Η «ναυμαχία» του Σκαραμαγκά

Διά στόματος Αδώνιδος Γεωργιάδη πληροφορήθηκε χθες τo ελληνικό κοινό ότι μετά τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, οι Αμερικανοί επιχειρούν απόβαση και στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Οπως δήλωσε ο υπουργός Ανάπτυξης στο 3ο ΙnvestGR Forum, η σύμπραξη της αμερικανικής κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας DFC με την Onex, του Ελληνοαμερικανού επενδυτή Πάνου Ξενοκώστα, θα συμμετάσχει στον διαγωνισμό για την παραχώρηση της εκμετάλλευσης των Ελληνικών Ναυπηγείων Α.Ε. (ΕΝΑΕ), που προκηρύσσεται πιθανότατα σήμερα.

«Φανταστικά καλό νέο», αποκάλεσε τη συμμετοχή της Onex στον διαγωνισμό για τα ΕΝΑΕ ο υπουργός, ευελπιστώντας ότι αν «καταφέρουμε μαζί με τα Ναυπηγεία Σύρου να βάλουμε μπρος την Ελευσίνα και τον Σκαραμαγκά, η κυβέρνηση θα έχει επιτύχει σε λιγότερο από 1,5 χρόνο να βάλει μπρος ξανά τη ναυπηγική βιομηχανία στην Ελλάδα». Πέρα από το κατά πόσο συνηθίζεται ένας υπουργός να προαναγγέλλει τη συμμετοχή επενδυτικού σχήματος σε διαγωνισμό πριν από την προκήρυξή του, δίνοντάς του εμμέσως το προβάδισμα, η ανακοίνωση του Αδώνιδος Γεωργιάδη ξένισε και για άλλον ένα λόγο.

Μέχρι πρόσφατα το όνομα της Onex δεν ήταν στην κορυφή της λίστας με τους επίδοξους μνηστήρες της πολύφερνης, αν και ταλαιπωρημένης, νύφης του Σκαραμαγκά. Δημοσιεύματα απέκλειαν το ενδεχόμενο συμμετοχής τoυ ομίλου Ξενοκώστα στον διαγωνισμό, εικάζοντας ότι «έχει κλείσει τον κύκλο του με την απόκτηση των Ναυπηγείων Σύρου και Ελευσίνας».

Τελικά ο κύκλος όχι μόνο δεν έκλεισε αλλά ανοίγει περισσότερο, αποκτώντας ακόμα πιο έντονη γεωπολιτική διάσταση, παράλληλα με την επιχειρηματική. Το ενδεχόμενο να αποκτήσουν οι ΗΠΑ δεύτερο ναυπηγείο με στρατιωτικό σκέλος στην Αττική, σε συνδυασμό με το εκπεφρασμένο ενδιαφέρον τους στα λιμάνια Αλεξανδρούπολης και Καβάλας, ως ενεργειακούς και στρατιωτικούς κόμβους, αποτελεί μέρος του ευρύτερου στρατηγικού σχεδιασμού της υπερδύναμης.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι τέσσερις φρεγάτες που έχει προαναγγείλει ότι θα προμηθευτεί η ελληνική κυβέρνηση, ενδιαφέρουν τους υποψήφιους αγοραστές του Σκαραμαγκά, καθώς μπορεί να προτείνουν τη ναυπήγηση τουλάχιστον μίας φρεγάτας εντός των ναυπηγείων. Αυτό ωστόσο θα εξαρτηθεί από το κόστος των απαιτούμενων επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων.

Στα ονόματα των διεκδικητών που έχουν πέσει στο τραπέζι περιλαμβάνονται ο όμιλος North Star του Ελληνα εφοπλιστή και επενδυτή στο real estate Θεόφιλου Πριόβολου, η ολλανδική Damen Group, η γαλλική Naval Group κ.ά. Επίσης έχουν ακουστεί τα ονόματα Γερμανών διεκδικητών, με την Thyssen Krupp να επανεμφανίζεται, παρά το τραυματικό της παρελθόν.

