Η επικίνδυνη ένταση στο Αιγαίο

του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Η Ρωσία είναι μια πολύ ισχυρή χώρα, πολύ ισχυρότερη της Τουρκίας. ‘Όταν η ‘Άγκυρα κατέρριψε το ρωσικό αεροσκάφος προ μηνών, η Ρωσία δεν απήντησε καταρρίπτοντας τουρκικό αεροσκάφος.

Είναι άραγε “κότα” ο Πούτιν; Προφανώς όχι. Δεν κατέρριψε κανένα τουρκικό αεροσκάφος, αν και προφανώς μπορούσε. Επέφερε όμως πολύ σοβαρά, ίσως συντριπτικά πολλαπλά πλήγματα στον Ερντογάν.

Οι συμμετρικές απαντήσεις δεν είναι συνήθως οι πιο έξυπνες. Αν η Αθήνα χρειάζεται να απαντήσει στις διαρκείς τουρκικές προκλήσεις πάνω από το Αιγαίο, μπορεί να το κάνει με πάρα πολλούς τρόπους, πολύ ασφαλέστερους για την Ελλάδα και πιο οδυνηρούς για την Τουρκία, από μια ευθεία στρατιωτική απάντηση εκεί που περιμένει η ‘Άγκυρα και όποιες διεθνείς δυνάμεις, για πολύ γενικότερους και πολύ σοβαρότερους λόγους, επιδιώκουν ίσως ένα θερμό επεισόδιο τώρα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο στο μέτρο που, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, οι παραβιάσεις της ελληνικής κυριαρχίας δεν συνοδεύονται από άλλες ενδείξεις προετοιμασίας μείζονος επιθετικής επιχείρησης εναντίον ελληνικού εδάφους.

Η σημερινή συγκυρία προσφέρει εξάλλου ένα σχεδόν “ατομικό όπλο” στην Ελλάδα για να αποτρέψει περαιτέρω τουρκικές προκλήσεις, χωρίς να πάει σε θερμή σύγκρουση με την Τουρκία η οποία, στην παρούσα πολύπλευρη απειλή για την ίδια την υπόσταση της χώρας, θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες, εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες.

Το καθεστώς Ερντογάν αντιμετωπίζει την αναζωπύρωση της σύγκρουσης με τους Κούρδους στο έδαφός του, που απειλεί την ίδια τη σταθερότητα του τουρκικού κράτους και της κυβέρνησης, ενώ λέγεται ότι διάφορες διεθνείς δυνάμεις υποστηρίζουν πλέον και με όπλα τους Κούρδους αυτονομιστές.

Υπό αυτές τις συνθήκες, ο κ. Πρωθυπουργός χρειάζεται να πάρει τηλέφωνο τον κ. Ερντογάν και να του εξηγήσει πειστικά δύο πράγματα. Πρώτον, ότι ένα θερμό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας θα βλάψει και τις δύο χώρες. Δεύτερο, ότι η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να απαντήσει εκεί ακριβώς που πονάει την Τουρκία. Και να το κάνει αν χρειαστεί.

Το δεύτερο που θα έπρεπε να κάνει θα ήταν να ειδοποιήσει άμεσα, προληπτικά τις πρωτεύουσες όσων δυνάμεων τυχόν εμπλέκονται στα παρασκήνια της εξελισσόμενης έντασης ότι θα βλάψουν τα συμφέροντά τους.

Να κλείσουμε (προς το παρόν) υπενθυμίζοντας ότι, από την αρχή της μνημονιακής λαίλαπας, έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη δυνάμεων που θα ήθελαν ενδεχομένως μια ελληνοτουρκική σύγκρουση. Μια ελληνοτουρκική διένεξη μπορεί να συνδέεται με πολύ ευρύτερα σχέδια, όπως είναι αυτό της διάλυσης της ΕΕ – και του τι θα τη διαδεχθεί- ή της ανακοπής του ρωσικού παράγοντα. (Γιατί αίφνης ένα ινστιτούτο όπως το αμερικανικό Heritage χαρακτηρίζει πολύ επιθυμητή την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη;) Χώρια τους νεοσυντηρητικούς που έχουν κάθε λόγο να δημιουργήσουν χάος στην περιοχή για να τορπιλίσουν την αμερικανο-ρωσική συνεννόηση (παρ’ ολίγον να ξεσπάσει ήδη πόλεμος Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν).