Εισαγωγικό σημείωμα του μεταφραστή:
Η παγκόσμια έκρηξη της πανδημίας COVID 19 δημιούργησε επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της από την Ιατρική με φαρμακευτικά ή ανοσολογικά (εμβόλια) μέσα.
Όμως το σημερινό επίπεδο επιστημονικών γνώσεων για τον «νέο» αυτό λοιμογόνο παράγοντα δεν επιτρέπει την άμεση εύρεση λύσης, παρά το ότι υπάρχει εμπειρία από προηγούμενες επιδημίες από ιούς της ίδιας κατηγορίας (SARS, MERS) αλλά και το ότι η μεγάλη ομάδα των κορωνοϊών απαντάται ευρύτατα σε λοιμώξεις του ανθρώπου (ήπιας νοσηρότητας) και των ζώων.
Δικαιολογημένα η πανδημία COVID 19 έδωσε μεγάλη ώθηση για την διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών και συγγραφή άρθρων, σε όλη την υφήλιο, που διαπραγματεύονται τις πολυποίκιλες πλευρές του φαινομένου και του αιτίου που το προκαλεί. Εκατοντάδες συνεισφορές έχουν μέχρι σήμερα καταγραφεί.
Όμως η επιστημονική έρευνα χρειάζεται χρόνο για την συλλογή των στοιχείων, την αξιοποίηση τους, τον πειραματισμό, τον επανέλεγχο και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Ο απαιτούμενος αυτός χρόνος είναι πολλαπλάσιος εκείνου της επιδημίας, που τρέχει με γοργό ρυθμό.
Κατά συνέπεια τα περισσότερα, αν όχι όλα, αποτελέσματα από αυτά που γίνονται σήμερα γνωστά δεν έχουν υποστεί την διαδικασία του επιστημονικού επανέλεγχου και ως εκ τούτου είναι επισφαλή και αντιφατικά.
Στο παρακάτω άρθρο η συνάδελφος Δρ Badia Benjelloun συγκεντρώνει, συνοπτικά και εμπεριστατωμένα, τα διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με την ανοσολογική συμπεριφορά του ιού SARS-COV-2 (αιτίου της νόσου COVID 19) εστιάζοντας στην δυνατότητα και τον τρόπο παραγωγής ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων.
Μανώλης Κοζαδίνος, Ψυχίατρος, Μασσαλία
** ** **
Μόλις δύο μήνες μετά την ταυτοποίηση του ιού SARS-COV-2, πολλές επιστημονικές ομάδες στην Κίνα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ κινητοποιήθηκαν για να βρουν μια λύση εμβολιασμού που θα βάλει φραγμό επιδημία. Αυτήν την στιγμή, περισσότερα από εκατό δυνητικά εμβόλια βρίσκονται στην φάση ανάπτυξης και πέντε από αυτά βρίσκονται στο στάδιο κλινικής δοκιμής, ειδικότερα στην λεγόμενη «φάση ένα» (ελέγχου της ασφάλειας τους σε υγιείς εθελοντές – ΣτΜ). Όμως επί του παρόντος τα βασικά χαρακτηριστικά της επιδημίας δεν έχουν ακόμη επαρκώς αξιολογηθεί.
Παράγει ανοσία η λοίμωξη COVID 19;
Το ουσιώδες ζήτημα της απόκτησης ανοσίας από την νόσο COVID 19 δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί. Ακόμη όμως και αν θεωρήσουμε πραγματική την απόκτηση ανοσίας, είτε μετά από κλινική νόσηση είτε από αφανή λοίμωξη, η διάρκεια της παραμένει θέμα προς διερεύνηση.
Το φθινόπωρο του 2016 ξεκίνησε μια επιδημιολογική εργασία από ομάδα του Πανεπιστημίου Κολούμπια του Μανχάταν, σε ομάδα ατόμων εκτεθειμένων σε εποχιακά κρυολογήματα. Η εργασία συνεχίστηκε μέχρι και το 2018. Στόχος της ήταν να καταγραφούν αναπνευστικοί ιοί ήπιας νοσογόνου δράσης, τα συμπτώματα της νόσησης από αυτούς, και η διάρκεια της επίκτητης ανοσίας μετά την αποδρομή του λοιμώδους επεισοδίου.
