Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
4 Ιουνίου 2020
Μια περίπου «προεπαναστατική κατάσταση» (σε «παλαιολενινιστική» ορολογία) θα ήταν ίσως ο πιο ταιριαστός χαρακτηρισμός για το τι συμβαίνει σήμερα στο εσωτερικό της Υπερδύναμης, που δείχνει να πλησιάζει -αν δεν έχει ήδη φτάσει- σε «κενό εξουσίας», με τον ίδιο τον υπουργό Άμυνας να αρνείται να εφαρμόσει τις εντολές του προέδρου για μαζική ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων εναντίον των διαδηλωτών, που δεν δείχνουν καμία διάθεση να εγκαταλείψουν τους δρόμους των αμερικανικών μεγαλουπόλεων.
Είναι χαρακτηριστική της πρωτοφανούς κατάστασης σύγκρουσης στο ίδιο το κέντρο της εξουσίας η επίθεση που έκανε στον πρόεδρο ο πρώην υπουργός Άμυνας του ίδιου του Τραμπ, ο μπαρουτοκαπνισμένος Στρατηγός των Καταδρομών Τζιμ Μάτις, που χαρακτήρισε απειλή για το Σύνταγμα τον Τραμπ και, εμμέσως πλην σαφώς, τον συνέκρινε με τους Ναζί.
Ο Μάτις υπήρξε στο παρελθόν σφοδρός αντίπαλος του νεοσυντηρητικού συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας και ανθρώπου του Νετανιάχου, του Τζον Μπόλτον, υπερασπιζόμενος τρόπον τινά τα συμφέροντα του βαθέος αμερικανικού κράτους, της αμερικανικής Αυτοκρατορίας, απέναντι στην εξτρεμιστική πτέρυγα της Αυτοκρατορίας του Χρήματος (για τις διαμάχες αυτές δες https://www.zougla.gr/apopseis/article/emfilios-stin-aftokratoria-netaniaxou-kata-soros-tramp-kata-logikis).
Η ανθρωπότητα ενδεχομένως χρωστάει πάρα πολλά στον Μάτις, αφού ήταν αυτός, σύμφωνα με τη Wall Street Journal, που σταμάτησε, στη σχετική σύσκεψη στον Λευκό Οίκο, τα σχέδια μαζικού βομβαρδισμού της Συρίας, παρά την ύπαρξη εκεί ρωσικών δυνάμεων. Τηρουμένων των αναλογιών ενδέχεται δηλαδή να έπαιξε σε αυτή τη σύσκεψη ρόλο ανάλογο αυτού που έπαιξαν οι αδελφοί Κένεντι αποτρέποντας έναν πυρηνικό πόλεμο κατά την κρίση της Κούβας.
Μη δεδομένη η στάση του στρατού, λέει ο Γκαλμπρέιθ
Δεν είμαι καθόλου βέβαιος για το τι θα έκανε ο στρατός αν τον κατέβαζαν στους δρόμους, μας λέει ο Τζέιμς Γκλαμπρέιθ, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Όστιν στο Τέξας, γιος του μεγάλου οικονομολόγου του 20ού αιώνα Τζον Κένεθ Γκαλμπρέιθ, συνεργάτης του Ινστιτούτου Levy και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της World Economics Association. Μην ξεχνάτε, προσθέτει, ότι πάνω από το 50% των στελεχών του είναι ισπανόφωνης καταγωγής ή μαύροι.
Η μεγάλη πλειοψηφία των διαδηλωτών κινούνται απολύτως ειρηνικά, επισημαίνει ο καθηγητής Γκλαμπρέιθ, που εκφράζει υπόνοιες για το ποιος είναι πίσω από τις λεηλασίες και απορία γιατί, σε αρκετές περιπτώσεις, η αστυνομία άφησε να γίνουν χωρίς να επέμβει.
Η χρήση προβοκατόρων από τις αστυνομικές δυνάμεις και τις μυστικές υπηρεσίες δεν είναι ασφαλώς ελληνικό προνόμιο, είναι μια παγκόσμια πρακτική όταν οι περιστάσεις το απαιτούν.
Βρισκόμαστε σε αδιέξοδο, μας λέει ο Γκαλμπρέιθ, για τον οποίο οι διαδηλώσεις, που έχουν ως κεντρικό αίτημα τη διακοπή της αστυνομικής βίας και των εκδηλώσεων ρατσισμού, είναι η μακρά κραυγή αγανάκτησης ενός μεγάλου μέρους της αμερικανικής κοινωνίας.
Από την υπόθεση μάλλον κερδίζει στο πολιτικό επίπεδο ο υποψήφιος των Δημοκρατικών Μπάιντεν, κυρίως γιατί δεν έχει μιλήσει πολύ και μπορεί να επωφεληθεί από την άθλια εικόνα του Τραμπ, αλλά βεβαίως και η τυχόν δική του προεδρία θα αποδειχτεί μια καταστροφή, πιστεύει ο Γκαλμπρέιθ.
Κίνδυνο φασισμού στο βάθος βλέπει ο Χάντσον
Αντίθετα, ο καθηγητής και συγγραφέας Μάικλ Χάντσον, από τους γνωστότερους παγκοσμίως μελετητές των προβλημάτων του Χρέους και σύμβουλος διάφορων κυβερνήσεων, δεν είναι καθόλου σίγουρος ότι θα κερδίσει ο Μπάιντεν και όχι ο Τραμπ. Ο μόνος που βάζει ορισμένα ζητήματα που συνδέονται με το πού πάει η χώρα -και κυρίως το πρόβλημα του ότι πρέπει να ξαναγίνει παραγωγική- είναι ο Τραμπ, μας λέει, έστω κι αν δεν ξέρει πώς μπορεί να πετύχει την «επαναβιομηχάνιση» της Αμερικής. Και γι’ αυτό υπάρχει ακόμα μια πιθανότητα να κερδίσει στις εκλογές.
