19/03/2020
Η Κεντρική Τράπεζα ήρθε χθες να συμπληρώσει με ουσιαστικό τρόπο το δημοσιονομικό πακέτο στήριξης της κυπριακής οικονομίας, η οποία δοκιμάζεται με σφοδρότητα λόγω των μέτρων περιορισμού της εξάπλωσης της επιδημίας του κορωνοϊού.
Η δυνατότητα αναστολής καταβολής κεφαλαίου ή τόκου ή και των δύο (το τελευταίο οδηγεί πρακτικά σε πάγωμα των δόσεων) για εννέα μήνες, απαντά -με τρόπο που ίσως δεν το περίμενε η αγορά- στις συνθήκες ασφυξίας που έχουν διαμορφωθεί στην πραγματική οικονομία. Παράλληλα γίνονται συστάσεις για ευνοϊκές βραχυπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις και στις εταιρείες που έχουν αγοράσει μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Τα επόμενα βήματα
Τα νομοσχέδια έχουν πάρει τον δρόμο για τη Βουλή (ρεπορτάζ για τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες στη σελ. 26) ώστε να υλοποιηθεί το πακέτο μέτρων διασφάλισης των θέσεων εργασίας και ενίσχυσης της ρευστότητας, συνολικού ύψους 750 εκατ. ευρώ ή 3% του ΑΕΠ.
Η πρόσθετη δέσμη μέτρων που διαμόρφωσε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, σε συνέχεια των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έρχεται να δώσει ανάσες στην εξυπηρέτηση δανειακών υποχρεώσεων και να ενισχύσει τη ρευστότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δέσμη μέτρων – συστάσεων αφορά ενήμερους δανειολήπτες. Τα μέτρα της Κεντρικής Τράπεζας λύνουν τα χέρια των τραπεζιτών για να προχωρήσουν σε αναδιαρθρώσεις και χρηματοδοτήσεις βραχυχρόνιου χαρακτήρα, με σύσταση για ευνοϊκά επιτόκια και χωρίς χρέωση εξόδων.
Οι κατευθύνσεις
Ειδικότερα, η δέσμη μέτρων προβλέπει:
- Οι εποπτικές ελαφρύνσεις προς τις συστημικές κυπριακές τράπεζες, ύψους μέχρι και 1,3 δισ. ευρώ (αποφάσεις ΕΚΤ), εφαρμόζονται αντίστοιχα και στα υπόλοιπα τραπεζικά ιδρύματα της Κύπρου που βρίσκονται κάτω από την εποπτεία της ΚΤΚ και περιλαμβάνουν απελευθέρωση κεφαλαίων μέχρι 100 εκατ. ευρώ, περίπου. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η συνολική απελευθέρωση κεφαλαίων μέχρι και 1,4 δισ. ευρώ γίνεται με σκοπό να μεταφερθεί όφελος από τις τράπεζες προς την πραγματική οικονομία, μέσω ευνοϊκών αναδιαρθρώσεων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Για παράδειγμα, οι τράπεζες θα μπορούν να επιτρέψουν στις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις και νοικοκυριά να μειώσουν τις δόσεις αποπληρωμής των υφιστάμενων δανείων τους.
- Χαλάρωση των κριτηρίων για χορήγηση νέων δανείων και άλλων πιστωτικών διευκολύνσεων, με σκοπό να βοηθήσει τις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις και νοικοκυριά να αποκτήσουν άμεσα τη ρευστότητα που χρειάζονται για να καλύψουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους. Οι δικαιούχοι, οι οποίοι είναι συνεπείς δανειολήπτες, δύναται να είναι τόσο επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων αυτοεργοδοτουμένων), όσο και υπάλληλοι των επηρεαζόμενων, από τα σχετικά μέτρα που ανακοινώθηκαν από την κυπριακή κυβέρνηση, επιχειρήσεων, και έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση μέχρι τις 30 Ιουνίου 2020.
Οι νέες πιστωτικές διευκολύνσεις μπορεί να περιλαμβάνουν παρατραβήγματα και βραχυπρόθεσμο δανεισμό με εξ ολοκλήρου αποπληρωμή στη λήξη του και όχι με καταβολή δόσεων. Σκοπός των υπό αναφορά νέων πιστωτικών διευκολύνσεων είναι η κάλυψη τρεχουσών αναγκών, περιλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, καταβολών μισθών, ενοικίων, οφειλών σε πιστωτές κ.λπ..
Τα κριτήρια τα οποία χαλαρώνουν, αφορούν τον τρόπο αξιολόγησης της ικανότητας αποπληρωμής και τα αποδεικτικά στοιχεία τα οποία θα πρέπει να προσκομίσουν οι δανειολήπτες προς τις τράπεζες.
- Ευνοϊκές βραχυπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις προς τους επηρεαζόμενους πελάτες. Η ΚΤΚ συστήνει στις τράπεζες να επιδείξουν την απαραίτητη ευελιξία προς τις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις και νοικοκυριά και να προχωρήσουν με αναδιαρθρώσεις υφιστάμενων δανείων και άλλων πιστωτικών διευκολύνσεων. Οι αναδιαρθρώσεις δύνανται να περιλαμβάνουν αναστολή κεφαλαίου ή τόκου ή και των δύο, για διάρκεια εννέα μηνών, σύμφωνα με την πολιτική της κάθε τράπεζας και την οικονομική κατάσταση του κάθε πελάτη.