Η έρευνα παρακολούθησε μαθητές, δάσκαλους και εργαζόμενους τμημάτων επειγόντων ιατρικών περιστατικών. Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να καταγράψουν τα επεισόδια με φταρνίσματα και πονόλαιμο που είχαν παρουσιάσει κατά την διάρκεια της μελέτης.
Έγιναν δειγματοληψίες επιχρίσματος από τον στοματοφάρυγγα των συμμετεχόντων και αναζητήθηκε η παρουσία 4 διαφορετικών ειδών εποχιακών κορωνοϊών, γενικά ευρέως διαδεδομένων στον πληθυσμό. 12 εθελοντές μεταξύ των 191 της μελέτης παρουσίασαν 2 έως 3 φορές κλινική λοίμωξη από τον ίδιο κορωνοϊό. Προέκυψε έτσι το συμπέρασμα ότι η ανοσία που αποκτάται από αυτές τις λοιμώξεις δεν είναι μεγάλης διάρκειας, σε αντίθεση με την σχεδόν ισόβια ανοσία που προκύπτει μετά νόσηση από ιλαρά ή ανεμοβλογιά. Αυτή η μελέτη, που αφορά ιούς ήπιας νοσηρότητας, δεν πρέπει να θεωρηθεί ασήμαντη καθώς μας παρέχει πληροφορίες για την συμπεριφορά των ιών και εξηγεί το πώς και γιατί οι ιοί εξακολουθούν να κυκλοφορούν ανάμεσα μας.
Πολλές φορές οι ιοί δεν προκαλούν ανοσολογικές αντιδράσεις που να οδηγούν στην εξουδετέρωση τους. Είναι σημαντικό να λάβουμε υπ’όψιν το δεδομένο αυτό και να μετριάσουμε τις προσδοκίες μας για εμφάνιση «ανοσίας κοινότητας».
Μεμονωμένες περιπτώσεις διαπιστωμένης επαναλοίμωξης από τον SARS-COV-2 έχουν αναφερθεί. Όπως για παράδειγμα εκείνη μιας νέας γυναίκας από την Αυστραλία που, επιστρέφοντας σπίτι της με σύμφωνη γνώμη των γιατρών μετά νοσηλεία για COVID 19, χρειάστηκε να νοσηλευτεί ξανά σε ΜΕΘ μετά την αρνητικοποίηση του τεστ RT-PCR και πάροδο 72 ωρών χωρίς συμπτώματα.
Στην Νότια Κορέα 111 ασθενείς ανιχνεύθηκαν θετικοί στον ιό με την εξέταση RT-PCR μετά την κλινική και μικροβιολογική τους ίαση, στην έξοδο τους από την καραντίνα. Ενισχύεται έτσι η υπόθεση της αναζωπύρωσης του ιού και όχι κάποιας επαναλοίμωξης.
Στην επαρχία Κουανγκτούνγκ (Guangdong) της Λαϊκής Κίνας η παρακολούθηση (follow up) 262 ασθενών με COVID 19 κατέδειξε ότι 14 ημέρες μετά την ίαση τους, το 15% ήταν θετικοί στον ιό.
Η ομάδα των ασθενών που επανεμφάνισαν θετικότητα στον ιό χαρακτηρίζεται από ηλικία μικρότερη των 14 ετών και από ήπια αρχική κλινική εικόνα. Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι το ενδεχόμενο χρόνιας φορείας του ιού.
Όμως εξετάζεται παράλληλα και για τις 2 αυτές σειρές ασθενών το ενδεχόμενο η θετικότητα των εξετάσεων να οφείλεται σε θραύσματα RNA («ορφανά» κομμάτια γενετικού υλικού του ιού, ανιχνεύσιμα από το τεστ αλλά χωρίς δυνατότητα πολλαπλασιασμού και λοιμογόνου δράσης – ΣτΜ) και όχι σε ενεργά σωματίδια ιού.
Μια άλλη ερμηνεία των ανησυχητικών ευρημάτων που συνηγορούν υπέρ της «αναζωπύρωσης» του ιού στηρίζεται στην υπόθεση ενδεχόμενης χρόνιας παραμονής του ιού σε διαμερίσματα του οργανισμού, απρόσιτα στην ανοσολογική απάντηση του οργανισμού, για παράδειγμα στον εγκέφαλο, στο μάτι ή στα γεννητικά όργανα, κατ ‘αναλογία με τον ιό του έρπητα που παραμένει αδρανής στο νευρικό σύστημα και επανεκδηλώνεται κάτω από ορισμένες συνθήκες.
