ΕΕ και διεθνείς πιστωτές κατέστρεψαν στο σύστημα υγείας
Του Dean Andromidas*
Μετάφραση από τα αγγλικά από τη Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη
2 Φεβρουαρίου — Η δεκαετία βίαιης λιτότητας που επιβλήθηκε στην Ελλάδα από τους διεθνείς πιστωτές της οδήγησε στη χειρότερη μαζική δολοφονία μετά από την κατοχή της χώρας από τις Δυνάμεις του Άξονα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας αποκαλύπτουν ότι από το 2010, που η Ελλάδα τέθηκε υπό ένα βάναυσο καθεστώς λιτότητας, ως το 2020, ο αριθμός των θανάτων αυξήθηκε πάνω από 40%. Αυτό αντιπροσωπεύει μια αύξηση 140.000 υπερβολικών, περιττών θανάτων κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας εξαιτίας της βίαιης λιτότητας, που επιβλήθηκε στην Ελλάδα ως η «λύση» της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια κρίση χρέους των μεγαλύτερων τραπεζών της Ευρώπης. Εκείνα τα χρόνια η ελληνική οικονομία κατέρρευσε κατά 35%, η ανεργία έφτασε στο 35%, το σύστημα υγείας της καταστράφηκε, μειώθηκαν συντάξεις και μισθοί και αυξήθηκε ο αριθμός των αυτοκτονιών.
Η δραματική κατάρρευση του ελληνικού συστήματος υγείας αποκαλύφθηκε όταν ο βουλευτής Παναγιώτης Κουρουμπλής κατηγόρησε το κυβερνών Κόμμα της Νέας Δημοκρατίας ότι «δολοφόνησε χιλιάδες ανθρώπους». Η κατηγορία ακολούθησε τη δημοσιοποίηση επίσημης έκθεσης που τεκμηριώνει την ύπαρξη μεγάλου αριθμού θανάτων ασθενών με COVID-19, οι οποίοι ήταν με αναπνευστήρες σε ιδιωτικά νοσοκομεία, επειδή η κυβέρνηση αρνήθηκε να επεκτείνει τις μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) στα δημόσια νοσοκομεία. Συγγραφέας ήταν ο Δρ Σωτήρης Τσιόδρας, επικεφαλής λοιμωδών νοσημάτων του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας και πρώην εκπρόσωπος της κυβερνητικής συμβουλευτικής επιτροπής ιατρών και επιστημόνων για την πανδημία COVID-19. Η έκθεση αυτή αποκάλυψε τις περιφερειακές ανισότητες στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, οι οποίες οδήγησαν επίσης σε αύξηση του ποσοστού θνησιμότητας μεταξύ των ασθενών με COVID 19.
Το αποτέλεσμα δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς το σύστημα υγείας της Ελλάδας καταστράφηκε από τη βάναυση λιτότητα που επιβλήθηκε στην ελληνική κυβέρνηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους διεθνείς πιστωτές.
Ενώ η σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας χειρίστηκε ικανοποιητικά το πρώτο κύμα του COVID-19 επειδή ακολούθησε τις οδηγίες των ειδικών γιατρών, η κατάστασή της έγινε καταστροφική από τότε που άνοιξε την Ελλάδα στον τουρισμό χωρίς να έχει ενισχύσει το σύστημα υγείας. Σε μια χώρα μόλις 10 εκατομμυρίων ανθρώπων, πάνω από το 10% του πληθυσμού έχει υποστεί λοιμώξεις από τον COVID-19 και σχεδόν 21.000 έχουν πεθάνει από την έναρξη της πανδημίας.
Για να λέμε την αλήθεια, ο Κουρουμπλής, βετεράνος πολιτικός και τυφλός, όχι μόνο καταγγέλθηκε από το κυβερνών κόμμα, αλλά εκδιώχθηκε από τον Σύριζα, που δεν είχε το θάρρος να τον στηρίξει. Δέχτηκε μομφή από τον πρόεδρο της Βουλής και αναγκάστηκε έτσι να απολέσει το ένα τέταρτο της αμοιβής του. Ωστόσο, θα συνεχίσει να είναι ανεξάρτητος βουλευτής.
Θανάσιμο χρέος
Αυτοί οι υπερβολικοί θάνατοι είναι το άμεσο αποτέλεσμα των πολιτικών που επιβάλλουν στην Ελλάδα οι διεθνείς πιστωτές της, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αυτές οι πολιτικές είχαν στόχο να σώσουν ένα χρεοκοπημένο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που κατέρρευσε το 2008, σε βάρος των πληθυσμών ολόκληρων χωρών. Αυτό το σύστημα συνεχίζει να υπάρχει και για άλλη μια φορά απειλεί να επισπεύσει μια κατάρρευση χειρότερη από αυτήν του 2008. Το 2008 τα τρία ιδρύματα που μόλις αναφέρθηκαν, μαζί με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, έσωσαν όλες τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές μεγα τράπεζες ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων και έθεσαν σε εφαρμογή τη μαζική αντλία ρευστότητας που κατ’ ευφημισμό αποκαλείται «ποσοτική» χαλάρωση», σε συνδυασμό και με τα αρνητικά επιτόκια που οδήγησαν άμεσα στον τρέχοντα δραματικό πληθωρισμό στις δυτικές οικονομίες.
