πολλού. Η επιλογή για τους Μπαλούχους είναι το Πακιστάν ή η Ινδία, συν οι αντίστοιχοι σύμμαχοί τους. Όπως και στις κουρδικές περιοχές, οι διορισμένοι ηγέτες θα πλουτίσουν ενώ οι απλοί άνθρωποι υποφέρουν. Το Μπαλουχιστάν είναι απίθανο να είναι αλλιώς, και τα ορυκτά και τους άλλους υπόγειους πόρους του θα εκμεταλλευτούν πολυεθνικοί γίγαντες. Δείτε το Ιράκ.
Ήταν το Παχαλγκάμ μια ανταπόδοση για την επίθεση στη διάβαση Μπολάν ένα μήνα πριν; Είναι πιθανό. Θα λύσει ο πόλεμος κάτι, ακόμα κι αν η Ινδία καταφέρει να προσθέσει μια μικρή λωρίδα στο Κασμίρ που κατέχει; Αμφιβάλλω. Παρασκηνιακά, η Ινδία έχει προσφέρει στο Πακιστάν μια συμφωνία στην εξής γραμμή: «Ας συμφωνήσουμε στο status quo και ας αποδεχτούμε τη (συνοριακή) Γραμμή Ελέγχου ως μόνιμη. Έπειτα μια συνθήκη ειρήνης, ανοιχτό εμπόριο, άρση όλων των περιορισμών στο πακιστανικό κρίκετ και ταξίδια χωρίς βίζα». Μου λένε ότι ο πακιστανικός στρατός μπήκε στον πειρασμό αλλά διχάστηκε. Η φράξια «Το Κασμίρ είναι η σφαγίτιδα φλέβα μας» κέρδισε.
Για τους περισσότερους κατοίκους του Κασμίρ, η καλύτερη λύση θα ήταν ένα ενιαίο αυτόνομο κράτος με τις ανάγκες ασφαλείας του εγγυημένες από το Πακιστάν και την Ινδία και η επανεισαγωγή των άρθρων 370 και 35Α στο Σύνταγμα της Ινδίας. Πολύ καλό για να γίνει πραγματικότητα; Ίσως. Αλλά οι εναλλακτικές λύσεις είναι ανέφικτες ή χειρότερες.
Κατά τη διάρκεια του τελευταίου γύρου διαμαρτυριών κατά της αυταρχικής διακυβέρνησης του Μόντι στην Ινδία -όπως μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας του Ζία το 1988- φοιτητές και άλλοι, Ινδουιστές, Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί και Σιχ, συγκεντρώθηκαν και στις δύο πλευρές των συνόρων για να απαγγείλουν ένα ποίημα του Φέιζ Αχμάντ Φέιζ, το οποίο οι άνθρωποι του Μόντι κατήγγειλαν ως «αντι-Ινδουιστικό»:
Θα δούμε,
σίγουρα θα δούμε
την ημέρα που έχει υποσχεθεί
σκαλισμένη σε πέτρα στην αρχή του χρόνου.
Θα γίνουμε μάρτυρες της ημέρας
που το πανίσχυρο βουνό της καταπίεσης και της σκληρότητας
θα φυσηχτεί μακριά σαν το βαμβάκι,
που κάτω από τα πόδια μας, των καταπιεσμένων,
η γη θα κινηθεί, θα πάλλεται, θα τρέμει,
που πάνω απ’ τα κεφάλια αυτών που κυβερνούν
θα λάμψουν και θα βρυχηθούν βροντές και αστραπές.
Και μόνο το όνομα θα μείνει του Θεού
που είναι παντού γύρω μας και από εμάς κρυμμένος,
που είναι συνάμα το θέαμα και το κοινό.
Και το σύνθημα θα υψωθεί, «Εγώ είμαι η αλήθεια»
κι αυτό σημαίνει εγώ κι αυτό σημαίνει εσύ.
Και ο λαός του Θεού επιτέλους θα κυβερνήσει
κι αυτό σημαίνει εγώ, κι αυτό σημαίνει εσύ.
Σίγουρα θα δούμε την ημέρα εκείνη.
Πηγή: kosmodromio.gr
Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.