Σε αντίθεση με τις ιδιαιτερότητες του SARS-COV-2, που δημιουργούν φόβους ότι η νόσηση από τον ιό δεν παράγει ανοσία, η επιτυχής θεραπεία ασθενών σε σοβαρή κατάσταση με πλάσμα αίματος αποθεραπευμένων ασθενών είναι ενθαρρυντική. Οι πρώτες προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση έγιναν τον Φεβρουάριο στη Σανγκάη σε ασθενείς που βρίσκονταν σε σοβαρή κατάσταση.
Τον Μάρτιο, 11 ασθενείς από τις ΗΠΑ ωφελήθηκαν από αυτό το είδος θεραπείας, δύσκολης στην πρακτική εφαρμογή, καθώς απαιτεί εθελοντικές δωρεές πλάσματος αίματος από αποθεραπευμένους ασθενείς COVID 19. Η επιτυχία αυτής της θεραπείας αποδεικνύει πάντως ότι η νόσηση μπορεί να παράγει προστατευτικά αντισώματα.
Παλαιότερα είχε καταδειχθεί ότι η νόσος SARS (ΣΟΑΣ) της επιδημίας 2002-2003 παρήγε ισχυρή χυμική ανοσία, η οποία όμως εξασθενεί πολύ από το τρίτο έτος και μετά. Έξι χρόνια μετά την επιδημία, τα κύτταρα μνήμης υπεύθυνα για την παραγωγή αντισωμάτων δεν ανευρίσκονται πια στην περιφερειακή κυκλοφορία ασθενών που είχαν νοσήσει από SARS
Ένας ιός εποχιακός;
Ένα άλλο ερώτημα που αφορά τη βιολογία του ιού είναι αυτό της εποχιακότητας. Πως γίνεται η μετάδοση του σε περιβάλλον αυξημένης θερμοκρασίας και ξηρασίας; Οι υπεριώδεις ηλιακές ακτίνες θεωρείται πως καταστρέφουν το στερούμενο ανθεκτικού προστατευτικού περιβλήματος γενετικό υλικό του ιού, έτσι ώστε να μειώνεται πολύ, ίσως και να καταργείται, η παραμονή του ιού σε αδρανείς επιφάνειες. Μια πολύ υγρή ατμόσφαιρα θεωρείται πως αυξάνει τον όγκο και βάρος των σωματιδίων αερολύματος που μεταφέρουν τον ιό ώστε αυτά να καθιζάνουν στο έδαφος λόγω βαρύτητας και να μην παραμένουν αιωρούμενα στον αέρα με κίνδυνο να εισπνευσθούν.
Η κατανόηση της συμπεριφοράς του ιού θα προκύψει μόνο εμπειρικά καθώς δεν είναι εκ των προτέρων προβλέψιμη με βάση τις υπάρχουσες σήμερα γνώσεις.
Μια δημοσίευση με ημερομηνία 9 Μάρτη αναφέρεται στην επίδραση αυτών των δύο παραγόντων (θερμοκρασίας και υγρασίας) με βάση συγκριτικά δεδομένα 40 κινέζικων πόλεων. Η εργασία αυτή επέτρεψε τον υπολογισμό του δείκτη R0 (αριθμός ατόμων που μπορούν να μολυνθούν από ένα μολυσμένο ασθενή – ΣτΜ) σε συνάρτηση με τις καιρικές συνθήκες του κάθε τόπου. Η αύξηση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος κατά έναν βαθμό Κελσίου υπολογίστηκε ότι ελαττώνει τον δείκτη R0 κατά 0,0225. Η αύξηση κατά 1% της σχετικής υγρασίας περιβάλλοντος υπολογίστηκε ότι τον μειώνει κατά 0,0158.
Ωστόσο, η επιδημία εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε αρχικά στη Νότια Ασία, περιοχή του κόσμου όπου η θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 20 και 30 βαθμών.
Κατά συνέπεια χρειάζεται επιφύλαξη σχετικά με πρώιμα συμπεράσματα.