Λόγω της άρνησης των δυτικών κυβερνήσεων, μετά το παγκόσμιο κραχ του 2008, να επαναφέρουν τον νόμο Glass Steagall, που διαχωρίζει την εμπορική από την επενδυτική λειτουργία των τραπεζών,η Ευρώπη μέχρι το 2010, ήταν σε κατάσταση οικονομικής ύφεσης. Ωστόσο, μετά την αρχική διάσωση αυτών των τραπεζών, η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε πολιτική οικονομικής λιτότητας στις κυβερνήσεις της Δυτικής Ευρώπης, ιδιαίτερα εντός της ευρωζώνης. Αυτό οδήγησε άμεσα στη λεγόμενη ελληνική κρίση χρέους, ακολουθούμενη από παρόμοιες κρίσεις στην Κύπρο, την Ισπανία, την Ιρλανδία και την Ιταλία. Παρά το γεγονός ότι το 2010 η Ελλάδα είχε αρχίσει να εφαρμόζει ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης, αναγκάστηκε σε χρεοκοπία από τις χρηματοπιστωτικές αγορές που ελέγχονταν από τις ίδιες μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, αυτές που κατείχαν το χρέος της Ελλάδας.
Η κρίση, που ακολούθησε, ανάγκασε την Ελλάδα να πέσει στα χέρια της διαβόητης Τρόικας: του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Eurogroup (υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από χώρες που ανήκουν στη ζώνη του ευρώ). Μεταξύ του 2010 και του 2015, η Ελλάδα αναγκάστηκε, με απειλή αποκοπής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ακόμη και αποβολής από την Ευρωζώνη, να υπογράψει τρία μνημόνια που προβλέπουν βαθιές περικοπές στον προϋπολογισμό της, ως αντάλλαγμα των κεφαλαίων διάσωσης των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία πήγαν απευθείας στους πιστωτές της στις megabank. Το αποτέλεσμα ήταν ο διπλασιασμός του χρέους της Ελλάδας και οι τεράστιες περικοπές στα συνταξιοδοτικά προγράμματα, στο εθνικό σύστημα υγείας και στις κρατικές δαπάνες. Η οικονομία της Ελλάδας συρρικνώθηκε κατά 35% και η ανεργία εκτινάχθηκε σε πάνω από 30%, με την ανεργία των νέων να φτάνει το 65%, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες μετανάστευσαν σε άλλες χώρες αναζητώντας εργασία.
Οι χειρότερες περικοπές έγιναν επί κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας (2012-2015). Το Κόμμα του Σύριζα δεν μπόρεσε να ανατρέψει πλήρως αυτές τις περικοπές όταν ήρθε στην εξουσία το 2015 και υπέγραψε και αυτό το τρίτο μνημόνιο. Ο Κουρουμπλής ήταν υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης της κυβέρνησης Σύριζα, μια θέση που εγκατέλειψε σύντομα επειδή δεν μπόρεσε να ανατρέψει τη ζημιά. Η Ελλάδα έχει μόνο 500 κλίνες ΜΕΘ στα κρατικά νοσοκομεία της, οι οποίες δεν έχουν αυξηθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να βασίζεται σε ιδιωτικά νοσοκομεία, τα οποία είναι επίσης περιορισμένα.
Η βάναυση πραγματικότητα
Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία αποκαλύπτουν την πραγματικότητα: ότι το χρέος και η λιτότητα σκοτώνουν. Ο Πίνακας 1 συγκρίνει την αύξηση του εξωτερικού χρέους της Ελλάδας σε αυτόν τον αιώνα και μέχρι στιγμής, με τον αριθμό των θανάτων και με το εθνικό ποσοστό θανάτων μεταξύ 2000 και 2020. Και οι δύο ενότητες του πίνακα παρουσιάζουν παράλληλες και έντονα ανοδικές καμπύλες.
