1/11/2013
«Τώρα πλέον όλη η Κρήτη πωλείται», ανέφερε χαρακτηριστικά στη “Νέα Κρήτη” ο μεσίτης από το Μακρύ Γιαλό και πρόσωπο, σημειωτέον, που έχει βρει το πρώτο μεγάλο κομμάτι για τους ενδιαφερόμενους Κινέζους αγοραστές μεγάλων αγροτικών εκτάσεων στο ανατολικό άκρο του νησιού, κ. Μανόλης Προϊστάκης. Τα λόγια αυτά περιγράφουν το τι ισχύει σήμερα, κυρίως όμως το τι έρχεται στο προσεχές μέλλον σε σχέση με την επικείμενη μαζική εισβολή ξένων επενδυτών και αγοραστών στην Κρήτη.
Αγοραστές που “φλέρταραν” πάντα με την ιδέα μιας αγοράς ή επένδυσης στο νησί. Αγοραστές που έχουν δελεαστεί από το πρόσφατο νόμο μέσω του οποίου αγορά ακινήτου σημαίνει αυτομάτως και απόκτηση άδειας παραμονής. Αγοραστές που περίμεναν και περιμένουν ακόμα μια μεγαλύτερη υποχώρηση των τιμών από το 2014, όταν και με το νέο σύστημα φορολόγησης ακινήτων όσοι Κρητικοί το σκέφτονταν πολύ να πουλήσουν τα ακίνητά τους, τώρα πλέον – όπως προσδοκούν, μάλλον λογικά σκεπτόμενοι, αρέσει δεν αρέσει σε μας – οι ξένοι επενδυτές θα σπεύσουν να τα ξεπουλήσουν σε χαμηλές τιμές…
Αγοραστές, τέλος, που πέρα από το κλασικό ως τώρα δίδυμο ενδιαφέροντος, δηλαδή “ξενοδοχειακές μονάδες και παραθεριστική κατοικία”, αρχίζουν και “γλυκοκοιτάζουν” και προς τα χωράφια! Βάζουν μάλιστα στο στόχαστρό τους μεγάλες εκτάσεις με ελαιόδεντρα, τις οποίες, μετά τη συνεχή απαξίωση της ελαιοκαλλιέργειας, θα μπορούν επίσης να αποκτήσουν, όπως εκτιμούν, σε πολύ ευνοϊκές τιμές. Και να επενδύσουν αυτοί, ακόμα κι αν προέρχονται από ασιατικές χώρες, στο άλλοτε “χρυσοφόρο” προϊόν της Κρήτης.
Οι Ασιάτες
Ήδη, όπως έχουμε αποκαλύψει, έχει γίνει η πρώτη κρούση από Κινέζους, για λογαριασμό των οποίων μεσίτες “οργώνουν” αυτή τη στιγμή το νομό Λασιθίου και έχουν βρει ήδη τις πρώτες κατάλληλες προς εξαγορά εκτάσεις…
Το σίγουρο είναι πως τα δεδομένα έχουν αλλάξει για τα καλά. Στην Κρήτη υπάρχει πλέον μεγάλη προσφορά γης, είτε αγροτικής-παραγωγικής, είτε τουριστικής προς παραχώρηση. Ένεκα οικονομικής κρίσης, ένδειας και υπερφορολόγησης, υπάρχει πλέον και αυτό που έλειπε για τους ξένους. Η… διάθεση δηλαδή των ντόπιων ιδιοκτητών για πώληση της περιουσίας τους.
Οι επίδοξοι αγοραστές κυρίως από το εξωτερικό, γιατί εκεί υπάρχει το κεφάλαιο, είναι εκεί.. Περιμένουν στη γωνία, έτοιμοι να κάνουν την κίνησή τους. Και προσεχώς, μέσα στο 2014, θα δούμε, όπως εκτιμούν και οι άνθρωποι της αγοράς, πολλή κρητική γη – από λιόφυτα και παλιά σπίτια σε χωριά μέχρι μεγάλα ξενοδοχεία ή παρθένες εκτάσεις υποψήφιες για μεγάλες τουριστικές επενδύσεις – να βγαίνει στο… σφυρί!
Πρώτες κινήσεις
Πάμε όμως να ακτινογραφήσουμε συνολικά το “παζλ” γύρω από την τοπική αγορά ακινήτων και τους ξένους επενδυτές, ξεκινώντας από τα πιο “φρέσκα κουλούρια”.