Η Ε.Ε., που έχει επιβάλει τσουχτερά πρόστιμα στην Ελλάδα για παράνομες κρατικές χρηματοδοτήσεις των ναυπηγείων, θέτει ως προϋπόθεση για την πώλησή τους να μην αποτελούν συνέχεια του προηγούμενου εταιρικού σχήματος. Αυτό δυσκολεύει, αν δεν αποκλείει, τη συμμετοχή του γερμανικού ομίλου που κατείχε το 25% των μετοχών όταν τα ναυπηγεία τέθηκαν σε ειδική διαχείριση το 2018, με το 75% να ανήκει στην Prininvest του Αραβα επιχειρηματία Ισκαντάρ Σάφα.

Αθετημένα συμβόλαια

Ο τελευταίος διεκδικεί δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από το Ελληνικό Δημόσιο για αθετημένα συμβόλαια κατασκευής δύο υποβρυχίων, έχοντας κερδίσει αποφάσεις υπέρ του σε διεθνές διαιτητικό δικαστήριο. Κατά τα άλλα, τα ναυπηγεία φαίνεται να οδεύουν προς πώληση σχεδόν «καθαρά» από διαδικαστικές εκκρεμότητες, όπως η παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού – που επεκτάθηκε στα 49 χρόνια με πρόσφατη τροπολογία.

Προς ρύθμιση βαίνει το ζήτημα των αυθαίρετων κτισμάτων και της ανταλλαγής ακινήτων με την ΕΤΑΔ. Στην ΕΤΑΔ ανήκει και η δομή φιλοξενίας προσφύγων εντός των ναυπηγείων, η απομάκρυνση της οποίας ανήκει στα «προαπαιτούμενα» για την πώλησή τους, όπως δήλωσε πρόσφατα στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.

Τις επόμενες ημέρες θα κριθεί και η μοίρα των περίπου 700 εργαζομένων των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Οι εργαζόμενοι ζητάνε συνάντηση με τους υπουργούς Εργασίας και Οικονομικών, απαιτώντας να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας τους, όπως είχε δεσμευτεί στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός. Οι ίδιοι πληρώνονται το 65% του μισθού τους από το Πολεμικό Ναυτικό, καθώς συνεχίζονται οι εργασίες συντήρησης στα τέσσερα πολεμικά υποβρύχια τύπου 214.

Στις 6 Οκτωβρίου ψηφίστηκε τροπολογία για τρίμηνη παράταση της μισθοδοσίας τους από το ΥΠΕΘΑ, ενώ ο υπουργός Αμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος εγκωμίασε την «ειδική τεχνογνωσία του προσωπικού» και τον ρόλο των τεσσάρων υποβρυχίων στην πρόσφατη κρίση στο Αιγαίο.

Ενα άλλο ερώτημα στην πολυπαραγοντική υπόθεση της πώλησης των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά είναι ο ρόλος της Cosco και γενικότερα των Κινέζων. Η Ε.Ε. έχει θέσει ως προϋπόθεση ο νέος αγοραστής να προέρχεται από χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ. Αυτό όμως δεν αποκλείει την έμμεση εμπλοκή κινεζικών συμφερόντων είτε μέσα από ένα επενδυτικό σχήμα, είτε προκαλώντας προσκόμματα στους άλλους υποψήφιους επενδυτές, αν η Cosco επιμείνει να επεκτείνει τις ναυπηγικές της δραστηριότητες στον Πειραιά.

Οπως έχει επανειλημμένα γράψει η «Εφ.Συν.», ο ΟΛΠ και οι Κινέζοι ιδιοκτήτες τους αρνούνται να δεσμευτούν εγγράφως ότι δεν θα δημιουργήσουν το επίμαχο ναυπηγείο στη Ζώνη στο Πέραμα, όπως είχαν συμφωνήσει το περασμένο καλοκαίρι με τις ναυπηγοεπισκευαστικές εταιρείες.