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, κατά τη διάρκεια της περιόδου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πληθυσμός της Ελλάδας αυξήθηκε σταθερά, φτάνοντας στα 11,2 εκατομμύρια το 2004. Αυτή η κατακόρυφη αύξηση έφτασε στο απόγειό της τρία χρόνια μετά το 2001, έτος της ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, καθώς τα υποτιθέμενα οικονομικά οφέλη που υποσχέθηκε το ευρώ αποδείχθηκαν ψευδαίσθηση. Έτσι, ο συνολικός πληθυσμός μειώνεται σταθερά από τότε και τώρα βρίσκεται στα 10,4 εκατομμύρια, απώλεια περίπου 800.000 ανθρώπων, εν μέρει βέβαια και λόγω της καθαρής μετανάστευσης, η οποία επιταχύνθηκε μετά το 2010, όταν η χώρα υπέγραψε το πρώτο της μνημόνιο.
Την περίοδο 2000-2006 ο αριθμός των θανάτων ετησίως κυμαίνεται μεταξύ 102.000 και 105.000. Το 2007 άρχισε να ανεβαίνει, αλλά από το 2010 σημειώθηκαν δραματικές αυξήσεις στον αριθμό των θανάτων ενώ ο συνολικός πληθυσμός μειώθηκε. Ο αριθμός των θανάτων το 2010 ήταν 109.084. Μέχρι το τέλος του 2012 έχει εκτιναχθεί . Και μετά το 2013 (το δεύτερο μνημόνιο λιτότητας υπογράφηκε το 2012) ο αριθμός των θανάτων άρχισε να αυξάνεται κατακόρυφα, φτάνοντας τους 121.183. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς ήταν ακριβώς εκείνα τα χρόνια που το δημόσιο σύστημα υγείας της Ελλάδας περιορίστηκε σημαντικά, με εντολή των πιστωτών της. Παρά κάποιες διακυμάνσεις, η γενική ανοδική καμπύλη συνεχίστηκε μέχρι να φτάσει τις 124.965 το 2019, και το 2020, με την έλευση της πανδημίας COVID 19, έφτασε τις 130.920. Σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Εσωτερικών υπήρχαν 143.850 θάνατοι το 2021. Ενώ ο αριθμός των θανάτων από COVID-19 μεταξύ Μαρτίου 2020 και Δεκεμβρίου 2021 ήταν 21.000, πόσοι από αυτούς τους θανάτους προκλήθηκαν από την κατάργηση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης δεν είναι γνωστό.
Το ποσοστό θνησιμότητας στην Ελλάδα ανά 1.000 αυξήθηκε από 9,8 το 2009 σε 12,05 εκτιμώμενα για το 2021, σύμφωνα με το World Factbook της CIA. Το γεγονός ότι τα αίτια θανάτου γενικά δεν έχουν αλλάξει (εκτός φυσικά από την πανδημία του COVID-19 τα τελευταία δύο χρόνια) σημαίνει ότι η αύξηση μπορεί λογικά να αποδοθεί σε οικονομικά αίτια, ιδιαίτερα στη συρρίκνωση της οικονομίας κατά 35%. Η κατάρρευση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, η παρατεταμένη ανεργία και η αύξηση της φτώχειας, ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιωμένων που έχουν δει τις συντάξεις τους να συρρικνώνονται δραματικά. Το ελληνικό ποσοστό θανάτων είχε ήδη αυξηθεί κατά δύο τοις χιλίοις (ή κατά το ένα πέμπτο το έτος 2000) έως το 2019. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα ποσοστά θανάτου στη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία, χωρών των οποίων οι τράπεζες επωφελήθηκαν από το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης, δεν έχουν αυξηθεί αισθητά αυτόν τον αιώνα, παρά μόνο κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. ασθένειες και ασιτία λόγω των συνθηκών του πολέμου και της οικονομικής λεηλασίας της χώρας. Αν δεν είχε επιβληθεί αυτή η βάναυση λιτότητα στην Ελλάδα στις αρχές του 2012, επιταχύνοντας μια οικονομική σε κατάρρευση κατά 35%, ο αριθμός των θανάτων στην Ελλάδα δεν θα ξεπερνούσε κατά μέσο όρο τους 108.000. Αφαιρώντας τον τελευταίο αριθμό από το σύνολο του κάθε χρόνου, στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας, μπορεί να υπολογιστεί ότι σημειώθηκε υπέρβαση 140.000 θανάτων.
Θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ότι είναι «μόνο» το ένα τέταρτο του αντίστοιχου αριθμού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ωστόσο, αυτοί οι θάνατοι δεν συνέβησαν σε συνθήκες πολέμου, στα χέρια των Ναζί και της Βέρμαχτ. Προέκυψαν από αποφάσεις που έλαβαν οι γραφειοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οπλισμένοι με μαύρους χαρτοφύλακες και στυλογράφους και έγιναν δεκτές από την Ελλάδα υπό την απειλή ότι θα πεταχτεί έξω από την Ευρωζώνη και θα αποκοπεί από όλες τις πιστώσεις.
*Οικονομολόγος-Ερευνητής-Αρθογράφος
Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.