Η «ανοσία αγέλης»
Η αξιολόγηση της ανοσίας που έχει αποκτηθεί από έναν πληθυσμό, πέρα από τις φανερές και διαγνωσμένες περιπτώσεις λοίμωξης, είναι καθοριστική για την πρόβλεψη της μορφής που θα λάβει η επιδημία. Ειδικές ανοσολογικές εργαστηριακές εξετάσεις ετοιμάζονται από ιδιωτικές εταιρείες και δημόσια εργαστήρια για να είναι εφικτός ο προσδιορισμός της παρουσίας ειδικών αντισωμάτων του SARS-COV-2. Ο φρενήρης αγώνας δρόμου που διεξάγεται για την κατάκτηση μιας άκρως προσοδοφόρας αγοράς έχει κάποια παράλογα αποτελέσματα και αναδεικνύει τη δυσκολία πραγματοποίησης ενός διαγνωστικού μέσου, συνάμα ευαίσθητου, ειδικού, αξιόπιστου και αρκετά εύχρηστου ώστε να μπορεί να γενικευθεί εύκολα η εφαρμογή του. Αποδεικνύεται πως, σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται χρόνος για να σχεδιαστεί και να παραχθεί σε βιομηχανική κλίμακα ένα τέτοιο προϊόν. Το περιστατικό των κινεζικών τεστ που αγόρασε η Βρετανία απεικονίζει γλαφυρά αυτή την αλήθεια.
Μετά τον καταιγισμό της κοινής γνώμης από ερευνητικές δημοσιεύσεις για τον κορωνοϊό, και την αποκάλυψη των σφαλμάτων που εμπεριείχαν, το φαινόμενο επαναλαμβάνεται σχετικά με την διαλεύκανση της ανοσολογικής απάντησης στον ιό SARS-COV-2, που εκφράζεται εν μέρει με την κυκλοφορία στο αίμα αντισωμάτων, πρωτεϊνών που διαθέτουν ειδική δράση στον ιού.
Σε λίγες εβδομάδες, περισσότερα από 180 πανεπιστημιακά κέντρα, νοσοκομεία και ιδιωτικοί κατασκευαστές έστειλαν στο FDA (οργανισμός των ΗΠΑ που εγκρίνει και ρυθμίζει την διάθεση των φαρμάκων και κάθε θεραπευτικού μέσου – ΣτΜ) εξαγγελίες της πρόθεσής τους να δημιουργήσουν ειδικές ανοσολογικές εργαστηριακές εξετάσεις για το COVID-19. Στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης της επιδημίας το FDA ανέστειλε πολλές από τις υποχρεώσεις και περιορισμούς στους οποίους υπόκεινται οι δοκιμές νέων διαγνωστικών και θεραπευτικών μέσων.
Ένα από τα συνήθη ελαττώματα αυτών των διαγνωστικών εξετάσεων είναι ότι δεν διακρίνουν πάντα τον SARS-COV-2 από άλλους κορωνοϊούς εποχιακών κρυολογημάτων, παράγοντας έτσι ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Το διακεκριμένο επιστημονικό περιοδικό Nature αναφέρει ότι η ειδικότητα ορισμένων τεστ που κυκλοφορούν στο εμπόριο ήταν μόνο 40%, δηλαδή τα τεστ παράγουν 60% ψευδώς θετικά αποτελέσματα για τον SARS-COV-2. Η αποτυχία είναι ακόμη μεγαλύτερη όταν πρόκειται για τεστ που γίνονται με πολύ μικρό δείγμα αίματος που λαμβάνεται από την άκρη δακτύλου σε μη ειδικά προσαρμοσμένο περιβάλλον. Ας υπενθυμιστεί ότι χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να αναπτυχθεί μια αξιόπιστη εξέταση, με ειδικότητα 99%, για τον ιό HIV !
Ένα εμβόλιο έτσι εύκολα;
Το παραπάνω προοίμιο είναι απαραίτητο στην συζήτηση για το εμβόλιο κατά του SARS-COV-2.
Επιπλέον αυτών, οι ταχείς ρυθμοί της επιδημίας είναι αποθαρρυντικός παράγοντας για την ανάληψη του εγχειρήματος.
Οι κλινικές δοκιμές για την παραγωγή ενός εμβολίου πρέπει υποχρεωτικά να διέλθουν από πολλές φάσεις: από μια πρώτη φάση όπου πρέπει να δοκιμαστεί σε δεκάδες υγιείς εθελοντές, από μια δεύτερη όπου θα δοκιμαστεί σε εκατοντάδες, τέλος από μια τρίτη όπου θα δοκιμαστεί σε χιλιάδες.
