Του Καθηγητή Δημήτρη Σκαρπαλέζου
Οι εθνοτικού τύπου συγκρούσεις που ακολούθησαν την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, μασκαρεμένες ως “εθνικές”, χρησιμοποιήθηκαν και χειραγωγήθηκαν από τον Ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ για να ισχυροποιήσει τις θέσεις του γύρω από τα ρωσικά σύνορα δίχως κανένα ενδιαφέρον για τις ζωές, τα πολιτιστικά και θρησκευτικά δικαιώματα των πληθυσμών που οδηγούνταν σε αντιπαράθεση και σύγκρουση μ αλλά με μόνο στόχο τα γεωπολιτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα που θα μπορούσε να αποκτήσει με αυτές τις συγκρούσεις.
Αυτό συνέβη στην Αρμενία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ κατά την διάλυση της σοβιετικής ένωσης και στην Ουκρανία, στο Ντονμπάς με την “εθνοτική” (και όχι εθνική) σύγκρουση μετά το πραξικόπημα του Μαϊντάν το 2014.
Ο ιμπεριαλισμός φαίνεται να προτιμάει παντού κράτη με “εθνοτική ταυτοτική” ιδεολογία και όχι κράτη με εθνική και πατριωτική συνείδηση.
Ενώ στην Σοβιετική Ένωση οι μειονότητες και οι περιοχές που κατοικούσαν είχαν ένα ολόκληρο πλέγμα νόμων και δομών που τις προστάτευαν, τα καινούργια κράτη που απέκτησαν μια μόνο εθνοτικη ιδεολογία γύρω από την σημαντικότερη εθνότητα του κράτους, οδηγόντουσαν σε εθνοτικη καταπίεση και σύγκρουση
Στο Ναγκορνο Καραμπάχ, μια αυτόνομη επαρχία του Αζερμπαϊτζάν στο εσωτερικό της χώρας, με πολλών αιώνων αρμενική πλειοψηφία, η εθνοτικη “κεμαλικου μονοεθνοτικου τύπου ιδεολογία” της ηγεσίας του Αζερμπαϊτζάν έβαζε σε κίνδυνο την αρμενική παρουσία στην περιοχή και τελείως δικαιολογημένα η Αρμενία επενέβη για να προστατεύσει την “αυτόνομη αυτή αρμενική περιοχή.
Στον Πόλεμο όμως αυτό κατέλαβε σημαντικά εδάφη στην περιοχή μεταξύ Αρμένιος και Ναγκορνο Καραμπάχ, δίχως να δείξει με την σειρά της, σεβασμό για τους ντόπιους πληθυσμούς κυρίως εθνότητας Αζέρων, γενικά αντιμετωπίζοντας τον ντόπιο πληθυσμό σαν να ξαναπαιζόταν η σύγκρουση Οθωμανών και Αρμενίων που οδήγησε σε μια από τις φρικτότερες γενοκτονίες του εικοστού αιώνα
Όπως και στην Ουκρανία μόνο μια συμφωνία του είδους “Μινσκ 2” θα μπορούσε να προστατέψει και τους πληθυσμούς και την εδαφική ακεραιότητα των κρατών (αν βέβαια τα κράτη οδηγούνταν στο να την εφαρμόσουν πραγματικά)
Μια τέτοιου είδους συμφωνία θα μπορούσε να περιέχει τις κάτωθι προβλέψεις
– Και τα δύο κράτη συμφωνούν στην από κοινού προστασία του αρμενικού πληθυσμού της περιοχής και αποδέχονται την αυτονομία της εντός των συνόρων του Αζερμπαϊτζάν με δικαιώματα αντίστοιχα με αυτά που έχει η Καταλωνία στην Ισπανία , η Σκωτία στην Μεγάλη Βρετανία και η επαρχία του Κεμπέκ στον Καναδά
– για ελάχιστη προστασία η αυτόνομη περιοχή θα είχε και μια μικρή εθνική φρουρά για προστασία της περιοχής απο εθνικιστικές η εγκληματικές ομάδες.
– Οι πολίτες της περιοχής θα έχουν δικαίωμα σε διπλή υπηκοότητα και θα έχουν απόλυτη προστασία στην γλώσσα τους, στην θρησκεία τους, στον πολιτισμό τους και θα έχουν και αυτοί όπως όλοι οι πολίτες του Αζερμπαϊτζάν δικαίωμα (ανάλογα με τον πληθυσμό της περιοχής) στα κέρδη της εξορυκτικής βιομηχανίας της χώρας.
– Ο διάδρομος επικοινωνίας θα προστατεύεται συνταγματικά και δεν θα μπορεί για προπαγανδιστικούς λόγους κάποια κυβέρνηση να τον βάλει σε κίνδυνο
– Η Αρμενία θα έχει προξενική παρουσία στην αυτόνομη περιοχή για προστασία της περιοχής και των πολιτών με διπλή υπηκοότητα.
– Αντίστοιχα η Αρμενία θα εγγυάται την ελεύθερη επικοινωνία του Αζερμπαϊτζάν με την απομακρυσμένη επαρχία του Ναχιτσεβάν σε καθορισμένες διαδρομές.
– Και οι δύο διάδρομοι θα φυλάσσονται ώστε να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν για λαθρεμπόριο η μεταφορά όπλων και άλλων εγκληματικών δράσεων.
Η εφαρμογή μιας τέτοιας συμφωνίας θα μπορεί να βοηθήσει τους μεν Αρμενίους να καταλάβουν ότι οι Αζέροι δεν είναι Οθωμανοί Τούρκοι της αρχής του Εικοστού αιώνα και οι Αζέροι ότι οι Αρμένιοι δεν είναι εχθροί που εποφθαλμιούν τις παραγωγικές πηγές της χώρας τους και την ενότητα της.
Κράτη όπως η Ρωσία, η Ινδία και το Ιράν θα μπορούσαν να είναι εγγυητές μιας τέτοιας συμφωνίας που θα ήταν επικυρωμένη και με ψήφισμα και με παρουσία δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών.
Με καλή θέληση συμφωνίες μπορεί να βρεθούν αν οι λαοί λάβουν υπόψιν τους ότι ο πόλεμος είναι στις περισσότερες περιπτώσεις οι χειρότερη “λύση” και για τις δύο πλευρές
Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.