Εδώ πρέπει να σταθεί κανείς σε μία λέξη… Κίνα. Η αχανής ασιατική χώρα εμφανίζεται δυνατά στο προσκήνιο πλέον. Και όπως αναγνωρίζουν οι μεσίτες και οι άνθρωποι της τοπικής κτηματαγοράς, αυτή τη στιγμή αρχίζουν και φιγουράρουν ως ο πλέον δυνατός παίκτης στη σκακιέρα… Και μάλιστα, και στους δυο άξονες των επενδύσεων: και στο μέτωπο του τουρισμού-παραθερισμού, και στο αγροτικό μέτωπο…
Για του λόγου το αληθές, η προ ημερών άφιξη στο Ηράκλειο Κινέζων επενδυτών, οι οποίοι και υπέγραψαν συμφωνία με την Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα για τη δρομολόγηση επενδύσεων στο χώρο της παραθεριστικής κατοικίας…
Επιβεβαίωση
Η είδηση του ενδιαφέροντος και του επικείμενου ερχομού των… Κινέζων είχε διαρρεύσει, προκαλώντας ντόρο. Στην προκειμένη περίπτωση δεν άργησε διόλου να αποδειχτεί πως δεν υπήρχε μονάχα καπνός, αλλά και φωτιά, αφού το κινεζικό ενδιαφέρον επιβεβαίωσε με επίσημη ανακοίνωσή της η Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα, αναφέροντας: «Σε συνέχεια σειράς επαφών και συναντήσεων με εκπροσώπους της εταιρείας κινεζικών συμφερόντων Beijing Luckystar Economic & Technology Exchange Ltd, η Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα πρόσφατα προχώρησε στην υπογραφή συμφωνίας στρατηγικής συνεργασίας με την εν λόγω εταιρεία, με σκοπό την παροχή τραπεζικών προϊόντων και υπηρεσιών σε Κινέζους πελάτες της που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε παραθεριστικές κατοικίες στην Κρήτη.
Ήδη, στο πλαίσιο της υφιστάμενης συμφωνίας, επισκέφτηκαν σήμερα την τράπεζα εκπρόσωποι 8 συνεργαζόμενων με την Beijing Luckystar πρακτορείων της Κίνας, όπου είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τα τραπεζικά προϊόντα και τις υπηρεσίες της, αλλά και να επισκεφτούν από κοντά παραθεριστικές κατοικίες και συγκροτήματα στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου και του νομού Χανίων.
Παρόμοιου είδους επισκέψεις πρόκειται να συνεχιστούν στο προσεχές διάστημα, γεγονός που σηματοδοτεί το έντονο ενδιαφέρον των Κινέζων επενδυτών για τη μόνιμη ή παραθεριστική κατοικία στο νησί της Κρήτης».
Οι Κινέζοι ζητούν… λιόφυτα
Κινεζικό “χτύπημα” έχουμε την ίδια στιγμή και στην ανατολική Κρήτη. Με επίκεντρο αυτή τη φορά μεγάλες εκτάσεις με ελαιόδεντρα! Όπως γράψαμε προχθές, με αφορμή την εισαγωγή παρθένου ελαιολάδου από το Ορεινό Ιεράπετρας στη χώρα τους, Κινέζοι εισαγωγείς άρχισαν να κάνουν σκέψεις για επέκταση της δραστηριοποίησής τους στην περιοχή. Άρχισαν δηλαδή να αναζητούν να αγοράσουν μεγάλες εκτάσεις με λιόφυτα, για να δημιουργήσουν στη συνέχεια μια καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής, επεξεργασίας, τυποποίησης και εξαγωγής ελιάς και ελαιολάδου.
Αυτό συνέβη πριν μερικούς μήνες. Οι Κινέζοι βεβαίως ως μεθοδικός λαός δεν κάνουν τίποτε στο ντούκου. Οι ίδιοι λοιπόν ήρθαν σε επαφή με κτηματομεσίτες της ευρύτερης περιοχής Ιεράπετρας-Μακρύ Γιαλού-Σητείας, με σκοπό οι τελευταίοι να εντοπίσουν διαθέσιμες μεγάλες εκτάσεις με λιόφυτα για να τις προτείνουν στους Κινέζους που θα έρθουν προσεχώς εδώ.