Η έκθεση χιλιάδων υγιών ατόμων σε έναν εμβολιασμό, και κατόπιν σε μια δυνητικά σοβαρή ασθένεια, που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί με την εφαρμογή για περιορισμένο χρονικό διάστημα κάποιων απλών προστατευτικών μέτρων, εγείρει σοβαρά ζητήματα ιατρικής ηθικής.
Υπάρχουν όμως και προηγούμενες εμπειρίες ζωϊκών μοντέλων καθώς έχουν μελετηθεί παρεμφερείς λοιμώξεις σε κουνάβια και σε πιθήκους μακάκους, για την έρευνα και τον σχεδιασμό του εμβολίου.
Η τεχνητή ανοσοποίηση απέναντι στον ιό δεν μπορεί να είναι ποτέ καλύτερη, σε ποιότητα και διάρκεια, από εκείνη που παράγεται από την ίδια την νόσο . Εάν η διάρκεια της ανοσίας είναι μόνο δύο χρόνια, η χρησιμότητα ενός εμβολίου είναι αμφισβητήσιμη. Δεν είναι μέχρι σήμερα γνωστό αν τα αντισώματα που προκαλούνται από την νόσο προστατεύουν από τον ιό ή αν η εξουδετέρωση του λοιμογόνου παράγοντα που προκαλούν είναι μόνο μερική.
Οι μεταλλάξεις
Οι παραλλαγές του ιού μέσω μεταλλάξεων μπορεί να εμποδίσουν την υλοποίηση ενός εμβολίου, γιατί ένα εμβόλιο είναι αποτελεσματικό μόνο όταν η ανοσολογική απάντηση που κινητοποιεί απευθύνεται σε σταθερά στοιχεία του λοιμογόνου παράγοντα.
Ο προσδιορισμός της ποικιλομορφίας του γονιδιώματος του SARS-COV-2 αξιολογήθηκε σε 7500 δείγματα. Εντοπίστηκαν 200 σταθερά επαναλαμβανόμενες μεταλλάξεις, κάνοντας φανερή την εξελικτική προσαρμογή του ιού μετά την συνάντηση του με τους ανθρώπινους οργανισμούς.
Αυτή η έρευνα κατέδειξε ότι τμήματα του γονιδιώματος του ιού δεν επηρεάστηκαν από μεταλλάξεις, φαινόμενο φυσικό και συνεχώς επαναλαμβανόμενο στους κορωνοϊούς. Επομένως οποιοδήποτε εμβόλιο ή αντιικό φάρμακο θα πρέπει να δρά στοχευμένα σε σταθερά στοιχεία του ιού.
Μια άλλη έρευνα, με συμμετοχή της Li Lanjuan, ειδικής βιολόγου που εισηγήθηκε την τοποθέτηση σε καραντίνα της πόλης Ουχάν (Wuhan) και άλλων πόλεων της επαρχίας Χουπέι (Hubei) στην Λαϊκή Κίνα, κλίνει προς την άποψη της ύπαρξης μεταλλαγμένων στελεχών ιού πολύ πιο επιθετικών, καθώς κάποια στελέχη πολλαπλασιάζονται σε συνθήκες εργαστηρίου (σε «in vitro» καλλιέργεια κυττάρων) 270 φορές ταχύτερα από τα πιο «αδύναμα» στελέχη.
Η έρευνα συμπεραίνει ότι η ποικιλότητα των λοιμογόνων στελεχών του ιού εξηγεί ίσως τις διαφορετικές κλινικές εκφάνσεις της νόσου, καθώς και τις διαφορές θνησιμότητας.
Για την ώρα όμως η κλινική εμπειρία δεν συνάδει με τέτοιου είδους εργαστηριακά ευρήματα καθώς η μολυσματικότητα και επιθετικότητα του ιού δεν έχουν εμφανίσει καταγεγραμμένες διαφορές κατά περιπτώσεις και χώρους επιπολασμού.
Η εμπειρία από την επιδημία SARS (ΣΟΑΣ) των ετών 2002-2003
Το COVID-19 δεν είναι η πρώτη δυνητικά σοβαρή αναπνευστική νόσος που προκαλείται από κορωνοϊό. Το SARS (ΣΟΑΣ – Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο) που εμφανίστηκε το 2002-2003 στη Νοτιοανατολική Ασία ήταν πολύ πιο επιθετικό όσον αφορά την θνησιμότητα, η οποία ήταν τότε περίπου 10%, (είχαν αρχικά καταγραφεί 8000 περιπτώσεις και 774 θάνατοι) πολύ υψηλότερη δηλαδή από εκείνην του SARS-COV-2.
