Η πείνα ξαναπήρε την “ανηφόρα” στα μέσα της δεκαετίας του 2010. Το 2020 εκτινάχθηκε τόσο που υπερέβη την αύξηση του πληθυσμού
Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
13 Σεπτεμβρίου 2021
Ταχύτατη επιδείνωση σημειώνει σε όλους τους τομείς η παγκόσμια κατάσταση, με μόνη πιθανή εξαίρεση (όχι βέβαιη όμως, γιατί θα εξαρτηθεί από τη συνέχεια της υπόθεσης) την θαρραλέα απόφαση του προέδρου Μπάιντεν να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από το Αφγανιστάν, τερματίζοντας ένα όργιο καταστροφών, λεηλασιών και εγκλημάτων πολέμου από τις αμερικανο-ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις κατοχής αυτής της πολύπαθης χώρας. Tο μόνο αποτέλεσμα των οποίων ήταν να συσπειρώσει τον αφγανικό λαό γύρω από το οπισθοδρομικό, σκοταδιστικό κίνημα των Ταλιμπάν, που όμως, λειτουργώντας ως εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα, επανέλαβε αυτό που έκαναν οι Βιετναμέζοι, οι Αλγερίνοι και τόσοι και τόσοι άλλοι στον κόσμο. Αποδεικνύοντας ότι, και η πιο ισχυρή και κτηνώδης στρατιωτική δύναμη της Ιστορίας, δεν μπορεί να νικήσει την ανθρώπινη ψυχή. (Μέχρι και μεις, τρομάρα μας, δεν ντραπήκαμε να στείλουμε εκεί στρατό να στηρίξει τις δυνάμεις κατοχής, να πολεμήσει τους Ταλιμπάν και να κηλιδώσει το όνομα της Ελλάδας).
Από τα πλέον απεχθή αποτελέσματα της αμερικανο-ΝΑΤΟϊκής επέμβασης στο Αφγανιστάν ήταν να εκτοξευθεί η παραγωγή ηρωίνης από τη χώρα αυτή, το εμπόριο της οποίας συχνά χρηματοδοτεί τα μαύρα κυκλώματα των μυστικών υπηρεσιών ανά τον κόσμο και τις μαύρες επιχειρήσεις τους. Δεν είναι ότι η Δύση καταστρέφει τους πάντες με τις πολυάριθμες επεμβάσεις της ανά την υφήλιο, καταστρέφει και τον εαυτό της στο τέλος.
Διατροφή: πρόβλημα για έναν στους τρεις ανθρώπους
Αλλά, όπως είπαμε, με την αμφίβολη εξαίρεση της αποχώρησης από το Αφγανιστάν, το σύνολο των μεγάλων και αλλΗλεξαρτημένων προβλημάτων του κόσμου μας, βρίσκεται σε κατάσταση κλιμακούμενης και αλληλοτροφοδοτούμενης επιδείνωσης, ένα είδος πλανητικής “σπείρας θανάτου”.
Ένα από αυτά τα μεγάλα προβλήματα είναι και το πρόβλημα της διατροφής: 2.3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού, δεν είχαν πέρυσι για όλο το χρόνο πρόσβαση σε κατάλληλη τροφή (“μέτρια ή ισχυρή τροφική ανασφάλεια”). Ένας στους δέκα ανθρώπους, δηλαδή 811 εκατομμύρια, δεν είχε αρκετή τροφή να φάει πέρυσι και το ποσοστό και ο αριθμός των ανθρώπων αυτών αυξάνονται αντί να μειώνονται. Θα χρειαστεί τεράστια προσπάθεια αν είναι να εκπληρωθεί ο στόχος του ΟΗΕ για εξάλειψη της πείνας το 2030.
Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται στην τελευταία έκθεση για την Κατάσταση της Ασφάλειας Τροφής και Διατροφής στον Κόσμο, που συνέταξαν από κοινού ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (IFAD), η UNICEF, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Διατροφής και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας.
Ήδη, προηγούμενες εκδόσεις αυτής της έκθεσης είχαν επισημάνει τον κίνδυνο για την διατροφική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων και, μεταξύ αυτών, πολλών παιδιών, τα προβλήματα όμως επιδεινώθηκαν με την πανδημία. Η τελευταία έκθεση επισημαίνει ότι βρισκόμαστε σε μια “κρίσιμη συγκυρία”, ταυτόχρονα όμως υπογραμμίζει ότι υφίσταται τώρα μια μοναδική ευκαιρία να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα, αν ληφθούν οι κατάλληλες αποφάσεις στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για τα διατροφικά συστήματα, στη Συνάντηση Κορυφής “Διατροφή για την Ανάπτυξη” και στη σύνοδο των COP26 για την κλιματική αλλαγή που είναι προγραμματισμένες για το προσεχές διάστημα.