Πριν καταλήξουν στις αγορές τους, οι Κινέζοι ζητούν να πληροφορηθούν τα πάντα: την έκταση των ελαιώνων, την απόστασή τους από τη θάλασσα, την ηλικία των ελαιοδέντρων, την παραγωγικότητά τους, το κόστος ανά στρέμμα, το κόστος του οργώματος και της συγκομιδής, την περιοχή, τον αριθμό των ελαιοδέντρων, την ποικιλία της ελιάς, το αν υπάρχει ιδιωτική γεώτρηση, τον τρόπο της άρδευσης και την περίοδο της παραγωγής.
Η αναζήτηση λοιπόν αυτή για λογαριασμό των Κινέζων είναι σε εξέλιξη εδώ και αρκετό καιρό. Και όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, υπάρχουν ήδη αποτελέσματα.
Σύμφωνα λοιπόν με πληροφορίες, τα τοπικά μεσιτικά γραφεία έχουν ήδη εντοπίσει ορισμένες κατάλληλες εκτάσεις. Μία εξ αυτών, ένα μεγάλο, μονοκόμματο, όπως το επιθυμούν οι Κινέζοι, αγροτεμάχιο, έκτασης 2.100 στρ.! Μία άλλη χαρακτηριστική περίπτωση, ένα μεγάλο λιόφυτο με πάνω από 2.000 ρίζες ελιές… Χώρια βεβαίως τα μικρότερα σε έκταση λιόφυτα, που θα προταθούν και αυτά από τους μεσίτες.
Μ. Προϊστάκης: «Όλα στο σφυρί»
Τι αναμένεται από ‘δω και πέρα όμως σε ό,τι αφορά ανάλογα επενδυτικά σχέδια Κινέζων και άλλων ξένων επενδυτών στο νομό Λασιθίου και γενικότερα στην Κρήτη; Ο μεσίτης από το Μακρύ Γιαλό κ. Μανόλης Προϊστάκης, ο οποίος είναι και αυτός που έχει βρει το πρώτο μεγάλο κομμάτι για τους ενδιαφερόμενους Κινέζους, εμφανίστηκε ξεκάθαρος.
«Τώρα πλέον όλη η Κρήτη πωλείται. Αυτό είναι το γενικό συμπέρασμα… Υπάρχει μεγάλη προσφορά γης… Φανταστείτε λοιπόν τι θα γίνει το 2014, όταν θα εφαρμοστούν, όπως φαίνεται, τα νέα φορολογικά μέτρα. Η εκτίμηση στο δικό μας χώρο, των μεσιτών, είναι ότι σε ένα σύντομο σχετικά χρονικό διάστημα θα έρθουν να μας αγοράσουν οι ξένοι. Και μάλιστα φτηνά. Διότι ο κόσμος, τρομοκρατημένος από τους συνεχείς φόρους, δε θα το σκεφτεί, δε θα διστάσει, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα, να πουλήσει γη. Και μάλιστα σχετικά φτηνά», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Προϊστάκης.
Ο ίδιος πρόσθεσε: «Τα πάντα στην αγορά ακινήτων είναι το τάιμινγκ. Βλέπουμε λοιπόν πλέον να διαμορφώνεται μια “επίθεση” των επενδυτών, η οποία γίνεται σε μια περίοδο απαξίωσης της ελαιοκαλλιέργειας. Στο “καπάκι” θα έρθει και η φοροεπίθεση. Οι ξένοι ξέρουν. Είναι ενήμεροι. Και κρατούν και λίγο στάση αναμονής… Περιμένοντας να περάσουν μερικοί μήνες, να πέσουν οι τιμές για να κάνουν την κίνησή τους».
Τηρούν στάση αναμονής
Διάχυτη αίσθηση για στάση αναμονής επί του παρόντος των ξένων επενδυτών ενόψει υποχώρησης των τιμών έχει και η πρόεδρος των μεσιτών ανατολικής Κρήτης κ. Άρτεμις Μαυράκη. Η ίδια επιβεβαίωσε μάλιστα πως υπάρχει κινεζικό ενδιαφέρον και για αγροτικές εκτάσεις και επενδύσεις όχι μόνο σε Ιεράπετρα και Σητεία, αλλά σε όλη την επικράτεια του νησιού. Ωστόσο, δεν παρέλειψε να τονίσει και μια άλλη παράμετρο. Το ότι ναι μεν από τη μια η φοροεπιδρομή απογοητεύει τους ντόπιους ιδιοκτήτες και τους εξωθεί πιο εύκολα στο να βγάλουν την περιουσία τους στο σφυρί, ταυτόχρονα όμως λειτουργεί σε ένα βαθμό ανασταλτικά και για τους ίδιους τους ξένους επενδυτές.