Εξαρχής λοιπόν ξεκίνησαν έρευνες προκειμένου να παραχθούν ειδικά εμβόλια. Πράγματι αρκετοί τύποι εμβολίων παράχθηκαν τότε. Δύο από αυτούς τους τύπους αποτελούνταν από ιούς, καλλιεργημένους και κατόπιν εξουδετερωμένους με χρήση φυσικών και χημικών διεργασιών (υπεριώδεις ακτίνες και φορμόλη – ΣτΜ), και το ένα είχε για έκδοχο υδροξείδιο του αργιλίου.
Μια άλλη ποικιλία εμβολίου προέρχεται από την σύνθεση σε ένα έντομο της πρωτεΐνης S του ιού (εντοπίζεται στις χαρακτηριστικές ακίδες/ ακτίνες της κορώνας του ιού – ΣτΜ) η οποία επιτρέπει την προσκόλληση του ιού σε ανθρώπινα κύτταρα.
Μια τέταρτη ποικιλία εμβολίου είναι απομίμηση του σωματιδίου του ιού και συντίθεται από την πρωτεΐνη S του ιού του SARS (ΣΟΑΣ) και στοιχεία του ελύτρου και της μεμβράνης του ιού της ηπατίτιδας από κορωνοϊό του ποντικιού .
Όλα τα παραπάνω τα εμβόλια προκάλεσαν την παραγωγή αδρανοποιητικών αντισωμάτων στο ποντίκι, ενώ το έκδοχο αργιλίου (αλουμινίου) αυξάνει την παραγωγή αντισωμάτων.
Σε μία έρευνα πάρθηκαν δείγματα από τους πνεύμονες ζώων που είχαν εμβολιαστεί, και στην συνέχεια μολυνθεί με χορήγηση του ιού από την ρινική κοιλότητα. Οι δειγματοληψίες έγιναν δύο μέρες μετά την χορήγηση του ιού και αναζήτησαν την παρουσία του ιού στα δείγματα καθώς και ιστοπαθολογικές βλάβες.
Συγκριτικά με ομάδα μη εμβολιασμένων ζώων, τα εμβολιασμένα εμφάνισαν πολύ μικρότερη συγκέντρωση ιού στα δείγματα, ανεξάρτητα από το είδος του εμβολίου.
Σε άλλη μελέτη σε ποντίκια βρέθηκε στα εμβολιασμένα ζώα μεγάλη συγκέντρωση ηωσινόφιλων κυττάρων αίματος, αξιολογούμενη ως στοιχείο ανοσολογικής αντίδρασης αρνητικής πρόγνωσης. Ας σημειωθεί ότι το είδος εμβολίου που προκαλεί την εμφάνιση φτωχότερων σε ηωσινόφιλα διηθήσεων είναι εκείνο που προκαλεί την μικρότερη παραγωγή αντισωμάτων και που επιτρέπει την μεγαλύτερη παρουσία του ιού στον πνεύμονα. Πρόκειται για το εμβόλιο που παράγεται με βάση την πρωτεΐνη S των ακίδων του ιού και συντίθεται από κύτταρα εντόμων που έχουν μολυνθεί με κομμάτια DNA που φέρουν τον γενετικό κώδικα για την παραγωγή της περιώνυμης αυτής πρωτεΐνης η οποία έχει υψηλό βαθμό ομολογίας με την αντίστοιχη του ιού SARS-COV-2.
Είναι σημαντικό εδώ να τονιστεί ότι σήμερα πολλές επιστημονικές ομάδες εργάζονται για την παραγωγή ενός εμβολίου κατά του SARS-COV-2 με βάση το παραπάνω μοντέλο.
Τα αποτελέσματα της αναφερόμενης έρευνας ήρθαν να ενισχύσουν συμπεράσματα προηγούμενων εργασιών. Μια προσπάθεια εμβολιασμού κουναβιών με πρωτεΐνη S, σαν αυτήν που απαντάται στις ακίδες του περιβλήματος του ιού του SARS, πέτυχε μεν να δημιουργήσει αντισώματα στα πειραματόζωα, όμως προκάλεσε μετά την έκθεση τους στον ιό νεκρωτική ηπατίτιδα, η άνοση αιτιολογίας της οποίας υποδεικνύεται από την απουσία του ιού από το ήπαρ την στιγμή της νόσησης.
