Με αφορμή τη σημερινή επέτειο θανάτου του Ναζίμ Χικμέτ, δημοσιεύεται η παρακάτω συνέντευξη που έδωσε το Μάρτη του 1955 και πραγματεύεται κυρίως τις σχέσεις του ελληνικού και του τουρκικού λαού. Αν και κάποια πράγματα έχουν αλλάξει, όπως η επιρροή περισσότερων ιμπεριαλιστών στην περιοχή, ή το ότι, λίγο αργότερα, δεν ήταν μόνο οι ιμπεριαλιστές που επικαλούνταν την ατομική βόμβα, για να κάθονται οι λαοί “στα αυγά τους”, αλλά και οι ρεβιζιονιστές, πολλά από όσα λέει ο Χικμέτ παραμένουν επίκαιρα.
***
Ο Ναζίμ Χικμέτ για τη φιλία του τούρκικου και του ελληνικού λαού
Ο μεγάλος Τούρκος ποιητής Ναζίμ Χικμέτ έδωσε την παρακάτω συνέντευξη σε συντάχτη του ελληνικού τμήματος του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Βουδαπέστης.
Ο Ναζίμ Χικμέτ αναφέρεται στην αρχή στην εθνική επανάσταση του ελληνικού λαού στα 1821. Και συνεχίζει:
Με την ευκαιρία της εθνικής του γιορτής, στέλνω θερμό χαιρετισμό στο φίλο ελληνικό λαό.
Στα 1821, ο ελληνικός λαός αγωνίστηκε για την εθνική του ανεξαρτησία ενάντια στους τούρκους σουλτάνους που καταπίεζαν και τον τούρκικο λαό. Στον αγώνα του αυτό υπήρξαν και προδότες.
Στα 1919, ο τούρκικος λαός αγωνίζονταν για την εθνική του ανεξαρτησία ενάντια στους ιμπεριαλιστές και τους έλληνες αντιδραστικούς που καταπίεζαν επίσης τον ελληνικό λαό. Στον αγώνα του αυτό ο τούρκικος λαός είχε προδότες.
Τώρα, το 1955, και οι δυο λαοί αγωνίζονται για την εθνική τους ανεξαρτησία ενάντια στους αμερικάνους και στους συμμάχους τους.
Η τύχη των λαών μας είναι κοινή.
Σήμερα, η Ελλάδα και η Τουρκία είναι στενά ενωμένες. Και οι δυο λαοί κάνουν μια κοινή πάλη ενάντια στους αμερικάνους επιδρομείς και τους ντόπιους πράκτορές τους για την εθνική τους ανεξαρτησία, για τις δημοκρατικές τους ελευθερίες και για την ειρήνη.
Αν κρίνει κανείς την κατάσταση με ρεαλιστικό μάτι, θα δει ότι στην πρωτοπορία της κοινής αυτής πάλης βρίσκονται οι αδελφοί μας Έλληνες.
Αυτοί έχουν για την ώρα μεγαλύτερες επιτυχίες από εμάς και αυτοί κάνουν και τις μεγαλύτερες θυσίες. Για μας, για το λαό της Τουρκίας, για τους τούρκους διανοούμενους, το παράδειγμα των φίλων μας Ελλήνων στέκεται σαν ένα υψηλό παράδειγμα φωτεινό. Είναι αλήθεια ότι το φως που μας έρχεται από την Ελλάδα είναι ανάμικτο με το αίμα των ελλήνων αδελφών μας. Όμως, παρ’ όλα αυτά, είναι για εμάς ένα μήνυμα αισιοδοξίας.
Και σ’ εμάς στην Τουρκία οι φυλακές είναι γεμάτες από αγωνιστές της ανεξαρτησίας. Όμως, επαναλαμβάνω ότι η σημασία της κοινής μας πάλης βρίσκεται σήμερα στα χέρια των ελλήνων αδελφών μας. Εγώ προσωπικά νιώθω τον πιο βαθύ θαυμασμό για τον ελληνικό λαό, για τους ηρωικούς γιους και θυγατέρες του.
Πρέπει να δημιουργήσουμε πιο στενούς δεσμούς ανάμεσα στους λαούς μας. Όχι αυτούς τους δεσμούς που συγκροτούν οι κοινές αμερικάνικες αλυσίδες. Πρέπει να σφυρηλατήσουμε πιο στενούς δεσμούς στην κοινή πάλη μας. Να δημιουργήσουμε μεγαλύτερους δεσμούς ανάμεσα στους διανοούμενούς μας. Παρά την αμερικάνικη τρομοκρατία που επικρατεί στην Τουρκία, έχουμε λογοτέχνες, ποιητές, μυθιστοριογράφους, διηγηματογράφους πραγματικά πατριώτες και δημοκράτες. Έχουν μερικές φορές τη δυνατότητα να εκδίδουν νόμιμα τα έργα τους.
Απ’ ό,τι ξέρω, το ίδιο υπάρχει και στην Ελλάδα. Νομίζω ότι οι πνευματικές ανταλλαγές και μια αμοιβαία γνωριμία της προοδευτικής λογοτεχνίας των δύο χωρών θα ήταν ωφέλιμες. Τουλάχιστο θα μπορούσαν να γίνουν μερικές μεταφράσεις προοδευτικών έργων των δύο χωρών.
Στο σημείο αυτό ο συντάκτης μας λέει στο Ναζίμ Χικμέτ ότι πολλά από τα ποιήματά του είναι πολύ γνωστά και αγαπητά στην Ελλάδα και στην Κύπρο και ότι το εκδοτικό “Νέα Ελλάδα” κυκλοφόρησε μια συλλογή ποιημάτων του σε ελληνική γλώσσα.
Σε ερώτημα του συντάκτη μας σχετικά με τα συνθήματα για “Μεγάλη Τουρκία” που κυκλοφορούν στην Τουρκία, ενώ ανάλογα σοβινιστικά συνθήματα καλλιεργούνται και στον Τύπο, ο Ναζίμ Χικμέτ απαντά:
Η “Μεγάλη Τουρκία” σ’ εμάς, όπως και η “Μεγάλη Ιδέα”, δηλαδή, η “Μεγάλη Ελλάδα σ’ εσάς είναι η “μεγάλη αγάπη” των ιμπεριαλιστών και των λακέδων τους. Είναι θεωρίες που τροφοδοτούνται απ’ έξω και που δεν έχουν καμιά σχέση με τα συμφέροντα των λαών μας. Π.χ. σ’ εμάς, υπήρχε μια εποχή όπου η ιδέα της “Μεγάλης Τουρκίας” εισαγόταν από το γερμανικό ιμπεριαλισμό.
Απ’ ό,τι ξέρω, στην Ελλάδα, η ιδέα της “Μεγάλης Ελλάδας” τροφοδοτούνταν από τον εγγλέζικο ιμπεριαλισμό. Έτσι, οι δυο λαοί μας, που θα μπορούσαν να ζουν ειρηνικά, αιματοκυλίστηκαν μεταξύ τους.
Σήμερα, τα κηρύγματα της “Μεγάλης Τουρκίας” και της “Μεγάλης Ελλάδας” εξυπηρετούν τους Αμερικανούς. Οι Αμερικάνοι δεν εξάγουν τη χώρα μας μονάχα την κουλτούρα τους του γκανγκστερισμού και της πορνογραφίας και τις μέθοδες του FBI για το βασανισμό των πατριωτών. Εξάγουν και θεωρίες που μπορεί να υπηρετήσουν τα σχέδιά τους.
Σε ερώτηση του συνεργάτη μας σχετικά με τον ατομικό πανικό που καλλιεργούν οι ιμπεριαλιστές, ο Ναζίμ Χικμέτ δήλωσε:
Η ατομική και η υδρογονική βόμβα είναι τρομερά όπλα. Είναι όπλα μαζικής εξόντωσης. Όμως, όπως κάθε όπλο, έτσι και τα ατομικά όπλα, δεν είναι αποφασιστικά. Είμαι βέβαιος ότι οι άνθρωποι είναι ισχυρότεροι από την ατομική και υδρογονική βόμβα. Κατ’ αρχή, δεν κερδίζονται οι πόλεμοι μόνο με την ατομική και υδρογονική βόμβα. Οι πόλεμοι και η ειρήνη κερδίζονται με τους ανθρώπους. Είμαι βέβαιος ότι, τελικά, οι άνθρωποι θα νικήσουν την ατομική βόμβα.
Σε ερώτηση σχετικά με τη σημερινή λογοτεχνική δημιουργία του, ο Ναζίμ Χικμέτ είπε:
Με ενδιαφέρει πολύ το θέατρο και, τελευταία, δουλεύω στη συγγραφή θεατρικών έργων, μερικά από τα οποία παίχθηκαν στη Σοβιετική Ένωση, την Τσεχοσλοβακία, την Πολωνία και θα παιχτούν προσεχώς στη Βιέννη. Εξακολουθώ, επίσης, να γράφω ποιήματα.
Σε τελευταία ερώτηση του συνεργάτη μας για τις εντυπώσεις του από την Ουγγαρία, ο μεγάλος τούρκος ποιητής απάντησε:
Έγραψα για την Ουγγαρία 4-5 ποιήματα. Γράφω όταν μισώ κάτι ή όταν αγαπώ πολύ κάτι. Στην τέχνη και τα αισθήματα δεν υπάρχει μέσος δρόμος, υπάρχουν άκρα, ή αγαπάς ή μισείς. Τα ποιήματα που έγραψα για την Ουγγαρία είναι εκδήλωση της αγάπης μου γι’ αυτήν. Την αγαπώ τόσο, που θα ήθελα να την τραγουδήσω σε πολλά ακόμα ποιήματα, χωρίς ποτέ να νομίζω ότι θα είναι αρκετά.
Δημοσιεύτηκε στον “Λαϊκό Αγώνα”, Όργανο των Προσφύγων της Ελλάδας στη Λαϊκή Δημοκρατία της Ουγγαρίας, Χρόνος Ε’, αριθμός φύλλου 86, Τρίτη 29 Μάρτη 1955, σ.2. Παρατίθεται με κάποιες τυπογραφικές και συντακτικές διορθώσεις από parapoda.
Πηγή: parapoda.wordpress.com
Διαβάστε επίσης
Κομμουνιστες και “κομμουνιστες” στην Κυπρο και για την Κυπρο