Η ΚΤΚ θεωρεί ότι οι υπό αναφορά αναδιαρθρώσεις απευθύνονται στους συνεπείς δανειολήπτες, οι οποίοι θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση αναδιάρθρωσης μέχρι τις 30 Ιουνίου 2020.
- Ευνοϊκότερα επιτόκια και χρεώσεις. Η ΚΤΚ συστήνει προς τις τράπεζες όπως η παροχή νέων δανείων και άλλων πιστωτικών διευκολύνσεων να γίνεται με ευνοϊκά επιτόκια και με μηδενικές χρεώσεις και μηδενικά έξοδα σύναψης.
- Παροχή βραχυπρόθεσμων αναδιαρθρώσεων από τις Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων με σύντομες διαδικασίες. Η ΚΤΚ προτρέπει τις Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων (ΕΕΠ) να παρέχουν βραχυπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις στους επηρεαζόμενους, από τις ανακοινώσεις της κυπριακής κυβέρνησης, πελάτες τους. Οι ΕΕΠ δύνανται να παρεκκλίνουν από την απαίτηση εφαρμογής λεπτομερών διαδικασιών αξιολόγησης και έγκρισης αναδιαρθρώσεων στις περιπτώσεις αιτήματος για βραχυπρόθεσμη αναδιάρθρωση για περίοδο 9 μηνών. Οι αναδιαρθρώσεις δύνανται να περιλαμβάνουν αναστολή κεφαλαίου ή/και τόκων. Στόχος είναι η παροχή ανάσας ρευστότητας στις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις και νοικοκυριά για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν των δύσκολων οικονομικών συνθηκών που αντιμετωπίζουν.
Την 1η Απριλίου η μείωση ΦΠΑ
Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε χθες νομοσχέδια και εισηγήσεις του Υπουργείου Οικονομικών (για εκποιήσεις, σχέδιο Εστία και την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος) για τη στήριξη των επιχειρήσεων, αλλά και της ζήτησης στην οικονομία, τα οποία αποτελούν μέρος του δημοσιονομικού πακέτου στήριξης της οικονομίας το οποίο είχε ανακοινωθεί την Κυριακή.
Ειδικότερα, εγκρίθηκε:
- Νομοσχέδιο που προνοεί προσωρινή αναστολή μέχρι τέλος Απριλίου 2020 της υποχρέωσης υποβολής φορολογικής δήλωσης και καταβολής του ΦΠΑ, νοουμένου ότι το υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο καταβάλει το ποσό οφειλόμενου ΦΠΑ, μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 2020, όταν οι συνολικές εκροές κατά τους τελευταίους 12 μήνες που προηγούνται της λήξης της καθορισμένης φορολογικής περιόδου, δεν έχουν υπερβεί το ένα εκατομμύριο ευρώ.
- Νομοσχέδιο που προνοεί μείωση του βασικού συντελεστή ΦΠΑ από 19% σε 17% για περίοδο δύο μηνών, από 1 Απριλίου 2020 μέχρι 31 Μαΐου 2020, καθώς επίσης και του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος μειώνεται από 9% στο 7% για περίοδο τρεισήμισι μηνών, από 1 Απριλίου 2020 μέχρι 15 Ιουλίου 2020.
- Προσωρινή διατήρηση της καταβολής συνεισφορών στο γενικό σύστημα υγείας, με τους αρχικούς συντελεστές (από τους μισθωτούς, εργοδότες, αυτοεργοδοτούμενους, εισοδηματίες και το κράτος ως εργοδότης και ως τρίτο μέρος), από την 1η Απριλίου 2020 μέχρι την 31η Μαΐου 2020. Για τον μήνα Μάρτιο, θα εφαρμοστούν οι αυξημένες συνεισφορές για όλα τα μέρη.
Επιπλέον εγκρίθηκε εισήγηση της κυβέρνησης προς τη ΡΑΕΚ, για καθολική μείωση της τιμής χρέωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος κατά 10%, για περίοδο 3 μηνών (αναλυτικό ρεπορτάζ στη σελ. 9).
Αναστολή εκποιήσεων
Επίσης αποφασίστηκε προσωρινή αναστολή της διαδικασίας εκποιήσεων από την ΚΕΔΙΠΕΣ για περίοδο 3 μηνών. Αναστολή των εκποιήσεων για τρεις μήνες ανακοίνωσε και οι τράπεζες-μέλη του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου.
«Ο τραπεζικός τομέας με τις ενέργειές του επαναβεβαιώνει τη βούλησή του να συνδράμει τις προσπάθειες ανάκαμψης και έμπρακτης αρωγής προς την κυπριακή οικονομία, σε πλήρη συνεννόηση και συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές», αναφέρει ανακοίνωση του συνδέσμου.
Τέλος, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να δοθεί παράταση για τρεις μήνες στην προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών από ενδιαφερόμενους που υπέβαλαν ήδη αίτηση για ένταξη στο σχέδιο Εστία.