Έχει επίσης γίνει γνωστό, ήδη από το 1981, ότι αντισώματα που αποκτήθηκαν από γάτες με μεταφορά πλάσματος αίματος από άλλες γάτες, μολυσμένες από τον κορωνοϊό της περιτονίτιδας των αιλουροειδών, ενίσχυαν την νοσηρότητα της λοίμωξης. Μετά την έκθεση τους στον ιό οι γάτες που είχαν υποστεί παθητική χορήγηση αντισωμάτων πεθαίνουν ταχύτερα εξαιτίας της ανοσολογικής τους αντίδρασης και όχι αυξημένης παρουσίας του ιού, καθώς τέτοια παρουσία δεν διαπιστώθηκε.
Έχουμε εδώ να κάνουμε με μια μορφή υπεράνοσης αντίδρασης ανάλογης με αυτήν που απαντάται στο COVID 19, όπου οι ασθενείς εμφανίζουν ειδικότερα συμπτώματα την 10η ημέρα νόσησης, όταν δηλαδή αρχίζουν να ανιχνεύονται αντισώματα στον ιό.
Οι έρευνες για την ανακάλυψη ενός εμβολίου κατά του SARS (ΣΟΑΣ) έχουν διακοπεί.
Καινούργιες συνήθειες
Μετά την εγκατάλειψη των δοκιμών σε πειραματόζωα για την παραγωγή εμβολίου κατά του SARS-COV (αιτίου της πανδημίας ΣΟΑΣ του 2002-2003, ΣτΜ) εξαιτίας της παρουσίας ανεπιθύμητων αποτελεσμάτων, οι υγειονομικές αρχές οφείλουν να απαιτήσουν την διενέργεια ερευνών σε πολλά διαφορετικά ζωικά μοντέλα και την απόκτηση σοβαρών εγγυήσεων από τις προκλινικές δοκιμές πριν επιτρέψουν την διενέργεια δοκιμών στον άνθρωπο.
Αν υποθέσουμε ότι είναι εν τέλει δυνατή η ανακάλυψη στο εργαστήριο ενός εμβολίου συνάμα αποτελεσματικού και αβλαβούς, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ο σχεδιασμός μιας τεχνικής πλατφόρμας ικανής να το παράγει μαζικά μπορεί να πάρει χρόνια.
Ο τεχνικός εξοπλισμός και η αρχιτεκτονική των εγκαταστάσεων για την παραγωγή από έντομα μιας ανασυνδυασμένης πρωτεΐνης (βιοτεχνολογική μέθοδος προς την οποία προσανατολίζεται η έρευνα για την παραγωγή εμβολίου κατά των κορωνοϊών – ΣτΜ) διαφέρει κατά πολύ από εκείνον που χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη ιών σε έμβρυα κότας (μέθοδος που χρησιμοποιείται σήμερα για την παραγωγή των εμβολίων – ΣτΜ).
Ο διεθνής ανταγωνισμός, και οι κολοσσιαίοι οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι που απαιτεί το εγχείρημα, ενδέχεται να μην ευνοήσουν την καλύτερη υποψηφιότητα αλλά εκείνη του ισχυρότερου σε μέσα και λιγότερο πρόθυμου να εφαρμόσει τις προφυλάξεις που απαιτεί η παραγωγή ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου.
Περισσότερο από τριάντα χρόνια μετά την εμφάνιση του HIV, κανένα εμβόλιο δεν είναι ακόμη διαθέσιμο.
Χωρίς δυνατότητα δημιουργίας εμβολίου, είναι πιθανό να πρέπει να συμβιώσουμε με τον ιό.
Θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με μάσκες, να χαιρετιόμαστε χωρίς χειραψίες και να τηρούμε μεταξύ μας αποστάσεις.
Έτσι θα κατανοήσουμε ότι πολλές ενδυματολογικές πρακτικές και κοινωνικές συμπεριφορές, που υιοθέτησε η ανθρωπότητα κατά τόπους και εποχές, είχαν ως λόγο ύπαρξης την ανάγκη επιβίωσης της κοινότητας.
Επίλογος: ο κόσμος της επαύριον
Είναι μάλλον εύλογο και πιθανό να διδαχθούμε ξανά ότι το ορθολογικό είναι το πραγματικό και αντίστροφα.
