Ο νέος Ολοκληρωτισμός: Το Λόμπυ παραποιεί τον Σαίξπηρ!

Ηταν ο Σέξπιρ αντισημίτης;

Του Θωμά Τσαλαπάτη
23 Δεκεμβρίου 2017

Πρόσφατα, η Οπερα του Σίδνεϊ φιλοξένησε την παραγωγή του «Εμπόρου της Βενετίας» από τον θίασο Bell Shakespeare, έναν από τους ταχύτερα ανελισσόμενους θεατρικούς οργανισμούς της Αυστραλίας.

Το έργο φτάνει στο τέλος του. Το σχέδιο του Σάιλοκ, να πάρει μία λίβρα ανθρώπινο κρέας από το σώμα του οφειλέτη του ως πληρωμή για το δάνειο που δεν κατάφερε να ξεπληρώσει, έχει αποτύχει.

Ο Σάιλοκ ατιμασμένος από τους εχθρούς του-ήρωες της ιστορίας μας αναγκάζεται να γίνει χριστιανός και να γράψει όλη του την περιουσία στην κόρη του Τζέσικα που τον έχει προδώσει.

Το πρόβλημά μας ξεκινάει ακριβώς σ’ αυτό το σημείο. Στην τελική σκηνή η Τζέσικα ξεσπάει σε κλάματα και αναρωτιέται μεγαλόφωνα: «Τι έχω κάνει;».

Ολοι την κοιτούν σχεδόν με ενοχές, ο άντρας της γονατίζει τρυφερά και σκίζει το συμβόλαιο που της έδινε την περιουσία του πατέρα της, ένα φως καλύπτει τη σκηνή, μία από τις πρωταγωνίστριες αναφωνεί «μια νέα μέρα ξημερώνει», η εποχή της ανεκτικότητας ανατέλλει, το τέλος της μισαλλοδοξίας ξεκινά.

Ολα καλά, αλλά το πρόβλημα είναι πως το τέλος του έργου είναι τελείως διαφορετικό. Ο Σάιλοκ παραμένει τιμωρημένος, ενώ τα ζευγάρια του έργου χαίρονται τον έρωτά τους χωρίς ενοχές και συναισθηματισμούς.

Το τέλος της αυστραλιανής εκδοχής του «Εμπόρου της Βενετίας» είναι σαφώς ευθυγραμμισμένο με τις ηθικές επιταγές του παρόντος μας.

Ταυτόχρονα, όμως, η ανάγκη που ένιωσε ο θίασος, ώστε να αλλάξει το τέλος του έργου, βγάζει στο προσκήνιο μια σειρά από ερωτήματα για το πώς αντιμετωπίζουμε το παρελθόν, την τέχνη και μια δύσκολη σκοτεινή κληρονομιά.

Διαβάστε τη συνέχεια στο www.efsyn.gr

«Λογοκρίνετε τον αντισημίτη Σέξπιρ»

Της Βένας Γεωργακοπούλου
26 Φεβρουαρίου 2015

O Μαρκ Ράιλανς είναι αυτή τη στιγμή ο πιο hot ηθοποιός της Αγγλίας -πρωταγωνιστεί στο τηλεοπτικό «Wolf Hall»-, ενώ φυσικά έχει πίσω του σεξπιρικό πρωταθλητισμό στο σανίδι με βραβεία «Τόνι» και «Ολίβιε», καθώς και δέκα χρόνια στο τιμόνι του θεάτρου Globe.

Eτσι, όταν τάχθηκε δημοσίως υπέρ της λογοκρισίας των «αντισημιτικών» στίχων του Βάρδου, ήταν φυσικό να προκαλέσει ζωηρή συζήτηση.

Το έκανε στη διάρκεια παρουσίασης ενός folio του Σέξπιρ, που ανακαλύφθηκε πρόσφατα (τον Νοέμβριο του 2014), ξεχασμένο σε δημόσια βιβλιοθήκη της Νότιας Γαλλίας, και θα εκτεθεί για δυο μήνες στο λονδρέζικο Globe.

Ο ηθοποιός παραδέχτηκε ότι νιώθει πότε-πότε την τάση να «κόψει» τα έργα του Σέξπιρ.

Οχι «τα αισχρά αστεία» του, αφού ο μεγάλος συγγραφέας «είναι αισχρότερος από όσο νομίζει το κοινό», αλλά «όταν λέει κάτι το αντισημιτικό».

«Πρέπει να πάρω μια απόφαση, το κρατάω ή όχι; Υπάρχουν αρκετά άτυχη αντισημιτικά λόγια χαρακτήρων του», είπε ο Ράιλανς. «Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο Σέξπιρ συμφωνεί αναγκαστικά μαζί τους, αλλά μετά το Ολοκαύτωμα ακούγονται πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι στην εποχή που γράφτηκαν τα έργα».

Υπερασπίστηκε, μάλιστα, την «ασεβή» στάση του απέναντι στον Σέξπιρ, λέγοντας ότι τέτοιου είδους «περικοπές» γίνονταν από τους ηθοποιούς πάντοτε. Ακόμα και την εποχή του Βάρδου.

«Μιλώντας με λόγιους έμαθα ότι και παλιά τα έργα του Σέξπιρ κόβονταν από τον θίασο όχι μόνον επειδή ήταν πολύ μεγάλα και βαρετά, αλλά και για να μη νιώσει το κοινό προσβεβλημένο. Πήγαιναν, ας πούμε, να παίξουν σε μια πουριτανική προτεσταντική πόλη της Βόρειας Αγγλίας. Δεν ήθελαν να τους πάρουν στο κυνήγι. Οι ηθοποιοί πάντα προσάρμοζαν τις λέξεις για να τα βρίσκουν με όποιον είχε την εξουσία», κατέληξε ο Μαρκ Ράιλανς.

Διαβάστε τη συνέχεια στο www.efsyn.gr

Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις  θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.