«Πράγματι είναι γεγονός πως το επόμενο διάστημα θα υπάρξει μια πιο έντονη δραστηριοποίηση από ξένους αγοραστές. Επίσης, είναι γεγονός πως οι Κινέζοι αρχίζουν και ξεπροβάλουν πολύ δυνατά στο προσκήνιο. Η Κίνα φαίνεται ότι είναι μια αγορά που ανοίγει γενικότερα για την Κρήτη. Οι Κινέζοι αγαπούν ιδιαίτερα το νησί μας. Όμως προσοχή. Δεν πρέπει να γίνει το ίδιο λάθος που έγινε με τους Ρώσους. Οι Κινέζοι διερευνούν την αγορά σε βάθος. Είναι προσεκτικοί, καχύποπτοι και δύσκολοι διαπραγματευτές. Είτε πρόκειται για τουριστικές επενδύσεις, είτε για αγροτικές, διότι τους τελευταίους μήνες οι Κινέζοι αναζητούν αγροτικές εκτάσεις, λιόφυτα κατεξοχήν σε όλη την Κρήτη και περνούν τα πάντα από “κόσκινο”. Θέλουν τα αγροτεμάχια που ψάχνουν να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές. Θέλουν επίσης να συνδυάζονται με μονάδες τυποποίησης. Και κοιτάνε και άλλα πράγματα.
Κοιτούν και το γενικότερο οικονομικό-πολιτικό-φορολογικό σκηνικό. Από τη μια γνωρίζουν πως η κατάσταση είναι ακόμα σχετικά ρευστή στην Ελλάδα. Θεωρούν πως σε ένα εύλογο διάστημα θα πέσουν οι τιμές. Παράλληλα όμως σταθμίζουν και την ασταθή πολιτική της κυβέρνησης στο θέμα της φορολόγησης των ακινήτων», επισήμανε η κ. Μαυράκη.
Όπως προκύπτει λοιπόν με βάση τις εκτιμήσεις των μεσιτών που γνωρίζουν καλύτερα την κατάσταση, στις αρχές και στα μέσα του 2014 αναμένεται μια επενδυτική “επίθεση” στην Κρήτη. Ήδη πάντως το δρόμο άνοιξε και η κίνηση της κυβέρνησης με το νέο νόμο που προβλέπει την άμεση χορήγηση βίζας σε υπηκόους εκτός Ε.Ε., που θα αγοράσουν στην Ελλάδα κάποια επιχείρηση ή ακίνητο αξίας άνω των 250.000 ευρώ, ή θα προχωρήσουν σε χρονομίσθωση ανάλογης αξίας.
Παρότι μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα αυξήθηκε το ενδιαφέρον των ξένων να αποκτήσουν σε χαμηλότερες τιμές ακίνητα στην Κρήτη, μέχρι και πρόσφατα αυτό το ενδιαφέρον δεν είχε μετουσιωθεί σε αγορές, κάτι που ενισχύθηκε με την απόφαση για χορήγηση βίζας.
Κινητήριος μοχλός ο νέος νόμος
Σύμφωνα με τους ανθρώπους της κτηματαγοράς, το ενδιαφέρον των ξένων τα προηγούμενα χρόνια ήταν περισσότερο διερευνητικό παρά πρακτικό και για ένα συγκεκριμένο λόγο, απόλυτα λογικό: Διότι δεν μπορεί ένας ξένος εκτός Ε.Ε. να αγοράζει το σπίτι του εδώ στην Κρήτη και να περιορίζεται με τη βίζα, η οποία του δίνει 90 μέρες ανά εξάμηνο. Θέλει να έχει ελεύθερη μετακίνηση. Παράλληλα, είναι μάλλον προφανές πως ένας σημαντικός αριθμός ξένων που αγοράζουν σπίτια στην Κρήτη θέλει να έρθει μόνιμα εδώ. Άρα ενδιαφέρονται για την άδεια παραμονής. Δηλαδή το εξοχικό ή το σπίτι είναι ουσιαστικά το όχημα για να αποκτήσει κάποιος άδεια παραμονής.