Οπισθοδρόμηση αντί για πρόοδο
Η πείνα ξαναπήρε την “ανηφόρα” στα μέσα της δεκαετίας του 2010, διαψεύδοντας τις προσδοκίες ότι το φαινόμενο είχε εισέλθει σε τροχιά μη αντιστρεπτής μείωσης. Το 2020 μάλιστα εκτινάχθηκε τόσο σε απόλυτους, όσο και σε σχετικούς αριθμούς, υπερβαίνοντας την αύξηση του πληθυσμού. Το 2019 το ποσοστό των ανθρώπων που υποδιατρέφονταν ήταν 8,4% και το 2020 ανέβηκε στο 9,9%.
Περισσότεροι από τους μισούς λιμοκτονούντες ανθρώπους (418 εκατομμύρια) ζουν στην Ασία, περισσότεροι από το ένα τρίτο στην Αφρική (282 εκατομμύρια) και μια μικρή αναλογία (60 εκατομμύρια) στην Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Όμως η πιο απότομη αύξηση της πείνας πέρυσι σημειώθηκε στην Αφρική και ήταν μεγαλύτερη από διπλάσια κάθε άλλης περιοχής. Το 21% του αφρικανικού πληθυσμού, πάνω από ένας στους πέντε Αφρικανούς, δεν έχει να φάει.
Άλλοι ποιοτικοί δείκτες πήγαν επίσης πολύ άσχημα: 2,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού, δεν είχαν όλο το χρόνο πρόσβαση σε κατάλληλη τροφή (“μέτρια ή ισχυρή τροφική ανασφάλεια”). Το 2020 η κατάσταση επιδεινώθηκε όσο στο σύνολο της προηγούμενης πενταετίας. Επίσης αυξήθηκε το ποσοστό των γυναικών μεταξύ μελών αυτής της κατηγορίας.
Τα παιδιά κατεξοχήν θύματα
Η κακή διατροφή επέμεινε σε όλες τις μορφές της, με τα παιδιά να καταβάλλουν υψηλό τίμημα. Πάνω από 149 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών υπολογίζεται ότι για αυτόν τον λόγο δεν ψήλωσαν όσο αναμενόταν, περισσότερα από 45 εκατομμύρια έγιναν εξαιρετικά λιγνά και 39 εκατομμύρια υπέρβαρα. Τρία δισεκατομμύρια ενήλικες και παιδιά έμειναν χωρίς υγιεινή τροφή λόγω του κόστους της. Το ένα τρίτο των γυναικών παγκοσμίως σε αναπαραγωγική ηλικία υποφέρουν από αναιμία. Παρόλο ότι σημειώθηκε πρόοδος σε ορισμένες κατευθύνσεις (π.χ. περισσότερα παιδιά τρέφονται αποκλειστικά με μητρικό γάλα), ο κόσμος στο σύνολό του δεν βρίσκεται με κανένα τρόπο στον δρόμο για να επιτύχει οποιανδήποτε από τις διατροφικές επιδιώξεις των Ηνωμένων Εθνών.
Η πανδημία προκάλεσε σε πολλά τμήματα του πλανήτη βίαιες υφέσεις και κατέστρεψε την πρόσβαση σε τροφή. Και πριν από αυτή όμως η πείνα αυξανόταν ενώ δεν γινόταν ικανοποιητική πρόοδος προς την αντιμετώπιση της κακής διατροφής. Αυτό πλήττει ιδιαίτερα τις χώρες που επηρεάζονται από συγκρούσεις, κλιματικές ακρότητες, άλλες οικονομικές κακουχίες και μεγάλες ανισότητες, παράγοντες που η έκθεση κατονομάζει ως κύριους και αλληλεπιδρώντες γενεσιουργούς παράγοντες της διατροφικής ανασφάλειας.
Η έκθεση τονίζει επίσης ότι ο μετασχηματισμός των διατροφικών συστημάτων είναι ουσιώδης για την επίτευξη της διατροφικής ασφάλειας, τη βελτίωση της διατροφής και στο να κάνει προσβάσιμες σε όλους τις υγιεινές δίαιτες. Περιγράφει επίσης μια σειρά μέτρων που πρέπει και μπορούν να ληφθούν.
Η αίσθηση που αποκομίζει πάντως ένας μη ειδικός διαβάζοντας όλα αυτά είναι ότι, και σε αυτόν τον τομέα, όπως και σε όλους τους άλλους, η κατάσταση στον πλανήτη έχει ξεφύγει από κάθε ισορροπία και μόνο πολύ ριζικά και συνολικά μέτρα θα μπορούσαν να γλιτώσουν την ανθρωπότητα. Δεν θα επαρκέσουν διορθώσεις εδώ και εκεί, που, συχνά, ούτε κι αυτές δεν γίνονται.
Να σημειώσουμε τέλος ότι η μόνη περιοχή του πλανήτη που σημείωσε εντυπωσιακή πρόοδο εξαλείφοντας τα φαινόμενα ακραίας φτώχειας την τελευταία δεκαετία ήταν η Κίνα.
Πηγή: kosmodromio.gr