Γιατί δεν ήταν δικτάτορας ο Ιωάννης Καποδίστριας
Του Παναγιώτη Πασπαλιάρη
9 Μαΐου 2020
Η επιτροπή εορτασμών 1821-2021 φαίνεται να πήρε θέση σε ένα από τα πιο σημαντικά θέματα της ελληνικής ιστοριογραφίας: ήταν τελικά δικτάτορας ο Καποδίστριας; Κυβέρνησε δικτατορικά; Το ζήτημα αυτό είναι σημαντικό πρώτα από όλα για την ελληνική Ιστορία στο σύνολό της. Για παράδειγμα, στην άποψη αυτή στηρίχθηκε ιδεολογικά ο Ιωάννης Μεταξάς, που θεωρούσε τον εαυτό του συνεχιστή του έργου του Καποδίστρια. Είναι σημαντικό όμως και για την ιδιοσυστασία μας. Γιατί εγκολπώνουμε κάθε αντιπολιτευτική διεκδίκηση ως φιλελεύθερη και δημοκρατική, ενώ αυτή μπορεί να έχει ολιγαρχικά και ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά; Η «δικτατορία Καποδίστρια» είναι μέρος του εθνικού μας μύθου. Ενός μύθου που δεν προκύπτει όμως από τις πηγές.
Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση κάλεσε τον Καποδίστρια ως κυβερνήτη τη χώρας. Η ίδια Εθνοσυνέλευση εξέλεξε μια Βουλή και ψήφισε το Σύνταγμα της Τροιζήνας. Στην προσωρινή έδρα της κυβέρνησης, στην Αίγινα, από τις 12 έως τις 17 Ιανουαρίου 1828, ο Καποδίστριας δέχτηκε όλους τους ισχυρούς πολιτικούς παράγοντες που ήταν παρόντες και συνομίλησε μαζί τους. Τους είπε ότι δεν μπορεί να κυβερνά με βάση το ψηφισμένο Σύνταγμα. Ως λόγο ανέφερε κυρίως το γεγονός ότι αυτό απαγόρευε «εις τον Κυβερνήτην και εις την Βουλήν να συγκατατεθώσιν εις οποιανδήποτε συνθήκην, σκοπόν έχουσαν την κατάργησιν της πολιτικής του έθνους υπάρξεως και ανεξαρτησίας» (άρθρο 115).
Διαβάστε τη συνέχεια στο www.kathimerini.gr
Η λυσσαλέα αντιπολίτευση και ο «τύραννος» κυβερνήτης
Του Παναγιώτη Πασπαλιάρη
16 Μαρτίου 2021
Απόγευμα της 11ης/23ης Ιανουαρίου 1828, λίγες ώρες μετά την αποβίβαση και υποδοχή του Καποδίστρια στην Αίγινα, από το σπίτι του Ζαΐμη βγήκαν 30-40 πρόκριτοι, οι πλέον αναγνωρίσιμοι. Κατευθύνθηκαν όλοι μαζί προς την οικία όπου κατέλυσε αυτός για να υποβάλουν τα σέβη τους. Ο Καποδίστριας τους είπε ευγενικά ότι είναι κουρασμένος και ότι θα τους έβλεπε από την επομένη ιδιωτικά τον καθένα ή σε μικρές ομάδες. Οι πρόκριτοι έφυγαν και μεταξύ τους ψιθύριζαν αυτή την πρώτη νύχτα της μεταπολίτευσης του 1828 ότι «ο Κυβερνήτης δεν είναι τοιούτος καθώς ο λαός της Ελλάδος τον ήθελεν».
Λίγες μέρες αργότερα φανερώθηκε η πηγή από την οποία θα αναβλύσει η αντιπολίτευση εναντίον του Κυβερνήτη, καθώς αυτός ζήτησε από τους κεφαλαιούχους της χώρας να καταθέσουν κάποιες από τις οικονομίες τους στην «Εθνική Τράπεζα» την οποία μόλις είχε συστήσει. Ο ίδιος έβαλε το σοβαρότερο ποσό. «Εντεύθεν», όμως, «άρχισαν αι υποψίαι ότι ο Κυβερνήτης χρηματικόν δεν είχεν μαζί του, και ήθελεν και αυτός με λόγια να διοικήση το Ελληνικόν Εθνος». Οι περισσότεροι αρνήθηκαν να δώσουν σοβαρά ποσά. Από τον πιο πλούσιο Ελληνα της εποχής, τον Υδραίο Λάζαρο Κουντουριώτη, ο Καποδίστριας ζήτησε 10.000 τάληρα και του έδινε μάλιστα ενέχυρο τα προσωπικά του κτήματα στην Κέρκυρα. Ο Υδραίος καραβοκύρης έστειλε μόνο 2.000 μαζί με τον αδερφό του Γεώργιο.
Διαβάστε τη συνέχεια στο www.kathimerini.gr
Τα άρθρα που δημοσιεύουμε δεν απηχούν αναγκαστικά τις απόψεις μας και δεν δεσμεύουν παρά τους συγγραφείς τους. Η δημοσίευσή τους έχει να κάνει όχι με το αν συμφωνούμε με τις θέσεις που υιοθετούν, αλλά με το αν τα κρίνουμε ενδιαφέροντα για τους αναγνώστες μας.