Άλλωστε, η αγορά κατοικίας στην Κρήτη δεν είναι κάτι ξένο για τους… ξένους. Ίσα-ίσα, έχουν γίνει αρκετές τέτοιες κινήσεις, όχι μόνο σε επίπεδο παραθεριστικής κατοικίας, κοντά στη θάλασσα.
Το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών, Άγγλων στην πλειοψηφία τους, αλλά και Γερμανών, Αυστριακών, Ιταλών και Ολλανδών, για την αγορά σπιτιών σε παραθαλάσσια χωριά του Λασιθίου είναι μεγάλο τα τελευταία χρόνια. Ενδιαφέρονται κυρίως για παλιά, μικρά ή μεγάλα σπίτια, τα οποία αναπαλαιώνουν και μένουν εκεί τα καλοκαίρια ή και μόνιμα σε αρκετές περιπτώσεις, αλλά και για οικόπεδα όπου χτίζουν δικά τους σπίτια ή διαμερίσματα προς πώληση.
Η αρχή έγινε πριν από μια 25ετία περίπου στο χωριό Άγιος Ιωάννης στην Ιεράπετρα. Και τα επόμενα χρόνια έγινε της μόδας. Πλέον, αρκετοί ξένοι έχουν αγοράσει ακίνητα στο Σίσι, στη Μίλατο, σε μικρά χωριά του Μεραμπέλου, στο Μύρτο, στην Ανατολή και στην Καλαμαύκα, δυτικά της Ιεράπετρας. Όπως και στη Σητεία, κυρίως στο Παλαίκαστρο.
Ανάλογη εικόνα καταγράφεται και στα βόρεια παράλια του νομού Χανίων, κυρίως στην περιοχή της Γεωργιούπολης και του Αποκόρωνα. Σημείο αναφοράς μάλιστα για τη δυτική Κρήτη αποτελεί το χωριό Ανύδρη, όπου 9 στα 10 σπίτια ανήκουν σε ξένους, στην πλειονότητά τους Γερμανούς…
Οι Ισραηλινοί
Μπορεί βεβαίως στο προσκήνιο να παίζουν δυνατά, πέρα από τους Ρώσους, και οι Κινέζοι, από το “χορό” όμως των επίδοξων επενδυτών δε λείπουν και οι Ισραηλινοί. Χαρακτηριστική, άλλωστε, είναι η περίπτωση της μεγάλης επένδυσης, ύψους 500 εκατ. ευρώ, που σχεδιάζουν επιχειρηματίες από το Ισραήλ στην περιοχή της Χερσονήσου.
Το ύψος της επένδυσης αγγίζει τα 500 εκατομμύρια ευρώ και αφορά σε εγκαταστάσεις τουρισμού και αναψυχής. Συγκεκριμένα, οι Ισραηλινοί θέλουν να αναπτύξουν σε περιοχή κοντά στο γκολφ της Χερσονήσου μια σύνθετη τουριστική επένδυση, που θα περιλαμβάνει ένα ξενοδοχείο έξι αστέρων, ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο με καταστήματα και πολυχώρους εστίασης, καθώς και βίλες και διαμερίσματα. Η έκταση όπου σχεδιάζεται το έργο είναι περίπου 2.500 στρέμματα.
Το αμερικανικό “χτύπημα”
Στη σκακιέρα του επενδυτικού ενδιαφέροντος μαζί με Κινέζους, Ρώσους και Ισραηλινούς φιγουράρουν και οι Αμερικανοί. Το καταμαρτυρά, άλλωστε, το μεγάλο deal που ολοκληρώθηκε πέρυσι, όταν η αμερικανική εταιρεία Diamond Resorts International προχώρησε στην εξαγορά τεσσάρων ξενοδοχείων στη Χερσόνησο, το Ρέθυμνο και το Κουτουλουφάρι. Η εταιρεία, που θεωρείται μια από τις ισχυρότερες στον τομέα της φιλοξενίας και των ακινήτων για αναψυχή, ανακοίνωσε, ως γνωστόν, τότε ότι έχει συμφωνήσει μέσω θυγατρικής της εταιρείας στην εξαγορά του συνόλου των μετοχών της Aegean Blue Holding. Με την κίνηση αυτή, στα χέρια της εταιρείας περνάει το “Village Heights Golf Resort” στη Χερσόνησο, το “Leoniki Residence” και το “Grand Leoniki” στο Ρέθυμνο, αλλά και το “The Village Holiday Club” στο Κουτουλουφάρι.
Mπάμπης Σαββίδης-Νίκος Πετάσης