Ο Χάντσον, που ξεκίνησε από τη ριζοσπαστική, άκρα αριστερά, διακρίνεται πάντως για την απαισιόδοξη ματιά του και φοβάται ότι στο τέλος η Αμερική μπορεί να πάει στον φασισμό. Επικρίνει την «αριστερά», υπό την αμερικανική έννοια του όρου, γιατί περιορίζεται κυρίως σε θέματα «ταυτότητας», όπως ο φεμινισμός, η σεξουαλική ελευθερία και τα εθνικά ζητήματα, και δεν θέτει τα κύρια ζητήματα της χώρας και, ιδίως, αυτό που πιστεύει ότι είναι το κεντρικό πρόβλημα και της Αμερικής και του κόσμου σήμερα, δηλαδή το (εξαιρετικά μη βιώσιμο) Χρέος, που δεν θα πληρωθεί μεν ποτέ, διαλύει όμως κοινωνίες και χώρες και μας πάει από τον παραγωγικό καπιταλισμό στον χρηματοπιστωτικό, «φεουδαρχικό» καπιταλισμό της προσόδου (rentier capitalism).
Πρέπει να ξανακάνουμε την (αστική) επανάσταση του 1848 εναντίον των κατόχων του Χρήματος, μας λέει. Και επικρίνει την «αριστερά» γιατί δεν θέτει τα ζητήματα του πώς υπολογίζεται το ΑΕΠ, των οικονομικών στατιστικών που παραπλανούν, δεν ζητάει κρατικοποιήσεις κ.λπ., ενώ δεν δείχνει να έχει πολύ καλή γνώμη και για τον «σοσιαλδημοκράτη», όπως τον αποκαλεί, Μπέρνι Σάντερς.
Είναι ενδεικτικό πάντως της ταχύτητας με την οποία μεταβάλλεται η κατάσταση ότι πριν από λίγα χρόνια «σοσιαλδημοκράτης» σήμαινε στην Αμερική «ένας επικίνδυνα ακραίος αριστερός». Σήμερα αρχίζει να σημαίνει «ένας συμβιβασμένος αριστερός»!
Καμιά λύση χωρίς διαγραφή Χρέους
Δεν υπάρχει καμία λύση χωρίς διαγραφή χρέους, κι εσείς οι Έλληνες είστε οι πρώτοι που θα έπρεπε να το έχετε μάθει, μας λέει ο καθηγητής, που διετέλεσε ένα φεγγάρι και αναλυτής στη Wall Street, αλλά είναι συχνά και guest star των κινεζικών πανεπιστημίων. Στην ερώτησή μας τι θα γίνει με τα ασφαλιστικά ταμεία και το χρέος που διαθέτουν σήμερα υπογραμμίζει ότι πρέπει να πάμε σε σύστημα κρατικών συντάξεων.
Πίσω από το πρόβλημα του ρατσισμού είναι το πρόβλημα της οικονομίας, μας λέει. Ο κορωνοϊός ήταν μόνο ο καταλύτης της υφέρπουσας οικονομικής κρίσης, η αμερικανική και παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία δεν συνήλθαν ποτέ πραγματικά από το σοκ του 2008 και προσπάθησαν να λύσουν τα προβλήματά τους αποσυνδέοντας την αγορά μετοχών και ομολόγων από την πραγματική οικονομία. Όμως τώρα βγήκε ξαφνικά σε ανεργία το ένα τρίτο της αμερικανικής εργατικής δύναμης, δηλαδή 40 εκατομμύρια εργαζόμενοι! Ήδη πριν από την κρίση, οι μισοί Αμερικανοί δεν είχαν ούτε 400 δολάρια αποταμίευση. Από τον Σεπτέμβριο θα γίνει το «έλα να δεις». (Πιστεύει επίσης ότι είναι κρίσιμη τώρα η περίοδος για τα ελληνοτουρκικά λόγω των πληρωμών που έχει να κάνει η Τουρκία τον Αύγουστο).
Και ο Χάντσον και ο Γκαλμπρέιθ συμφωνούν ότι από το επόμενο φθινόπωρο έρχεται ένας κοινωνικός και οικονομικός εφιάλτης για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα μέλλον που ίσως υποπτεύονται και διαισθάνονται, αλλά δεν έχουν ακόμη προλάβει να γνωρίσουν στο πετσί τους οι Αμερικανοί πολίτες.
Η αμερικανική οικονομία δεν θα παράγει για κάμποσα χρόνια κεφαλαιουχικά αγαθά όπως αεροπλάνα, αυτοκίνητα και ουρανοξύστες, μας λέει ο Γκαλμπρέιθ. Από τη δεκαετία εξάλλου του 1960, όλη η νέα απασχόληση δημιουργήθηκε στους τομείς των υπηρεσιών, που όμως γνωρίζουν τώρα μεγάλη υποχώρηση. Η μόνη λύση είναι οι συνεταιρισμοί και οι επενδύσεις του δημόσιου τομέα, υποστηρίζει, συνοψίζοντας τη θέση του στο δίλημμα «Σοσιαλισμός ή Mad Max».
Διαβάστε τη συνέχεια στο https://www.zougla.gr/kosmos/article/to-keno-eksousias-apili-tin-iperdinami