Και όταν το σημερινό άμεσα επικείμενο, η νέα αυτή επιδημία, θα έχει λήξει, θα μπορέσουμε να προσθέσουμε και πάλι «γκρίζο πάνω στο γκρίζο» για να να εμπεδώσουμε πολιτισμικά πως δεν υπάρχει αμαρτία που να περιμένει εξιλέωση, ούτε κατάρα που να βαραίνει τον κοινωνικό είναι μας, πως καμία «επαύριον» δεν έχει εξουσία πάνω στα ήθη και το έμπρακτο πεπρωμένο μας.
Θα μπορέσουμε κρίνουμε κυρίαρχα τη ζημιογόνα τρέλα τούτης της εποχής, τις ανεπαρκείς και αναξιόπιστες ηγεσίες της, την καταστροφική «κοινωνική αποστασιοποίηση» που εκείνοι ευαγγελίζονται.
Καθώς ποτέ δεν αμφιβάλαμε ότι, σε ένα γενικότερο πλαίσιο, οι ενδυματολογικές πρακτικές και κοινωνικές συμπεριφορές που υιοθετήθηκαν από την ανθρωπότητα απαντούσαν σε ανάγκες επιβίωσης, ούτε ότι ο άνθρωπος προωθήθηκε από την εξέλιξη ως όν κοινωνικό, και εξ αυτού ως κυρίαρχος και ιδιοκτήτης της φύσης στην οποία υπόκειται, καθότι προικισμένος με επιλεγμένες ικανότητες που του επέτρεψαν να διαβεί αποτελεσματικά τα στάδια της εξέλιξης, μια μακρά πάλη επιβίωσης, αντιμέτωπος με ένα περιβάλλον το οποίο εντούτοις κατόρθωσε να εξανθρωπίσει ως ώφειλε, μπορούμε κατά συνέπεια τότε να διαβάσουμε και να ξαναδιαβάσουμε τον Χέγκελ:
«Στις πανεπιστημιακές έδρες μιλούν ακατάπαυστα για ανασφάλεια, για ευθραυστότητα, για αστάθεια των πραγμάτων αυτού του κόσμου, ο καθείς τους όμως λογίζει, όσο ταραγμένος συναισθηματικά και να είναι, ότι θα διατηρήσει μολαταύτα αυτό που του ανήκει.
Αν όμως αυτή η ανασφάλεια γίνει ζωντανή πραγματικότητα, με μορφή ιππικού που επελαύνει κραδαίνοντας γυμνές σπάθες, παύοντας πια να είναι ένα απλό αστείο, τότε οι περισπούδαστοι και ευσυγκίνητοι αυτοί άνθρωποι που είχαν προβλέψει τα πάντα, αρχίζουν ξαφνικά να καταριούνται τους κατακτητές.
Όμως οι πόλεμοι πραγματοποιούνται όταν είναι απαραίτητοι, και μετά οι σοδειές μεγαλώνουν και πάλι και κάθε είδους φληναφήματα κοπάζουν απέναντι στην σοβαρότητα της Ιστορίας»
Μπάντια Μπεντζελλούν (Badia Benjelloun)
10 Μάη 2020.
Το σχόλιο του Γ.Β.Φ. Χέγκελ που αναφέρεται στο τέλος του άρθρου βρίσκεται σε γαλλική μετάφραση στο παρακάτω αναφερόμενο έργο:
W. F. Hegel, Principes de la philosophie du droit et science de l’État en abrégé, remarque annexée au §324, citée et traduite de l’édition allemande Lasson, tome VI, p. 369 par Jean Hyppolite in Introduction à la philosophie de l’histoire de Hegel (éd. Marcel Rivière et Cie, coll. Bibliothèque philosophique, 1948).
Σύνδεσμοι προς άρθρα που αναφέρονται στο κείμενο του άρθρου και άλλες βιβλιογραφικές αναφορές διαδικτύου
http://www.columbia.edu/~jls106/galanti_shaman_ms_supp.pdf
http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20200412000213&np=3&mp=1
https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.03.26.20044222v1.full.pdf
https://www.sciencenews.org/article/coronavirus-covid-19-can-plasma-recovered-patients-treat-sick
https://www.jimmunol.org/content/jimmunol/186/12/7264.full.pdf
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2851497/
https://papers.ssrn.com/sol3/Papers.cfm?abstract_id=3551767#references-widget
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4550498/
https://www.nature.com/articles/d41586-020-01115-z
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/05/200505190550.htm
